Vừa sinh ra đã không được nhìn thấy ánh sáng như bao đứa trẻ khác, hơn 50 năm qua chị Hoàng Thị Hồng Miên (sinh năm 1952) đã chịu đựng biết bao nỗi tủi nhục, thiệt thòi do căn bệnh mù bẩm sinh mang tới.
Những nỗi đau riêng
Ở một thung lũng nhỏ hẹp, quanh năm mây phủ thuộc huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng không ai không biết đến chuyện tình đẹp như mơ của đôi vợ chồng mù lòa Hoàng Thị Hồng Miên - Nông Văn Hữu.
Tọa lạc dưới chân đèo Ngườm Kim, xóm Lũng Mười vẻn vẹn chỉ có 9 hộ dân thưa thớt. Ngôi nhà vợ chồng anh Hữu, chị Miên nằm khuất nẻo sau những đám cỏ lau um tùm. Căn nhà với bức vách thô sơ của đôi vợ chồng mù càng lộ rõ vẻ tồi tàn, hiu quạnh giữa thung lũng tĩnh mịch quanh năm mây phủ che kín.
Bên trong căn nhà chật hẹp chỉ vài mét vuông của hai vợ chồng mù, có sẵn cái đèn dầu đặt trên bàn, chuyên dùng để thắp sáng cho khách mỗi khi có ai đến. Còn đối với anh chị, ngày cũng như đêm cả cuộc đời vẫn mãi là thứ bóng tối mù mịt.
Sinh ra trong một gia đình nghèo khó, từ nhỏ chị Miên đã không biết thế nào là ánh sáng. Tuổi thơ của chị là những chuỗi ngày dò dẫm từng bước vào rừng chặt củi, gánh đi hơn 10 km để bán ở chợ Đông Khê. Quanh năm suốt tháng chị quanh quẩn bên đồng ruộng, chủ yếu trồng cây ngô để ăn qua ngày. Từng gánh nước chị vẫn phải gánh từ mó nước, xa hàng cây số về nhà với một cây gậy dùng để dò đường…
Cách đây hơn 10 năm, chị Miên mất đi người bố, trong gia đình chỉ còn người mẹ già đã gần 90 tuổi. Chị lại có một người chị gái là Hoàng Thị Peng (sinh năm 1951) cũng mù như chị, vì vậy công việc đều do vợ chồng người anh trai tên Pảo lo toan. Người anh trai này cũng không có được trí tuệ bình thường, hay mất trí nhớ, nên mọi việc “đối nội, đối ngoại” đều do cô vợ ghê gớm đứng sau đạo diễn. Không chịu được cảnh “bằng mặt không bằng lòng”, hai chị em mù lòa đã dựng hai cái lều ra đầu bản ở riêng.
Anh Hữu, chị Miên đều mang trong mình căn bệnh mù từ nhỏ
Anh Nông Văn Hữu – chồng chị Miên, ít hơn chị 15 tuổi, sinh ra trong một gia đình nghèo, nhà có 6 anh em, chỉ có mình anh bị mù lòa. Anh cũng như chị Miên, bị mù từ lúc mới chào đời, cũng không biết thế nào là ánh sáng. Nhà đông anh em, không có đất chia nhau nên luôn sống trong nghèo khổ, từ nhỏ anh đã trải qua không ít nỗi tủi nhục, chịu đựng gian khổ do bị thiệt thòi hơn những người bình thường khác. Ngày tháng trôi qua, anh chị em trong gia đình anh Hữu lần lượt lập gia đình và chuyển đi nơi khác để mưu sinh, anh Hữu trở nên cô đơn, lầm lũi.
Duyên số định mệnh
Cho đến năm 2011, Hội Người mù Cao Bằng mở lớp học nghề trồng nấm ở huyện Quảng Uyên, hai người cùng đến tham gia lớp học rồi mới quen nhau. Không ngờ chỉ tiếp xúc một vài lần, chị Miên đã cảm mến anh Hữu, tuy nhiên, chưa kịp tỏ tình thì khóa học nghề đã kết thúc, ai lại về nhà người nấy.
Chị đành ngậm ngùi trở về, thở dài trong nuối tiếc. Nhắc đến đây chị tỏ ra ngượng ngùng tâm sự: “Lúc đó chị buồn lắm. Ngay thời điểm đó chị đã viết ra bài thơ có tên "Chia tay giữa dọc đường" và gửi lên Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh Cao Bằng. Bài thơ đó đã được phát phủ sóng toàn tỉnh, anh Hữu cũng nghe được nên sau đó đã nhắn tin về nói lời cảm ơn”.
Thực ra, chị Miên cũng đã từng có một mối tình và sinh được một đứa con gái tên là Hoài Thơm. Tuy nhiên, đứa bé ấy chỉ sống được vẻn vẹn bảy tháng tuổi rồi bỏ chị đi với căn bệnh não úng thủy. Người “chồng” tên Dũng, quê ở Thái Nguyên đã bỏ đi từ trước đó cũng không thấy trở về, chị ru mình trong tiếng đàn tính với những điệu nhạc buồn thảm.
Chị mê hát then từ nhỏ, thông qua việc nghe được những bài hát trên đài của nhà hàng xóm. Năm 14 tuổi chị được một chú thợ mộc tặng cho cây đàn tính, vì vậy mỗi khi có thời gian rảnh rỗi, hay những lần mang tâm trạng buồn bã chị lại lấy đàn ra gảy. Chị đã từng được đi biểu diễn tại các dịp liên hoan ca nhạc của người mù ở huyện Hòa An và đoạt giải quán quân.
Tại “Liên hoan tiếng hát từ trái tim đến trái tim” chị hát trong nước mắt bởi bố vừa mất được vài ngày, lần đó chị đoạt giải ba. Đi đến đâu chị đem theo thơ và nhạc đến nơi đó, danh sách các bài thơ do chị sáng tác bằng chữ nổi cũng ngày càng nhiều.
Hai mảnh đời mù lòa luôn nương tựa, đùm bọc nhau để sống
Mối lương duyên giữa chị Miên, anh Hữu như trời định sẵn, chỉ một thời gian ngắn sau khi nghe được bài thơ của chị, anh đã tìm cách liên lạc lại với chị. Không lâu sau, họ cưới nhau. Một đám cưới giữa hai người mù. Đơn giản nhưng vô cùng ấm cúng, hạnh phúc. Vừa đó mà đến giờ đã tròn 3 năm – quãng thời gian hạnh phúc nhất của hai vợ chồng từ trước đến giờ. Hai mảnh đời mù giữa mái nhà tranh vách nát, nơi thung lũng im lìm tự chăm sóc nhau, cùng vượt qua những ngày gian khó tiếp theo.
Chị Miên chia sẻ: “Từ ngày lấy nhau về, mặc dù cuộc sống nghèo khổ, vất vả nhưng hai vợ chồng vẫn rất lạc quan, yêu đời. Hàng ngày, hai vợ chồng dắt nhau cùng với cây gậy dẫn đường đi phát nương, trồng ngô, chặt củi trong rừng về bán. Trước đây xe ô tô chạy qua nhiều còn xin đi nhờ xe đến thị trấn bán củi, nhưng hiện giờ xe không qua đường cũ nữa nên đi bộ mất thời gian lắm. Bán được một gánh củi đã mất một ngày tính từ lúc đi đến lúc về. Anh ấy cũng thương chị lắm. Số kiếp đã như thế thì đành chấp nhận và dựa vào nhau để sống thôi chứ không biết làm gì hơn nữa đâu”.
Anh Hữu tiếp lời: “Trước khi lấy nhau, anh chị đã thống nhất sẽ không sinh con, bởi bản thân còn chưa lo được sinh con ra chỉ có khổ. Mỗi lần đến cuối mùa nhà lại hết ngô, hết thóc đi bán củi cũng không đủ để mua gạo, thức ăn vì người mù làm được bao nhiêu đâu. Trợ cấp của Nhà nước cũng chỉ đỡ phần nào chứ không thể nuôi sống được hai vợ chồng. Đêm đông không đủ chăn ấm đắp, hai người co ro run cầm cập, nhất là vào lúc trời mưa to nhà bị dột nữa, lúc xê dịch chỗ này lúc lại chuyển qua góc khác để ở”.
Chia tay với anh chị, rời xa mái nhà xập xệ chúng tôi không khỏi cảm phục và mến mộ biết bao về tình yêu giữa họ đã giành cho nhau, cùng nhau đối mặt với nghịch cảnh cuộc đời.
Nhìn đôi vợ chồng bị mù lòa đứng bên hiên nhà đưa tiễn, như cố gắng dõi theo từng bước chân vọng xa dần bằng thính giác chúng tôi chợt nghĩ về hai từ “số phận”.
Có lẽ số phận đã định sẵn họ làm kiếp mù lòa, nhưng may thay lại sắp đặt cho họ được đến với nhau, đồng cảm nỗi khổ và chăm sóc nhau suốt quãng đời còn lại.