Chứng tích hào hùng nơi thầy cô ngã xuống ở đê Nam sông Mã

Khu tưởng niệm các giáo viên và học sinh đã hy sinh tại công trường đê Nam sông Mã ngày 14/6/1972 có tổng diện tích khoảng 2,05 ha, gồm 2 khu vực chính.

Khu vực trong đê có diện tích 11.230 m2, bao gồm các hạng mục: Nhà lưu niệm giáo viên và học sinh, nhà quản lý đón tiếp khách, khu tưởng niệm nữ sinh (hồ sen, sân lễ, đền thờ nữ sinh, cây xanh...) khu tái hiện lịch sử, khu trồng cây lưu niệm, giao thông đối ngoại.

Khu vực ngoại đê có diện tích 9.270 m2, gồm các hạng mục: Tượng đài được điêu khắc bằng đá grannit tự nhiên, thể hiện 7 nhân vật với các tư thế khác nhau của thầy cô và học sinh trong diễn biến của quá trình đắp đê trong cuộc không kích của Mỹ ngày 14/6/1972 và các hình ảnh tái hiện quân dân Nam Ngạn hiệp đồng chiến đấu, cứu chữa thương binh; Khu tượng đài nữ sinh, bến thuyền thả hoa đăng, miếu thờ, bia ghi dấu sự kiện lịch sử, khu tái hiện không gian làng Nam Ngạn truyền thống…

Bước qua cổng khu tưởng niệm, không gian như lắng đọng. Màu xanh của cây cối bao phủ, tạo nên một vẻ thanh bình, nhưng ẩn sâu trong đó là sự tĩnh lặng đến nghẹn lòng.

Tượng đài sừng sững toát lên sự kiên cường, bất khuất bên dòng sông Mã khắc họa hình ảnh người thầy giáo che chở cho các em học sinh, một biểu tượng cao đẹp của tình thầy trò, của sự hy sinh quên mình.

Xung quanh khu tưởng niệm là những hàng cây xanh mát, những khóm hoa tươi thắm được người dân địa phương chăm sóc cẩn thận.

Để giúp thế hệ sau hình dung rõ hơn về bối cảnh lịch sử Khu tưởng niệm đã khéo léo phỏng dựng một phần công trường đắp đê sông Mã trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Những mô hình thu nhỏ mô tả cảnh người dân, trong đó có cả thầy và trò, hăng say lao động trên công trường. Họ dùng những công cụ thô sơ như xẻng, cuốc, quang gánh để vận chuyển đất đá, gia cố bờ đê.

Việc phỏng dựng công trường đắp đê sông Mã không chỉ giúp người tham quan có cái nhìn trực quan hơn về công việc mà các thầy cô và học trò đã tham gia, mà còn làm sâu sắc thêm sự cảm phục đối với tinh thần yêu nước và sự hy sinh cao cả của họ.

Bên cạnh đó, không gian trưng trong nhà truyền thống đã lưu giữ những vật dụng cá nhân, hình ảnh đã từng được sử dụng bởi những người tham gia đắp đê năm xưa. Mỗi vật dụng mang trong mình một câu chuyện, một ký ức về những con người đã góp phần làm nên lịch sử.

Những bức ảnh tư liệu được phóng to góp phần tái hiện lại không khí sôi nổi, tinh thần đoàn kết và ý chí kiên cường của quân và dân ta trong những năm tháng kháng chiến.

Trong ký ức của những người còn sống sót, đó là một ngày hè oi ả, khi thầy và trò cùng nhau ra công trường đắp đê, một nhiệm vụ cấp bách để bảo vệ mùa màng và tính mạng của người dân trước sự hung dữ của dòng sông Mã. Bất ngờ, bom đạn của kẻ thù đã trút xuống, cướp đi sinh mạng của những người con ưu tú của quê hương.

Khu tưởng niệm không chỉ là nơi để tưởng nhớ những người đã hy sinh mà còn là một địa chỉ đỏ, một nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Đứng trước Khu tưởng niệm các giáo viên và học sinh đã hy sinh tại công trường đê Nam sông Mã, mỗi người đều cảm nhận được một nỗi xúc động sâu sắc. Nơi đây không chỉ ghi dấu một sự kiện đau thương mà còn là biểu tượng cho tinh thần bất khuất, cho khát vọng hòa bình và sự trường tồn của dân tộc Việt Nam.

Một số hình ảnh tại Khu tưởng niệm các giáo viên và học sinh đã hy sinh ngày 14/6/1972: