Chưa đánh giá toàn diện các tình tiết khách quan của vụ án

Báo Công lý ngày 19-10-2011 đã đăng bài “Vụ đòi nhà của vợ chồng nghệ sĩ Thành Được: Tạm hoãn thi hành án để xem xét lại vụ án” phản ánh về vụ việc tranh chấp quyền sở hữu nhà gắn liền với quyền sử dụng đất giữa vợ chồng nghệ sĩ Thành Được và OSC Việt Nam. Theo đó, sau 23 năm định cư ở nước ngoài, vợ chồng ông Thành Được về Việt Nam khởi kiện OSC Việt Nam đòi lại căn nhà 143 Nam Kỳ Khởi Nghĩa(NKKN) (nay là đường Nguyễn Văn Trỗi) phường 11, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh.

Vụ án đã qua 2 cấp Tòa án xét xử với 4 bản án được tuyên. Bản án phúc thẩm lần 2 ngày 17-6-2011 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Tp. Hồ Chí Minh tuyên phần thắng thuộc về nguyên đơn vợ chồng nghệ sĩ Thành Được và buộc OSC phải trả cho gia đình ông Thành Được 75,183 tỉ đồng. Một trong những căn cứ quan trọng để Tòa ra phán quyết trên là "Văn tự bán nhà" cùng biên nhận các lần nhận tiền chỉ là bản photocopy nên không có giá trị để làm chứng cứ. Do đó, giữa bà Liên và Công ty OSC không tồn tại bất cứ quan hệ mua bán căn nhà 143 NKKN.

Vừa qua, Chánh án TANDTC đã ban hành Quyết định số 714 ngày 1-12-2011 kháng nghị đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 164/2001/DSPT ngày 17-6-2011 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Tp. Hồ Chí Minh. Quyết định GĐT nhận định: Theo các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thì cuối năm 1985, bà Lê Thị Liên được phép xuất cảnh ra nước ngoài theo diện đoàn tụ gia đình. Bà Liên có đơn đề nghị bán ngôi nhà 143 NKKN. Ngày 18-11-2011, OSC Việt Nam có công văn gửi UBND Phú Nhuận và UBND Tp. Hồ Chí Minh trình bày bà Liên đồng ý bán căn nhà 143 NKKN cho Công ty và đề nghị các cơ quan chức năng tạo điều kiện cho Công ty được mua căn nhà này.

Ông Vũ Quốc Thông, quyền Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận cho ý kiến: “Thường trực UBND quận thống nhất ý kiến và cho chị Lê Thị Liên được bán căn nhà trên cho cơ quan Nhà nước để xuất cảnh”. Ông Phan Văn Khải, Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh lúc bấy giờ cũng có ý kiến đề nghị xem xét giải quyết việc bán nhà của bà Liên cho OSC Việt Nam. Công ty cũng đã duyệt chi 6.600.000 đồng tiền cũ, tương đương 660.000 đồng tiền mới (trong đó 80.000 đồng trả cho Sở Quản lý nhà đất; 580.000 đồng trả cho bà Liên). OSC Việt Nam đã thanh toán cho bà Liên 4 lần với số tiền 729.688 đồng tiền mới, bao gồm cả tiền lãi chậm thanh toán.

Ngôi nhà 143 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Tp. Hồ Chí Minh

Trong quá trình giải quyết vụ án, bà Liên khai “tôi bằng lòng để ông Hiển (Lê Quang Hiển, Giám đốc OSC Việt Nam) đứng ra lo thủ tục xin phép được mua nhà của tôi”. Như vậy, bà Liên đồng ý bán nhà 143 NKKN cho OSC Việt Nam. Thực tế, bà Liên đã giao nhà cho OSC Việt Nam. Về giao nhận tiền, bà Liên thừa nhận có nhận 400.000 và chiếc tivi màu JVC của OSC Việt Nam, tổng trị giá 549.688 đồng. Bà Liên cho rằng, đó là tiền OSC Việt Nam hỗ trợ để bà Liên cho mượn nhà nhưng không có chứng cứ chứng minh. OSC Việt Nam không thừa nhận.

Trong khi đó, ngày 20-2-1986, Công ty Quản lý nhà lập biên bản xác định giá trị căn nhà 143 NKKN khoảng 82.463 đồng. Số tiền và tivi bà Liên nhận cao gấp 6 lần trị giá ngôi nhà theo định giá của Nhà nước. Mặt khác, pháp luật tại thời điểm đó quy định, những người xuất cảnh phải bán nhà cho Nhà nước hoặc hiến tặng cho thân nhân. Do đó, lời trình bày của bà Liên về số tiền của OSC Việt Nam giao là tiền hỗ trợ để mượn nhà là không có căn cứ và không phù hợp.

Chưa kể, trong quá trình xét xử, Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm không xem tổng hợp toàn diện các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án; không so sánh số tiền bà Liên thừa nhận là đã nhận của OSC Việt Nam với giá trị của căn nhà tại thời điểm của bà Liên nhận tiền mà đã xác định giữa bà Liên và OSC Việt Nam không có việc mua bán nhà. Ngôi nhà 143 NKKN vẫn thuộc quyền sở hữu của ông Được, bà Liên và buộc OSC Việt Nam phải trả quyền sử dụng đất cho ông Được, bà Liên là chưa đánh giá toàn diện các tình tiết khách quan của vụ án.

Ngoài ra, quyết định GĐT còn nhận định rằng, để có thêm cơ sở giải quyết vụ án cũng cần phải có ý kiến của Sở Nhà đất, UBND Tp. Hồ Chí Minh về chủ trương của Nhà nước, quá trình mua bán ngôi nhà 143 NKKN và quan điểm của địa phương về vấn đề này.

Với những nhận định trên, Chánh án TANDTC quyết định kháng nghị đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 164/2001/DSPT ngày 17-6-2011 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Tp. Hồ Chí Minh; Đề nghị Hội đồng Thẩm phán TANDTC xét xử giám đốc thẩm hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và bản án sơ thẩm số 1860 ngày 29-11-2010 của TAND Tp. Hồ Chí Minh; giao hồ sơ vụ án cho TAND Tp. Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Văn Vũ