Chú trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, người dưới 18 tuổi trong quá trình giải quyết, xét xử

Kế hoạch ban hành nhằm mục đích nâng cao chất lượng công tác giải quyết, xét xử các vụ án hình sự liên quan đến người dưới 18 tuổi; thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng, đảm bảo tối đa quyền, lợi ích hợp pháp của người dưới 18 tuổi trong quá trình tố tụng.

Kết hợp tốt việc thực hiện công tác xét xử với tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về tư pháp người chưa thành niên nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho nhân dân; đồng thời răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.

Đồng thời, tăng cường xây dựng thể chế và bảo đảm áp dụng pháp luật thống nhất trong hoạt động xét xử các vụ án xâm hại trẻ em; tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi.

Tổ chức triển khai thi hành có hiệu quả Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phòng, chống mua bán người sửa đổi. Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn xét xử làm cơ sở xây dựng, ban hành các nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán TANDTC và phát triển án lệ.

Tăng cường phối hợp liên ngành chủ động phòng ngừa, giảm thiểu tội phạm xâm hại trẻ em; tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi gắn với việc chấp hành chính sách, pháp luật bảo vệ trẻ em để hạn chế nguyên nhân, điều kiện dẫn đến các hành vi lệch chuẩn mực xã hội, phát sinh tội phạm xâm hại trẻ em và người dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, giúp nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho các Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký, Hội thẩm nhân dân trong giải quyết các vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi.

Kế hoạch đề ra 8 nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025. Trong đó, tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chương trình, văn bản liên quan đến phòng, chống tội phạm xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi.

Phối hợp triển khai tổng kết toàn quốc Kế hoạch 506/BCA về phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi giai đoạn 2021 - 2025 và xây dựng Kế hoạch giai đoạn 2026 - 2030 theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo KH506.

Kế hoạch yêu cầu, Tòa án nhân dân và Tòa án Quân sự các cấp chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng đẩy nhanh tiến độ xét xử các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi bảo đảm nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật; không để xảy ra việc xét xử oan sai, bỏ lọt tội phạm. Thông qua công tác xét xử, rà soát các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuổi và các hành vi lệch chuẩn mực xã hội, từ đó tham mưu cho chính quyền, địa phương các giải pháp phòng ngừa.

Chú trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, người dưới 18 tuổi trong quá trình giải quyết, xét xử các loại vụ án; đảm bảo thủ tục, thực hiện tốt nguyên tắc “lấy nạn nhân làm trung tâm”, không để trẻ em bị tái tổn thương trong quá trình giải quyết vụ án, đặc biệt là các vụ án xâm hại trẻ em, mua bán người dưới 16 tuổi.

Cùng với đó, triển khai thực hiện có hiệu quả về người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án nhân dân nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận các dịch vụ trợ giúp pháp lý. Tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ công tác xã hội, nhân viên y tế, đại diện nhà trường, tổ chức tham gia tố tụng để hỗ trợ tâm lý, tư vấn pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dưới 18 tuổi.

Triển khai thi hành có hiệu quả Luật Tư pháp người chưa thành niên và Luật Phòng, chống mua bán người sửa đổi. Tập trung rà soát các quy định của pháp luật về người dưới 18 tuổi liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án để đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành hoặc bãi bỏ văn bản không còn phù hợp với quy định của Luật nhằm đảm bảo hệ thống pháp luật về tư pháp người chưa thành niên thống nhất, đồng bộ.

Chủ động tổng hợp những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn xét xử các vụ án xâm hại trẻ em, cưỡng bức lao động, lợi dụng lao động dưới 18 tuổi để trục lợi và người dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật làm cơ sở xây dựng, ban hành các nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao và phát triển án lệ.

Bên cạnh đó, các Tòa án chú trọng việc lồng ghép tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật thông qua hoạt động xét xử và tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương về những vụ án trọng điểm, có tính chất đặc biệt nghiêm trọng hoặc những vụ án được dư luận xã hội quan tâm nhằm phục vụ tích cực, có hiệu quả yêu cầu của công tác phòng ngừa, phát hiện đấu tranh ngăn chặn tội phạm xâm hại trẻ em; nâng cao cảnh giác và kỹ năng ứng phó của nhân dân với các thủ đoạn của tội phạm, biện pháp bảo vệ trẻ em tại cộng đồng.

Đơn vị Báo Công lý và các đơn vị truyền thông Tòa án đổi mới cách thức tuyên truyền nhằm tăng cường sự lan tỏa, thu hút sự quan tâm của người dân về các chủ trương, chính sách pháp luật bảo vệ trẻ em; kết quả các chương trình công tác của các cơ quan nhà nước nói chung và Tòa án nói riêng về phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em và người dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật.

Căn cứ vào Kế hoạch và chức năng, nhiệm vụ của mình, các đơn vị thuộc TANDTC, Tòa án Quân sự Trung ương, các Tòa án nhân dân cấp cao và Tòa án nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện cho phù hợp, nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ đã đề ra.