Chủ tịch Quốc hội Mozambique đến Hà Nội, bắt đầu thăm Việt Nam

Chiều 18/6, Đoàn đại biểu Quốc hội Cộng hòa Mozambique do Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa Mozambique Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias dẫn đầu đã đến Sân bay quốc tế Nội Bài, thủ đô Hà Nội, bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 18-23/6 theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của bà Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias trên cương vị Chủ tịch Quốc hội Mozambique kể từ khi nhậm chức vào tháng 1/2020 và là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của một vị Chủ tịch Quốc hội Mozambique nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội.

Ra đón đoàn ở sân bay có Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Lê Anh Tuấn cùng các cán bộ của Vụ Đối ngoại, Vụ Lễ tân thuộc Văn phòng Quốc hội và Đại sứ Mozambique tại Việt Nam Leonardo Rosario Manuel Pene, một số cán bộ Đại sứ quán Mozambique tại Hà Nội.

Các thành viên chính thức trong Đoàn đại biểu Quốc hội Cộng hòa Mozambique gồm: Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa Mozambique Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias; ông Sérgio José Camunga Pantie, trưởng đoàn nghị sỹ Đảng Mặt trận Giải phóng Mozambique (Frelimo) tại Quốc hội; ông Viana da Silva Magalhães, trưởng đoàn nghị sỹ Đảng Kháng chiến Quốc gia Mozambique (Renamo) tại Quốc hội; ông Lutero Chimbirombiro Simango, trưởng đoàn nghị sỹ Đảng Phong trào Dân chủ Mozambique (MDM) tại Quốc hội; ông Leonardo Rosario Manuel Pene, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Mozambique tại Việt Nam.

Ngay sau khi xuống sân bay Nội Bài, Chủ tịch Quốc hội Mozambique Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias và đoàn đã đi thăm làm việc tại tỉnh Quảng Ninh.

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias cùng Đoàn đại biểu Quốc hội Cộng hòa Mozambique nhằm củng cố và thúc đẩy hơn nữa quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước, đồng thời thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Mozambique.

Chuyến thăm là điểm nhấn quan trọng cho quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam- Mozambique trong bối cảnh hai nước hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác truyền thống liên tục phát triển

Nước Cộng hòa Mozambique nằm ở phía Đông-Nam châu Phi. Việt Nam và Mozambique thiết lập quan hệ ngoại giao từ ngày 25/6/1975, có quan hệ hữu nghị truyền thống, ủng hộ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh giành độc lập và sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế ở mỗi nước.

Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Mozambique thành lập tháng 5/2008, đã họp 3 kỳ và đang chuẩn bị cho kỳ họp thứ 4 tại Mozambique.

Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn ở tất cả các cấp trên các kênh Đảng, Nhà nước. Nổi bật là phía Mozambique có các chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Armando Emilio Guebuza (tháng 1/2007), Thủ tướng Chính phủ Luisa Dias Diogo (tháng 6/2008), Tổng Thư ký Đảng Frelimo (tháng 10/2011) và nhiều Đoàn cấp Bộ trưởng trong các lĩnh vực ngoại giao, hợp tác quốc tế, công thương, du lịch, nông nghiệp, quốc phòng, nội vụ, giáo dục, trường Đảng Frelimo, đặc biệt gần đây có đoàn Thủ tướng Carlos Agostinho do Rosario (năm 2017).

Phía Việt Nam có các chuyến thăm Mozambique của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 4/2008), Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải (tháng 7/2015), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (tháng 3/2016), Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng (tháng 12/2018), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (tháng 12/2019)...

Đặc biệt, ngày 6/6 vừa qua, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm trực tuyến với Chủ tịch Đảng Frelimo, Tổng thống nước Cộng hòa Mozambique Filipe Jacinto Nyusi.

Tại hội đàm, hai nhà lãnh đạo vui mừng chứng kiến quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác truyền thống giữa Việt Nam và Mozambique đã được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước kế thừa, vun đắp và liên tục phát triển; đề nghị tiếp tục phát huy tối đa các thế mạnh của mỗi bên để bổ trợ cho nhau, thắt chặt và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ quan hệ hợp tác, hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Mozambique.

Lãnh đạo hai đảng, hai nước nhất trí tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Frelimo giữ vai trò định hướng trong việc phát triển quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước ngày càng thực chất và hiệu quả; tăng cường các hoạt động trao đổi, tiếp xúc trên các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân hai nước; khai thác tốt tiềm năng và thế mạnh của mỗi bên nhằm thúc đẩy hợp tác chính trị-ngoại giao, kinh tế-thương mại, an ninh-quốc phòng, giáo dục-đào tạo, du lịch, văn hóa và giao lưu nhân dân; tăng cường phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế... vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Quan hệ hợp tác kinh tế, trao đổi thương mại giữa Việt Nam-Mozambique trong những năm qua được duy trì.

Năm 2020, kim ngạch thương mại song phương đạt 157,18 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 53,462 triệu USD các mặt hàng gạo, dây cáp điện, phân bón, sản phẩm dệt may và nhập khẩu 103,722 triệu USD các mặt hàng chủ yếu là hạt điều, than, thức ăn gia súc, gỗ...

Năm 2021, kim ngạch song phương giữa hai nước đạt 149,5 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Mozambique 99 triệu USD các mặt hàng như: gạo, phân bón các loại, hàng dệt may, sản phẩm từ sắt thép; nhập khẩu 50,5 triệu USD các mặt hàng cám, hạt điều, thức ăn gia súc, gỗ, quặng...

Về đầu tư, Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) có dự án liên doanh với Công ty SPI của Đảng Frelimo về đầu tư viễn thông tại Mozambique với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 345 triệu USD, hoạt động ổn định và được đánh giá là dự án đầu tư thành công nhất của Viettel tại châu Phi.

Về nông nghiệp, hai nước hợp tác nghiên cứu phát triển cây lương thực và cây thực phẩm tại Mozambique giai đoạn 2013-2017. Trong đó, Chính phủ Việt Nam góp 1,96 triệu USD, Mozambique góp vốn đối ứng 210.000 USD. Hiện dự án đang được xem xét tiếp tục triển khai giai đoạn 2.

Về giáo dục-đào tạo, hai bên có các chương trình hợp tác gồm: đào tạo chính trị ngắn hạn cho cán bộ Mozambique; trao đổi học bổng sinh viên học tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Việt.

Về hợp tác Quốc hội Việt Nam-Mozambique. Trong những năm qua, quan hệ giữa các Cơ quan lập pháp hai nước được củng cố và phát triển tích cực, góp phần quan trọng tăng cường mối quan quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước.

Quan hệ hợp tác giữa hai Quốc hội được duy trì, chủ yếu trong khuôn khổ các diễn đàn nghị viện đa phương; trao đổi Đoàn song phương còn hạn chế. Ngày 17/2/2016, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng có thư mời Chủ tịch Quốc hội Mozambique thăm chính thức Việt Nam.

Tại Hội nghị Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5 (WCSP5) tại Áo (tháng 9/2021), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội kiến với Chủ tịch Quốc hội Mozambique Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường quan hệ giữa Quốc hội hai nước thông qua trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là đoàn cấp cao, các Ủy ban, Nhóm Nghị sỹ hữu nghị và các nghị sỹ; tăng cường trao đổi kinh nghiệm hoạt động nghị viện của mỗi nước; phối hợp trong thực hiện giám sát và đôn đốc thực hiện các Thỏa thuận hợp tác mà Chính phủ hai nước đã ký kết.

Hai bên cũng thống nhất ủng hộ Chính phủ, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân hai nước mở rộng giao lưu, thúc đẩy quan hệ hợp tác, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau...

Hai bên tiếp tục tiếp xúc, tham vấn, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn Nghị viện đa phương như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), trao đổi về các vấn đề khu vực và thế giới mà hai bên cùng quan tâm.

Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa Mozambique Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias sinh ngày 28/7/1958; là cử nhân kinh tế của Đại học Eduardo Mondlane, Mozambique.

Từ năm 1999-2005, bà là Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Khoáng sản. Từ năm 2005-2015, bà được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Khoáng sản.

Từ năm 2015-2020, bà Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias làm Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch và Ngân sách Quốc hội.

Tháng 2/2016, bà Esperanca Laurinda Francisco Nhiuane Bias được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Frelimo.

Từ tháng 1/2020, bà được bầu làm Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Mozambique.