Chánh án TANDTC trả lời kiến nghị cử tri về trách nhiệm của cán bộ gây oan sai

Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định, các vấn đề về kỷ luật, trách nhiệm bồi hoàn đối với các cán bộ gây oan sai và vấn đề bồi thường thiệt hại, phục hồi danh dự cho người bị oan được pháp luật quy định rất chặt chẽ và được các cơ quan liên quan thực hiện nghiêm túc, có trách nhiệm.

Theo các quy định của pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật trong thời gian qua cho thấy những người tiến hành tố tụng gây ra án oan, sai mà do lỗi cố ý, đều bị xem xét, xử lý bằng biện pháp hình sự về các tội phạm tương ứng, như các tội “Làm sai lệch hồ sơ vụ án”, “Dùng nhục hình” và “Ra quyết định trái pháp luật”. Quá trình giải quyết các vụ án này luôn được tiến hành thận trọng, khách quan và nghiêm minh; phiên tòa xét xử được tiến hành công khai; bản án, quyết định của Tòa án được đăng tải trên trang điện tử của Tòa án nhân dân tối cao.

Chánh án nêu rõ: Người thi hành công vụ gây oan mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải kiểm điểm, xử lý kỷ luật nghiêm khắc. Trường hợp do thiếu tinh thần trách nhiệm hoặc do năng lực yếu kém thì phải bị miễn nhiệm, cách chức hoặc không được bổ nhiệm lại chức danh tư pháp.

Về trách nhiệm bồi thường, người thi hành công vụ có lỗi cố ý phải hoàn trả toàn bộ số tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị oan; người có lỗi vô ý phải hoàn trả từ 30 đến 50 tháng lương của người đó tại thời điểm có quyết định hoàn trả.

Tính nghiêm khắc trong xử lý các tổ chức, cá nhân gây oan sai còn thể hiện trong việc phục hồi danh dự cho người bị oan. Về việc phục hồi danh dự cho người bị oan được thực hiện bằng cả hai hình thức trực tiếp và đăng báo xin lỗi, cải chính công khai. Buổi trực tiếp xin lỗi công khai có sự tham dự của nhiều thành phần, gồm: Người bị thiệt hại, người đại diện, người bảo vệ quyền lợi, cha, mẹ và con của người bị thiệt hại;  Đại diện lãnh đạo cơ quan quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại, đại diện lãnh đạo cơ quan tiến hành tố tụng có liên quan; Đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người bị thiệt hại cư trú; Đại diện cơ quan, tổ chức nơi người bị thiệt hại làm việc, học tập; đại diện tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội… mà người bị thiệt hại là thành viên; Đại diện cơ quan báo chí và các thành phần khác mà cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại thấy cần thiết.

Nội dung văn bản cải chính công khai, lời xin lỗi thể hiện sự nhận thức rõ về những sai phạm và hậu quả của sai phạm do người thi hành công vụ thuộc thẩm quyền quản lý của mình gây ra. Thay mặt Nhà nước, đại diện lãnh đạo các cơ quan làm oan xin lỗi người bị thiệt hại, gia đình và người thân của người bị thiệt hại, cơ quan, tổ chức và nhân dân; đồng thời cam kết xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật người thi hành công vụ đã có hành vi gây thiệt hại. Các buổi xin lỗi công khai đều được truyền thông rộng rãi, thể hiện rõ sự nghiêm túc của các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng trong việc nhận thức rõ trách nhiệm và mong muốn khắc phục những sai sót đã xảy ra và tránh những vụ việc tương tự xảy ra trong tương lai, Chánh án cho hay.