Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, sáng 17/6, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường về “chủ trương đầu tư Dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước)”.
Các địa phương quyết tâm thực hiện
Giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng cho biết, theo phương án tài chính đã trình, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành được quy hoạch 6 làn xe và sẽ thi công xây dựng hoàn chỉnh 4 làn với 50% phần vốn Nhà nước tham gia. Dự kiến, tới năm 2045 sẽ tiếp tục mở rộng thêm 2 làn xe.
Bộ trưởng cho biết thêm: "“Dự án có thời gian hoàn vốn tương đối tốt so với các dự án trước đây, khoảng 18 năm. Đây là điểm mà các nhà đầu tư giao thông rất yêu thích và các ngân hàng cũng đồng tình”.
Về tính khả thi dự án, Tư lệnh ngành giao thông khẳng định, dự án này được thực hiện vào thời điểm thuận lợi khi chúng ta đã có kinh nghiệm làm nhiều dự án cao tốc.
Về nguyên vật liệu, theo đánh giá hiện nay hai địa phương đã bố trí đầy đủ các vị trí mỏ và trữ lượng.
Ngoài ra, về giải phóng mặt bằng, các địa phương rất quyết tâm thực hiện. “Sau khi Quốc hội phê duyệt, Chính phủ sẽ chỉ đạo và hai địa phương sẽ tích cực giải phóng mặt bằng và dự kiến khởi công ngay trong 2024”, Bộ trưởng GTVT khẳng định.
Bên cạnh đó, các cơ chế đặc thù về giải phóng mặt bằng, chỉ định thầu để xây dựng khu tái định cư hay bố trí mỏ nguyên vật liệu, vốn… ở dự án này đều rất thuận lợi.
“Với các hộ dân bị ảnh hưởng, Chính phủ sẽ chỉ đạo hai địa phương giải quyết tốt nhất chế độ để khi chuyển về nơi mới phải có điều kiện tốt hơn hoặc chí ít phải bằng nơi cũ”, Bộ trưởng khẳng định.
Quan tâm về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp đề nghị Chính phủ nghiên cứu để đảm bảo thực hiện tốt việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Theo đại biểu, số người dân cần bồi hoàn lên tới 1.299 hộ, "diện tích đất cần giải tỏa cũng rất lớn".
Đề nghị có phương án vốn dự phòng đảm bảo tiến độ dự án
Theo đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam, dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước) sẽ tạo cơ hội, biến các nguồn tài nguyên, văn hóa hết sức đa dạng của vùng Tây Nguyên thành các sản phẩm du lịch hấp dẫn.
Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị có phương án dự phòng về nguồn vốn để đảm bảo tiến độ dự án; đồng thời có cơ chế, tăng cường giám sát việc triển khai dự án, đặc biệt là trong áp dụng các cơ chế chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Công Long - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai đề nghị rà soát kỹ lưỡng về tính hiệu quả của dự án, phương thức bố trí vốn, theo hướng “bố trí theo phương thức vốn trung ương và vốn của nhà đầu tư, trên cơ sở sắp xếp làm sao đảm bảo sự dẫn dắt của đầu tư công, vai trò dẫn dắt của Nhà nước”.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, cần cân nhắc về cơ chế, chính sách chỉ định thầu.
“Qua triển khai thực hiện các dự án, chúng ta thấy rằng, trên thì mở dưới lại rất chặt chẽ. Ví dụ như quy định cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét quyết định việc chỉ định thầu trong quá trình thực hiện với các tư vấn thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư. Nhưng quy định ở dưới về tất cả trình tự, thủ tục thì vẫn theo luật bình thường, không có một cơ chế nào đặc biệt cả”-đại biểu Nguyễn Công Long nói.