Bộ Y tế xây dựng chiến lược xét nghiệm SARS-CoV-2 trong tình hình mới

Bộ Y tế vừa ban hành Quyết định phê duyệt Kế hoạch xét nghiệm phát hiện nhiễm SARS-CoV-2 trong giai đoạn Covid-19, thay thế cho Quyết định ban hành ngày 22-4-2020. Kế hoạch mới nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp mắc Covid-19 để thực hiện giám sát, cách ly, điều trị, đánh giá cho ra viện và nghiên cứu. 

Ngày 22/4/2020, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch xét nghiệm phát hiện nhiễm SARS-CoV-2 trong giai đoạn Covid-19. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh tại Việt Nam có những thay đổi so với giai đoạn trước, để đáp ứng với tình hình dịch bệnh hiện nay, bảo đảm phòng chống dịch một cách hiệu quả, phát huy được tối đa các nguồn lực hiện tại, Bộ Y tế xây dựng, hoàn thiện Kế hoạch xét nghiệm phát hiện nhiễm SARS-CoV-2 trong tình hình mới dựa trên tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng, chống dịch đã và đang thực hiện, năng lực xét nghiệm của các địa phương, kỹ thuật xét nghiệm và tính sẵn có của các sinh phẩm chẩn đoán SARS-CoV-2. 

Cả nước đã có 137 phòng xét nghiệm đủ năng lực xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2 băng kỹ thuật Realtime RT-PCR.

Theo đó, kế hoạch xét nghiệm mới nhằm phát hiện các trường hợp mắc Covid-19 dựa trên định nghĩa ca bệnh và theo phân loại nhóm ưu tiên, ngăn chặn sự lan rộng của dịch bệnh.

Nghiên cứu, đánh giá theo dõi hiệu quả của các biện pháp điều trị, theo dõi bệnh nhân trong quá trình điều trị, các biện pháp phòng, chống dịch đã thực hiện; Đánh giá tình hình dịch tễ, miễn dịch cộng đồng

Kế hoạch mới này cũng giảm tải cho hệ thống xét nghiệm, giảm nhu cầu sinh phẩm, hóa chất, vật tư tiêu hao, giảm thời gian xét nghiệm và tăng công suất xét nghiệm, đồng thời vẫn bảo đảm chất lượng xét nghiệm.

Theo đó, sẽ phân nhóm đối tượng xét nghiệm theo ưu tiên: Nhóm 1 sẽ thực hiện xét nghiệm các đối tượng này trong mọi trường hợp; Nhóm 2: sẽ thực hiện xét nghiệm cho các đối tượng này khi có nhiều nguồn lực hơn và đã bảo đảm đầy đủ cho các trường hợp thuộc nhóm 1. Ở nhóm 3, sẽ thực hiện xét nghiệm khi có đủ nguồn lực và đã bảo đảm cho các đối tượng thuốc nhóm 1 và nhóm 2.

Việc lựa chọn đối tượng cần được xét nghiệm, phương pháp, kỹ thuật và sinh phẩm xét nghiệm là căn cứ vào các yếu tố dịch tễ và lâm sàng, cần xem xét đánh giá tính khả thi trước khi thực hiện xét nghiệm cho các đối tượng có mức độ ưu tiên thấp hơn.

Sinh phẩm xét nghiệm theo kế hoạch là các sinh phẩm xét nghiệm đã được Bộ Y tế cho phép hoặc Tổ chức Y tế thế giới hoặc CDC Hoa Kỳ thẩm định và khuyến cáo; sử dụng sinh phẩm xét nghiệm bằng kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vật chất di truyền (ARN) hoặc kháng nguyên của virus để khẳng định nhiễm SARS-CoV-2.

Sinh phẩm xét nghiệm nhanh phát hiện kháng nguyên có độ nhạy cao có thể được sử dụng để sàng lọc tại các điểm xét nghiệm lưu động hoặc cơ sở xét nghiệm cố định.

Sinh phẩm xét nghiệm huyết thanh học phát hiện kháng thể không được sử dụng để sàng lọc, xác định ca nhiễm SARS-CoV-2 mà để điều tra, đánh giá, theo dõi hiệu quả của các biện pháp điều trị, các biện pháp phòng, chống dịch đã thực hiện, đánh giá tình hình dịch tễ miễn dịch cộng đồng.

Theo Bộ Y tế, đến nay Việt Nam đã trải qua 4 giai đoạn của dịch Covid-19 với trường hợp mắc bệnh đầu tiên được ghi nhận vào ngày 23/1. Hiện, cả nước đã có 1.063 ca mắc Covid-19 được cách ly, điều trị ở các cơ sở y tế của 38 tỉnh, thành phố trên cả nước, trong đó có 372 ca lây nhiễm trong cộng đồng, 35 ca tử vong (31 người ở Đà Nẵng, 3 người ở Quảng Nam, 1 người ở Quảng Trị đều mắc bệnh nền nặng).

Tính đến ngày 13/9, cả nước đã có 137 phòng xét nghiệm đủ năng lực xét nghiệm phát hiện virus SARS-CoV-2 băng kỹ thuật Realtime RT-PCR, trong đó ngành y tế có 118 phòng, các ngành khác có 19 phòng (8 phòng thuộc Ngành Nông nghiệp Phát triển nông thôn, 10 phòng thuộc Bộ Quốc phòng, 1 phòng thuộc Bộ Công an) với công suất xét nghiệm tối đa hơn 51.125 mẫu/ngày.

75/137 phòng đã được phép xét nghiệm khẳng định Covid-19 (30 cơ sở y tế tuyến trung ương và bệnh viện, 32 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật; 13 đơn vị ngoài ngành y tế) với công suất xét nghiệm tối da hơn 40.550 mẫu/ngày.

Các đơn vị trên toàn quốc đã thực hiện xét nghiệm Realtime RT- PCR được hơn 1.076.811 mẫu, trong đó xác định 1.063 trường hợp mắc Covid-19. Tỷ lệ phát hiện dương tính với virus khoảng 0,1%. Điều này cho thấy việc sử dụng nguồn lực hợp lý hơn bằng cách lấy mẫu xét nghiệm có trọng điểm vô cùng quan trọng trong bối cảnh đang thiếu sinh phẩm trên toàn cầu.