Nội dung trên được Bộ trưởng Công an Tô Lâm nhấn mạnh trong phần báo cáo trước khi trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội sáng nay (4/6).
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm mở đầu cho hoạt động chất vấn tại Kỳ họp
Đầu giờ sáng có 49 đại biểu đăng ký chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. Các đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp); Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận); Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận); Trương Thị Yến Linh (Cà Mau); Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng); Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp); Huỳnh Thanh Cảnh (Bình Thuận); Mai Thị Phương Hoa (Nam Định);... chất vấn Bộ trưởng về trách nhiệm của cán bộ cơ sở để sảy ra các vụ án mạng nghiêm trọng ở địa phương và giải pháp của Bộ; giải pháp triệt phá các băng nhóm tín dụng đen; trách nhiệm, giải pháp triệt phá các đường dây ma túy; giải pháp bảo đảm an toàn giao thông; nguyên nhân, giải pháp xử lý tội phạm xâm hại tình dục trẻ em, tội phạm xâm hại tình dục, hiếp dâm; ngăn ngừa tình trạng uống rượu bia lái xe; hướng xử lý, ngăn chặn đối tượng ngáo đá phạm tội nghiêm trọng; ngăn chặn tội phạm mua bán người;...
“Ma túy là tội phạm của các loại tội phạm”
Phát biểu báo cáo trước khi trả lời các chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, thời gian qua, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức nhưng chúng ta vẫn giữ vững được tình hình an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường bình yên để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân. Việt Nam được bạn bè quốc tế đánh giá là an ninh trật tự, an toàn trong đó có cố gắng rất lớn của lực lượng công an nhân dân.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tô Lâm cũng chỉ rõ, tình hình an ninh trật tự còn diễn biến phức tạp, đối mặt với nhiều nguy cơ thách thức lớn trong đó có nhiều loại tội phạm gây bức xúc nhân dân, cử tri, nhất là hoạt động ma túy xuyên quốc gia tăng, nhiều vụ vận chuyển ma túy lớn được bắt giữ.
Cụ thể, năm 2018, lực lượng Công an đã phát hiện, bắt giữ ma túy tăng 10,53% về số vụ, 10,59% số đối tượng; lượng heroin thu giữ tăng 102,52%, ma túy tổng hợp thu được tăng 125,14% so với năm 2017.
Trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng Công an đã phát hiện 10.246 vụ, 11.731 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 301,31kg heroin, 3.272,20 kg và 437.334 viên ma túy tổng hợp, 259,61kg cần sa.
Mặc dù số vụ bắt giữ giảm so với cùng kỳ 2018, nhưng lượng ma túy tổng hợp thu được tăng kỷ lục, đây là số lượng ma túy thu được lớn nhất từ trước đến nay.
Đặc biệt, đã liên tiếp phát hiện, triệt xóa nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia với số lượng lớn, điển hình như: Vụ bắt giữ 278kg ma túy tổng hợp ngày 17-2 tại Hà Tĩnh; 3 vụ bắt giữ 300kg ma túy tổng hợp, 895 bánh heroin, 1.030kg ma túy tổng hợp vào các ngày 20/3, 27/3 và 12/4 tại TP. Hồ Chí Minh; các vụ bắt giữ 600kg ma túy tổng hợp, 100 bánh heroin và 700kg ma túy tổng hợp vào các ngày 15/4, 17/4 tại Nghệ An; vụ bắt giữ hơn 500kg ketamin ngày 11/5 tại TP. Hồ Chí Minh; vụ bắt giữ 119kg cocain tại Tiền Giang... Phối hợp các ngành phát hiện, xử lý nhiều tụ điểm sử dụng trái phép các chất ma túy trong các quán bar, vũ trường, karaoke.
Điều này cho thấy tội phạm đã lợi dụng địa bàn Việt Nam để vận chuyển ma túy sang các nước thứ ba. Trong khi đó, nội địa số người nghiện ma túy rất lớn, công tác cai nghiện còn nhiều bất cập…
Theo Bộ trưởng Tô Lâm: “Ma túy đang là tội phạm của các loại tội phạm khác”, ông Lâm nói.
Tình hình tội phạm giết người vẫn diễn biến phức tạp
Với nhóm vấn đề thứ hai về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm giết người, tội phạm liên quan tới hoạt động “tín dụng đen”, băng nhóm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”, tổ chức đường dây mang thai hộ xuyên quốc gia - mua bán bào thai, xâm hại phụ nữ, trẻ em, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết trong những năm qua, trước tình hình các loại tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm con người diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm giết người, Bộ Công an đã chỉ đạo toàn lực lượng tập trung triển khai các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh.
Tăng cường công tác quản lý nhân khẩu, hộ khẩu, tạm trú, tạm vắng, quản lý các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, tổ chức tuần tra, kiểm soát công khai nhằm răn đe tội phạm...
Tổ chức tấn công trấn áp quyết liệt các loại tội phạm, góp phần xây dựng môi trường sống lành mạnh. Đối với các vụ án giết người xảy ra, đã tập trung lực lượng điều tra làm rõ (đạt tỷ lệ trên 95%), về cơ bản các vụ án nổi cộm, dư luận xã hội quan tâm đều được nhanh chóng điều tra khám phá…
Tuy nhiên tình hình tội phạm giết người vẫn diễn biến phức tạp, năm 2018 xảy ra 1.074 vụ giết người (giảm 0,19%); 43 vụ giết người nhằm mục đích cướp tài sản (tăng 13,16%). Riêng 5 tháng đầu năm 2019, xảy ra 447 vụ giết người (tăng 3,47%); 15 vụ giết người cướp tài sản (tăng 15,38%) so với cùng kỳ năm 2018; đáng lưu ý, xảy ra nhiều vụ giết người với hành vi gây án dã man, tàn bạo (giết nhiều người, giết người vứt xác, chặt xác, đốt xác, giết phụ nữ và trẻ em...).
Phân tích các vụ giết người cho thấy có khoảng 15-17% là các vụ người thân trong gia đình giết hại lẫn nhau; 60-70% các vụ giết người là do mâu thuẫn bộc phát, nhất thời, đối tượng phạm tội lần đầu; xuất hiện ngày càng nhiều vụ giết người do đối tượng bị bệnh tâm thần hoặc bị ảo giác do sử dụng ma túy tổng hợp (“ngáo đá”) gây ra.
Điển hình các vụ như: Vụ giết, hiếp nữ sinh giao gà do các đối tượng nghiện ma túy gây ra ngày 4/2 tại Điện Biên; vụ Nguyễn Võ Ngọc Bảo “ngáo đá” giết, cướp tài sản của mẹ đẻ và em trai xảy ra ngày 5/1 tại Ninh Thuận; vụ Trịnh Viết Ba (hành nghề thầy cúng) dùng dao giết 2 người, bị thương 2 người xảy ra ngày 4/3 tại Nam Định; vụ Nguyễn Hoàng Nam “ngáo đá” chém chết bố, mẹ, bà nội tại TP Hồ Chí Minh và 1 người khác tại Long An ngày 11/3; vụ Trần Trọng Luận do thù tức cá nhân dùng dao giết chết 3 người hàng xóm ngày 24/4 tại Bình Dương…
Xử lý hơn 2.500 vụ việc liên quan “tín dụng đen”
Bộ Công an đã chỉ đạo mở nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc, trong đó trọng tâm là triệt phá các băng nhóm tội phạm có tổ chức liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.
Năm 2018, Công an các đơn vị, địa phương đã xử lý hơn 2.500 vụ việc liên quan đến “tín dụng đen”; trong đó khởi tố 34 vụ, với 66 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo Điều 201- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và 2.353 vụ án khác có liên quan (84 vụ giết người, 855 vụ cố ý gây thương tích, 105 vụ cướp tài sản và 1.309 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến “tín dụng đen”).
Trong 5 tháng đầu năm 2019, lực lượng Công an đã triệt phá 933 băng, nhóm tội phạm (riêng đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm từ 16/12/2018 đến 15/2/2019, đã triệt phá 436 cơ sở, khởi tố 12 vụ, 358 bị can liên quan “tín dụng đen”); trong đó, đã chủ động đồng loạt ra quân, đấu tranh triệt phá nhiều đường dây, băng nhóm cho vay lãi nặng, siết nợ, đòi nợ thuê.
Điển hình như: Vụ phá đường dây cho vay lãi nặng, tạm giữ hình sự 11 đối tượng, thu giữ 11 tỷ đồng, 3 xe ôtô tại Hà Nội; vụ triệt phá nhóm đối tượng hoạt động tín dụng đen núp dưới danh nghĩa Công ty Tài chính Nam Long, bắt giữ 18 đối tượng thuộc 32 chi nhánh ở nhiều địa phương tại Thanh Hóa... Những kết quả này đã kiềm chế, làm cho hoạt động của tội phạm có tổ chức nói chung, các băng nhóm liên quan đến “tín dụng đen” nói riêng không còn manh động, công khai như trước.
Năm 2018 và quý I năm 2019, lực lượng CAND đã khởi tố hơn 244 vụ, 330 bị can về tội mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi. Tổ chức xác minh, giải cứu, tiếp nhận gần 1.900 trường hợp, trong đó, xác định 577 trường hợp là nạn nhân bị mua bán.
Về tội phạm xâm hại tình dục phụ nữ, trẻ em, 5 tháng đầu năm 2019 xảy ra 289 vụ hiếp dâm phụ nữ, trẻ em (trong đó có 162 vụ hiếp dâm người dưới 16 tuổi); 5 vụ cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144 Bộ luật hình sự); 244 vụ giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 145 Bộ luật Hình sự); 114 vụ dâm ô với người dưới 16 tuổi (Điều 146 Bộ luật Hình sự)…