Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường: Chuyển giới phải đợi luật riêng

PV: Bộ luật Dân sự vừa được Quốc hội thông qua quy định, việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Nhưng đến thời điểm này chưa có luật về vấn đề này. Phải chăng việc chuyển đổi giới tính hiện nay vẫn chưa được phép, thưa ông?

Ông Hà Hùng Cường: Đúng vậy, Bộ luật Dân sự đã thừa nhận quyền chuyển giới, nhưng thực thi quyền thì phải chờ luật. Bộ luật Dân sự là Luật nền của tất cả những luật liên quan đến quan hệ dân sự, kinh tế, thương mại, gia đình nói chung.

Lần này, Quốc hội biểu quyết thông qua điều luật đó là bước tiến vô cùng quan trọng. Bộ luật Dân sự không thể giải quyết được những vấn đề cụ thể như điều kiện chuyển giới, cách thức chuyển giới, ai có quyền được chuyển giới, kỹ thuật chuyển giới, chăm sóc sức khoẻ người chuyển giới như thế nào... Tất cả những vấn đề lớn này, là đối tượng điều chỉnh của một luật riêng.

Bộ luật Dân sự đã quy định như vậy rồi thì chắc chắn nhiệm kỳ Quốc hội tới phải có luật quy định về vấn đề này. Đây là bước mở ra một đạo luật riêng về vấn đề chuyển giới sẽ được xây dựng, ban hành sau này. Khi nào luật đó có hiệu lực thì việc chuyển giới mới được thực hiện.

Tôi cho rằng, quy định trong Bộ luật Dân sự là bước tiến rất quan trọng, thay đổi tư duy, công nhận quyền của một nhóm người không lớn trong xã hội. Đó là tinh thần của Hiến pháp 2013, tôn trọng quyền con người.

PV: Theo ông, là xây dựng một luật riêng về chuyển đổi giới tính hay ghép vào Luật Hôn nhân và Gia đình?

Ông Hà Hùng Cường: Không thể nào ghép được. Vì đây là những quy định, điều kiện rất sâu về chuyên môn, kỹ thuật, y học... để bảo đảm người được chuyển giới phải thành công. Luật này cũng sẽ có quy định hạn chế, quy định cấm để làm sao xã hội không loạn, nhất là thanh niên, thiếu niên - những người chưa nhận thức đầy đủ về hệ luỵ của vấn đề này mà nhiều khi theo đà, theo phong trào làm thì rất nguy hiểm.

Xin nói thêm ở châu Á cũng rất ít nước thừa nhận quyền này. Bộ luật Dân sự Việt Nam thừa nhận được quyền này, tôi cho là điều hết sức tiến bộ trong khu vực và châu Á.

PV: Có ý kiến cho rằng, cần phải ấn định thời gian xây dựng luật về chuyển giới nếu không thì sẽ “treo” không biết đến bao giờ?

Ông Hà Hùng Cường: Nhưng điều này phụ thuộc vào chương trình xây dựng pháp luật của nhiệm kỳ Quốc hội khoá XIV. Tháng 7/2016, Quốc hội khoá mới họp sẽ bàn về chương trình xây dựng pháp luật. Chắc chắn nếu bộ chuyên ngành không đề xuất, thì với tư cách là cơ quan chủ trì xây dựng Bộ luật Dân sự, Bộ Tư pháp cũng sẽ đề xuất. Nhưng bao giờ xây dựng được thì chưa thể trả lời ngay. Nhưng tôi tin rằng nhiệm kỳ khoá XIV sẽ phải làm, nếu không sẽ là quyền "treo".

PV: Việc ban hành luật về chuyển giới có phụ thuộc vào trình độ y tế của Việt Nam?

Ông Hà Hùng Cường: Tất nhiên, vì còn nhiều thứ đi theo. Y học Việt Nam nhìn chung không thua kém gì với thế giới. Vấn đề là phải nghiên cứu kỹ kinh nghiệm các nước để chuyển giới phải an toàn, thành công, bảo đảm sức khoẻ con người.

PV: Xin cảm ơn ông!