Bảo đảm thủ tục tố tụng thân thiện đối với người chưa thành niên

Để đảm bảo cho việc thi hành Luật Tư pháp người chưa thành niên (được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 8, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026) được kịp thời, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và vì lợi ích tốt nhất của người chưa thành niên, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí vừa ban hành Chỉ thị, yêu cầu Chánh án Tòa án các cấp, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tòa án nhân dân tối cao thực hiện tốt các nhiệm vụ và các giải pháp trọng tâm.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao yêu cầu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phổ biến, quán triệt cho đội ngũ Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, công chức, viên chức và người lao động thuộc quyền quản lý các quy định của Luật; nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với việc giáo dục, giúp đỡ người chưa thành niên phạm tội sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội.

Căn cứ vào tình hình, điều kiện thực tế tại địa phương, đơn vị để có biện pháp, hình thức triển khai phù hợp. Khẩn trương xây dựng, phát hành tài liệu tập huấn, tuyên truyền, phổ biến Luật, nhất là các quy định mới và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả kế hoạch của Tòa án nhân dân tối cao trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát, Cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án hình sự và các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong thực hiện nhiệm vụ, bảo đảm việc thi hành Luật thực chất, hiệu quả.

Bên cạnh đó, cần tập trung rà soát các nội dung được quy định chi tiết trong Luật và các quy định khác liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án, đề xuất Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật theo thẩm quyền.

Đồng thời, tăng cường phối hợp với cơ quan có liên quan trong việc rà soát, đề xuất cơ quan có thẩm quyền bãi bỏ văn bản không còn phù hợp với quy định của Luật; xây dựng văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật nhằm bảo đảm hệ thống pháp luật về tư pháp người chưa thành niên thống nhất, đồng bộ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cũng yêu cầu Chánh án Tòa án các cấp, Thủ trưởng các đơn vị thuộc TANDTC căn cứ vào tình hình thực tế tại Tòa án, đơn vị mình đề xuất bố trí trang thiết bị, phương tiện, điều kiện làm việc, nguồn kinh phí và đặc biệt là phòng xử án thân thiện bảo đảm thống nhất, phù hợp, đáp ứng yêu cầu theo quy định của Luật.

Khẩn trương xây dựng kế hoạch và chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng giải quyết các vụ án hình sự có người chưa thành niên tham gia tố tụng cho đội ngũ Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân và công chức giữ chức danh tư pháp trong Tòa án.

Ngoài ra, theo Chỉ thị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, kể từ ngày Luật được công bố (ngày 02/12/2024), các TAND, Tòa án quân sự, Vụ Giám đốc, kiểm tra về kinh doanh, thương mại, phá sản, lao động, gia đình và người chưa thành niên thuộc Tòa án nhân dân tối cao phải thực hiện đúng quy định về hình phạt cảnh cáo, phạt tiền, tù có thời hạn, quyết định hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt, giảm mức hình phạt đã tuyên, án treo, hoãn chấp hành hình phạt tù, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người chưa thành niên phạm tội quy định tại khoản 2, 5 và 6 Điều 179 của Luật.

Tổ chức xét xử hiệu quả, đúng pháp luật vụ án hình sự có người chưa thành niên tham gia tố tụng, bảo đảm thủ tục tố tụng thân thiện đối với người chưa thành niên theo quy định của Luật.