ASEAN tái khẳng định quyết tâm xây dựng Biển Đông thành vùng biển phát triển và an toàn

Chiều 26/6, phát biểu trước báo chí về kết quả Hội nghị Cấp cao ASEAN 36, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc- Chủ tịch ASEAN 2020 cho biết, Hội nghị lần này rất đặc biệt, trong 50 năm của ASEAN, lần đầu tiên một hoạt động cấp cao chính thức của ASEAN được tổ chức trực tuyến.

Đại dịch Covid-19 không ngăn được mong muốn hợp tác giữa các quốc gia

Thay mặt các nhà Lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tuyên bố Hội nghị đã thành công rất tốt đẹp, vừa khẳng định được tinh thần của ASEAN là “gắn kết và chủ động thích ứng”, vừa cho thấy đại dịch Covid-19 không ngăn cản được quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, mong muốn hợp tác giữa các quốc gia trong Cộng đồng ASEAN anh em.

Thủ tướng nhấn mạnh, trên tinh thần thân thiện và hợp tác ASEAN, các nhà Lãnh đạo ASEAN đã bàn thảo nhiều vấn đề quan trọng với 5 trọng tâm.

Một là tập trung kiểm soát đại dịch Covid-19 và chủ động đẩy mạnh phục hồi kinh tế xã hội, hợp tác nội khối.

Hai là tiếp tục xây dựng Cộng đồng vững mạnh theo các mục tiêu đã đặt ra cho 2020; tổng số đến nay có 96% số dòng hành động xây dựng Cộng đồng đang được tích cực hợp tác triển khai và định hướng Tầm nhìn ASEAN sau 2025.

Ba là, mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ đối ngoại của ASEAN với các đối tác trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi và đề cao vai trò trung tâm của ASEAN.

Bốn là, gìn giữ môi trường hòa bình ổn định cho hợp tác phát triển bền vững, thịnh vượng cho mọi người dân.

Năm là, đề cao tinh thần thiện chí và tuân thủ luật pháp, nhất là luật pháp quốc tế trong giải quyết những khác biệt tại khu vực.

Riêng về cuộc chiến chống Covid-19, các nhà Lãnh đạo đánh giá cao nỗ lực của ASEAN đang từng bước kiểm soát được dịch bệnh; nhất trí sẽ triển khai một số biện pháp hợp tác mạnh mẽ, trong đó có hoạt động: lập Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19; lập Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp của khu vực; xây dựng Quy trình ứng phó dịch bệnh ASEAN và triển khai các chương trình, kế hoạch phục hồi, phát triển kinh tế xã hội sau dịch bệnh của khu vực.

Thủ tướng mong muốn, thông qua báo chí nhận được sự ủng hộ, chung tay hành động của mọi người dân cộng đồng cho những nỗ lực này.

Tại Hội nghị, các Lãnh đạo ASEAN đã bàn sâu, thảo luận kỹ về những diễn biến gần đây trong tình hình quốc tế  và khu vực, kể cả những vấn đề nổi cộm ở khu vực châu Á, quốc tế. Chúng tôi nhất trí, tiếp tục thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, thông qua đối thoại, hợp tác, tuân thủ tốt luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Những va chạm là không tránh khỏi, chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp thêm tình hình , thực hiện đầy đủ các quy định quốc tế, đặc biệt là thực hiện tốt DOC và sớm khôi phục đàm phán COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982.

Nhân dịp này, Thủ tướng gửi lời cám ơn tới tất cả các bạn khu vực, cộng đồng quốc tế đã ủng hộ, hỗ trợ Việt Nam đấu tranh thắng lợi với Covid-19, bình thường hóa kinh tế xã hội, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN 2020 trong bối cảnh có nhiều khó khăn chưa từng có hiện nay.

ASEAN đã thể hiện được sức mạnh cộng đồng

Tại cuộc họp báo trả lời câu hỏi "Là Chủ tịch ASEAN 2020, xin Thủ tướng cho biết những đánh giá của Việt Nam về hợp tác ASEAN trong thời gian qua, đặc biệt trong phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Covid-19", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, dịch bệnh Covid-19 lan rộng toàn cầu. Trong khu vực đến nay, hơn 130.000 người nhiệm bệnh và gần 4.000 người tử vong. Đây là mất mát rất lớn, tổn thất khôn lường. Rõ ràng, Cộng đồng ASEAN phải vào cuộc, phải hành động.

Chủ tịch ASEAN đã chủ động từ rất sớm ra Tuyên bố chung, triệu tập các Hội nghị cả trong nội bộ ASEAN và ASEAN +3 giữa ASEAN với đối tác cùng bàn phương hướng đấu tranh chống dịch. Các sáng kiến của ASEAN như lập Quĩ Covid-19, lập Kho dụng cụ y tế, xây dựng Qui trình chuẩn… nhanh chóng được cộng đồng trong ngoài khu vực hưởng ứng. Có thể nói, ASEAN đã hành động chủ động, khẩn trương, quyết liệt trên tinh thần gắn kết và chủ động thích ứng.

Bất chấp những khó khăn, đến nay Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch Covid-19. Các nước ASEAN cũng đang từng bước kiểm soát dịch Covid-19, vừa hợp tác kiểm soát dịch vừa đẩy mạnh nỗ lực xây dựng Cộng đồng. Thành công của Hội nghị hôm nay chính là minh chứng cho tinh thần đoàn kết hợp tác, chủ động thích ứng của ASEAN.

Qua đại dịch Covid-19, có thể thấy rõ rằng: ASEAN đã thể hiện được sức mạnh Cộng đồng, là lực lượng trung tâm, trưởng thành và tự tin chèo lái khu vực vượt khó khăn lớn chưa từng có vì hòa bình, ổn định và phồn vinh chung.

Chưa dịp nào ASEAN có kết nối tốt như thế, điều đó thể hiện sức mạnh của cộng đồng, vì hòa bình, ổn định và phồn vinh của khu vực và thế giới.

Việt Nam mong muốn Trung Quốc và Mỹ phát huy điểm đồng, vượt qua khác biệt

Trước câu hỏi của phóng viên CNA-Singapore về Mỹ và Trung Quốc là hai đối tác kinh tế thương mại lớn của ASEAN nhưng hai nước này hiện nay có nhiều trạnh tranh, địa chính trị và kinh tế, có ảnh hưởng thế nào tới phục hồi và phát triển kinh tế của Việt Nam cũng như ASEAN sau dịch bệnh Covid-19 không?

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, Trung Quốc và Mỹ là những đối tác quan trọng hàng đầu của các quốc gia trên thế giới, trong đó có ASEAN và cả Việt Nam. Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc vì vậy sẽ ảnh hưởng đến toàn cầu và ASEAN.

Tuy nhiên, giữa các nước ASEAN với Trung Quốc và Mỹ đang có nhiều khuôn khổ hợp tác kinh tế cả song phương và đa phương. Đây là nền tảng quan trọng để duy trì, củng cố và thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa ASEAN với hai nền kinh tế lớn này.

ASEAN luôn mong muốn một khu vực châu Á-Thái Bình Dương hoà bình, ổn định, thịnh vượng, hợp tác cùng phát triển.

Hợp tác cùng có lợi, Trung Quốc và Mỹ là đối tác quan trọng của ASEAN, thương mại Việt Nam với Trung Quốc và Mỹ đều lớn, bổ sung cho nhau.

Đẩy lùi dịch Covid-19 và phục hồi kinh tế là quan tâm hàng đầu hiện nay và là lợi ích chung của cộng đồng quốc tế và của chính Trung Quốc và Mỹ. Việt Nam mong muốn Trung Quốc và Mỹ cùng phát huy điểm đồng, vượt qua khác biệt, xây dựng lòng tin, thúc đẩy hợp tác vì lợi ích chung của thế giới và khu vực.

Với chủ đề “gắn kết và chủ động thích ứng”, trong bối cảnh đại dịch Covid 19, trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam đang nỗ lực cùng các thành viên ASEAN thực hiện Kế hoạch tổng thể phục hồi sau dịch Covid-19. Chúng tôi tập trung  củng cố đoàn kết, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy tổ chức các Hội nghị với Trung Quốc và Mỹ về hợp tác chống dịch, duy trì giao thương mạnh mẽ với Mỹ và Trung Quốc, đảm bảo các chuỗi cung ứng hàng hoá, dịch vụ, tạo thuận lợi cho các chuỗi thương mại, đầu tư, thúc đẩy phục hồi kinh tế khu vực và thế giới. Việc này có lợi cho cả ASEAN, Mỹ và Trung Quốc.

Nỗ lực cùng ASEAN hợp tác với các bên không làm phức tạp tình hình trên biển

Phóng viên Hãng AP hỏi: Dịch bệnh Covid-19 đã tác động như thế nào đến chương trình nghị sự của Việt Nam về đàm phán các vấn đề liên quan đến Biển Đông và Việt Nam đã và sẽ làm gì để đạt được mong muốn trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN?

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực nói chung và ở Biển Đông nói riêng là lợi ích và nguyện vọng chung của cộng đồng, nhất là với ASEAN. Bởi vậy, ASEAN có nhiều nỗ lực đóng góp, từ duy trì đối thoại, thúc đẩy hợp tác đến xây dựng cơ chế, qui tắc ứng xử trên Biển Đông.

Hội nghị lần này đã tái khẳng định quyết tâm của ASEAN đóng góp xây dựng Biển Đông thành vùng biển hợp tác và phát triển, an ninh và an toàn, xứng đáng với vị trí là một bộ phận quan trọng trong trao đổi của khu vực.

Dịch bệnh Covid-19, trước mắt làm gián đoạn các cuộc họp thảo luận về xây dựng Bộ Quy tắc COC trên Biển Đông giữa ASEAN với Trung Quốc. Trong bối cảnh này, Việt Nam nỗ lực cùng ASEAN hợp tác với các bên liên quan để kiềm chế không có các hành động làm phức tạp tình hình trên biển, tuân thủ luật pháp quốc tế, xây dựng Biển Đông là khu vực hoà bình, hữu nghị, hợp tác, tự do hàng hải, hàng không.

Chúng tôi thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, để Biển Đông luôn là khu vực hoà bình, mang lại lợi ích cho các nước.