Áp dụng thu thuế nhà đất thứ hai vào thời điểm này chưa hợp lý

Nhiều chuyên gia ủng hộ đề xuất đánh thuế sở hữu nhà, đất thứ hai nếu xét về lâu dài, nhất là khi Việt Nam chưa có thuế tài sản, việc thí điểm đánh thuế bất động sản thứ hai nhằm chống đầu cơ là cần thiết để thị trường phát triển minh bạch, bền vững hơn.

Tuy nhiên, nếu áp dụng ngay tại thời điểm hiện nay - thị trường bất động sản mất thanh khoản nhiều nơi và các ngành nghề, người lao động đang nỗ lực vực dậy sau giai đoạn khó khăn trong hơn hai năm dịch COVID-19 vừa qua - thì chưa thực sự hợp lý, cần phải lựa chọn thời điểm thích hợp để không gây sốc cho thị trường.

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã đề nghị không thí điểm tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở và không tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà, đất thứ 2 trở lên tại TP.HCM vào thời điểm hiện nay vì không hợp tình, hợp lý. 

Lý do HoREA nêu ra là hiện nay thu nhập của các hộ gia đình, cá nhân nhìn chung đang bị sụt giảm; cả nước đang trong quá trình nỗ lực phục hồi, phát triển kinh tế sau đại dịch COVID-19 lại phải đương đầu với những thách thức rất lớn tác động từ bên ngoài. Đề xuất này cũng không phù hợp với lộ trình dự kiến đến khoảng năm 2025 thì Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ xem xét đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật thuế, trong đó sẽ có Đề án về Luật Thuế tài sản (Thuế Bất động sản). 

Nhất là Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) bỏ khung giá đất và giao cho cấp tỉnh ban hành bảng giá đất hàng năm, theo nguyên tắc việc định giá đất phải bảo đảm phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường. Tức là giá đất trong bảng giá sẽ cao hơn và không còn tình trạng giá đất quá thấp, chỉ bằng khoảng 30-50% giá đất trên thị trường như hiện nay.

Theo HOREA, nếu tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp với đất ở theo phương án thí điểm thì sẽ làm tăng thêm mức chịu thuế của người dân tại TP.HCM và càng không hợp lý bởi chỉ khoảng 2 năm nữa sẽ xem xét sửa đổi các luật thuế, trong đó có dự kiến bổ sung Thuế Tài sản, dự kiến Luật Đất đai sửa đổi cũng sẽ được Quốc hội xem xét ban hành vào cuối 2023.

Bên cạnh đó, đề xuất thí điểm tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên có mức thuế suất tăng khá cao, HoOREA cho rằng người bán, chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên tại TP.HCM sẽ phải nộp thêm tiền thuế do được thí điểm trước là không hợp tình hợp lý. 

Ngoài ra, R&D DKRA Vietnam nhận định, thị trường bất động sản cũng là một thị trường hàng hóa, nếu can thiệp quá thô bạo sẽ tác động đến hàng chục ngành nghề khác.

Chuyên gia DKRA cho rằng, nên so sánh với tỷ suất lợi nhuận cho thuê nhà để có mức thuế phù hợp, làm sao phải ít hơn so với việc mua nhà đất để cho thuê bởi nhiều người, nhất là những người làm công ăn lương hay những người lớn tuổi về hưu, họ mua nhà để cho thuê nhằm có thêm thu nhập, giúp trang trải cuộc sống.

Đánh thuế phù hợp để hạn chế đầu cơ, tránh bất động sản bỏ hoang nhưng không nên áp thuế quá cao để tránh bóp nghẹt thị trường. Nếu đánh thuế một cách cào bằng thì sẽ không công bằng. Ngoài ra, cần quy định lộ trình cụ thể về mức sở hữu bất động sản và mức thuế phải đóng.