80% người bị đột quỵ có tăng huyết áp

Thủ phạm chính dẫn đến đột quỵ

Ths. Nguyễn Thành - Giám đốc Trung tâm cấp cứu 115 Hà Nội cho biết, đột quỵ là nguyên nhân tử vong thứ 2 toàn cầu. 69% ca đột quỵ và 71% ca tử vong do đột quỵ là ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Trong đó, chiếm tới 53% bệnh nhân dưới 75 tuổi.

Một nghiên cứu tại Viện Tim mạch quốc gia chỉ ra rằng, cứ 10 người có đột quỵ lần đầu thì 8 người trong số đó có tăng huyết áp. Đột quỵ và tăng huyết áp xảy ra hầu hết ở người lớn tuổi.

Theo GS.TS Nguyễn Lân Việt - Nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, kết quả điều tra dịch tễ tại Việt Nam (tháng 5/2016) qua 5.454 người trưởng thành trên quần thể 44 triệu dân cho thấy, có đến 47,6 % người dân có tăng huyết áp. Để giảm thiểu nguyên nhân tử vong số một tại Việt Nam, cần kiểm soát tốt huyết áp ở người lớn tuổi.

Tăng huyết áp là nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ

Người bệnh được xác định là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg hoặc đang được điều trị thuốc tăng huyết áp. Điều trị tốt tăng huyết áp làm giảm đáng kể các biến cố tim mạch, trong đó giảm đáng kể tỷ lệ tử vong liên quan đột quỵ não.

Việc giảm huyết áp với bất kể phương cách nào cũng giúp giảm rõ rệt nguy cơ đột quỵ. Cứ giảm mỗi 2mmHg HATh sẽ giúp giảm thêm 7% tử vong do bệnh mạch vành và quan trọng hơn, nó giúp giảm thêm 10% tử vong do đột quỵ. Mục tiêu của điều trị tăng huyết áp là đưa về huyết áp tối ưu 120/80 mmHg, với con số huyết áp này thì hầu hết phòng ngừa được biến chứng đột quỵ ở hầu như tất cả các trường hợp.

Song một thực tế đáng buồn ở Việt Nam là tỷ lệ khống chế tăng huyết áp đạt mục tiêu vẫn còn rất thấp. Năm 2009, tỷ lệ đó khoảng 36.3%. Đến năm 2015, giảm còn 31.3 %.

Phòng bệnh thế nào?

Ths. Hoàng Thị Phú Bằng - Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, đột quỵ là một rối loạn cục bộ lên não. Có thể phân loại thành nhồi máu não chiếm đa số (80%) và xuất huyết não (20%). Trong vùng nhồi máu có thể phát triển ổ xuất huyết gọi là chuyển xuất huyết, đặc biệt khi vùng nhồi máu rộng.

Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 70.000 trường hợp đột quỵ. Yếu tố nguy cơ chung cho cả đột quỵ và bệnh tim do xơ vữa là tăng huyết áp chiếm tỷ lệ cao nhất.

Theo GS Nguyễn Lân Việt, giải pháp ngăn ngừa đột quỵ hiệu quả nhất là kiểm soát tăng huyết áp. Nhưng ở Việt Nam là tỷ lệ khống chế tăng huyết áp còn rất thấp. "Chính vì vậy giải pháp ngăn ngừa đột quỵ hiệu quả nhất là kiểm soát tăng huyết áp đúng, đủ và lâu dài", GS Việt nhấn mạnh.

Điều trị tăng huyết áp cần  tuân thủ chặt chẽ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, đồng thời phải lưu ý đến tầm quan trọng của việc thay đổi lối sống như: giảm cân, giảm muối và mỡ bão hòa, giảm lượng calorie trong chế độ ăn, tập thể dục đều đặn và uống rượu ở mức cho phép, bổ sung đủ calci, kali, magne, chất xơ, không hút thuốc lá.