Vàng da là hiện tượng hồng cầu bị vỡ, chức năng chuyển hóa bilirubin của gan chưa hoàn thiện. Ở trẻ sơ sinh có thể bị vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý.
Ngày 20/8, tại Hà Nội, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) cùng Tập đoàn Reckitt Benckiser (RB) tổ chức lễ khởi động và ký kết Dự án OSCAR với mục tiêu hướng đến “Phòng chống bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh”.
Tại buổi lễ, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, trên thế giới, hằng năm có khoảng 8 triệu trẻ sơ sinh tử vong, trong đó 2/3 số trẻ sơ sinh tử vong trong tuần đầu và 2/3 số này tử vong trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Tình trạng này tương tự như ở Việt Nam.
Nguyên nhân là do trẻ bị ngạt, đẻ non nhẹ cân, chấn thương trong khi đẻ, dị tật, vàng da sơ sinh và các bệnh nhiễm khuẩn. Trong đó, vàng da sơ sinh là một trong những bệnh phổ biến ở trẻ sơ sinh. Khoảng 85% trẻ sơ sinh đủ tháng và hầu hết trẻ sinh non nhìn thấy vàng da trên lâm sàng.
Khoảng 6,7% vàng da trong 24 giờ đầu, 20% trong số này cần chiếu đèn điều trị vàng da. Trẻ sơ sinh vùng Đông Á có tỷ lệ vàng da cao gấp 6 lần châu Âu.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến phát biểu tại ễ ký kết
“Dù vàng da sơ sinh là căn bệnh không quá nghiêm trọng nhưng nếu không được phát hiện sớm, không điều trị kịp thời sẽ để lại những di chứng rất nặng nề cho trẻ như gây biến chứng vàng da nhân não, chậm phát triển, thậm chí có thể dẫn đến tử vong”, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến nhấn mạnh.
Tuy nhiên trên thực tế, để phân biệt giữa vàng da sinh lý, bệnh lý ở trẻ sơ sinh rất mong manh, khó phát hiện, nếu chúng ta không nhận định, chăm sóc đứa trẻ kịp thời có thể để lại biến chứng nguy hiểm. Có những trẻ sơ sinh bụ bẫm, chỉ sau vài ngày không phát hiện vàng da, bilirubin máu tăng cao dẫn đến hậu quả vàng da nhân.
Do đó, tại lễ khởi động và kí kết giữa Bộ Y tế và tập đoàn Reckitt Benckiser Việt Nam với Dự án Phòng chống bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh, Bộ Y tế hy vọng dự án sẽ giúp các bà mẹ/người chăm sóc trẻ phát hiện bệnh sớm, đồng thời nâng cao kiến thức và kĩ năng cho cán bộ y tế về việc phát hiện sớm và điều trị có hiệu quả bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh, từ đó giúp giảm gánh nặng cho gia đình, xã hội và giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh.
Được biết, trong giai đoạn đầu (từ 4/2019 đến 6/2020) của dự án OSCAR, với số tiền đầu tư là 11 tỷ đồng, tập đoàn RB sẽ tài trợ 100 đèn chiếu vàng da để điều trị bệnh vàng da cho trẻ sơ sinh tại 96 bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện của 10 tỉnh/thành phố từ Bắc Trung Nam; hỗ trợ xây dựng, phát hành tài liệu đào tạo về phát hiện sớm, chẩn đoán và điều trị vàng da trẻ sơ sinh dành cho đội ngũ cán bộ y tế, xây dựng và phân phát tài liệu truyền thông nhằm cung cấp những thông tin cần thiết về bệnh lý cho các bậc cha mẹ. Cùng phối hợp với RB, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em sẽ hỗ trợ về mặt chuyên môn trong suốt quá trình thực hiện dự án.
Theo ước tính của các chuyên gia y tế, ít nhất 150.000 trẻ sơ sinh trong vòng 5 năm tới sẽ được chữa trị sớm bệnh vàng da nhờ dự án.