Vụ vay mượn tiền ở Quảng Ngãi: Hủy án vì vi phạm tố tụng

Cho bạn vay tiền, vướng vòng lao lý

Toà phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng vừa tuyên huỷ bản án hình sự sơ thẩm lần 2, số 07/2014/HS-ST của TAND tỉnh Quảng Ngãi, chuyển hồ sơ cho VKSND tỉnh Quảng Ngãi điều tra, làm rõ. Đây là một vụ án có nhiều uẩn khúc chưa được làm rõ mà Báo Công lý đã từng phản ánh.

Phiên toà xét xử bị cáo Nguyễn Thị Bích Loan

Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2008 đến ngày 14/10/2010, bà Nguyễn Thị Bích Loan (SN 1968, trú tại số nhà 46, đường Hùng Vương, Tp. Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi), chủ tiệm vàng Kim Loan Quảng Ngã. Bà Loan có cho bà Nguyễn Thị Ngọc Mai (SN 1966, trú tại số nhà 56, đường Bà Triệu, Tp. Quảng Ngãi), chủ tiệm vàng Kim Thành Mai vay tiền. Quan hệ vay, trả nợ giữa bà Mai và bà Loan diễn ra nhiều lần, lên đến hàng tỷ đồng.

Ngày 14/10/2010, bà Loan trực tiếp đến nhà bà Mai để tính toán chốt nợ. Khi bà Loan đến nhà bà Mai thì lúc này tại nhà bà Mai đang có các bà Nguyễn Thị Thanh Hường, Nguyễn Thị Minh Tâm và Mai Thị Tuyết đến thăm chơi và chủ yếu giải quyết nợ nên chứng kiến được việc chốt nợ này. Hai bên thống nhất chốt nợ: bà Mai còn nợ bà Loan là 3.027.000.000 đồng. Bà Loan đồng ý cho bà Mai 1 tỷ đồng tiền lãi bà Mai phải trả. Theo bà Loan, bà Mai đề nghị bà nói vậy để các chủ nợ khác yên tâm không đòi nợ bà Mai nữa và số nợ 1 tỷ này hai bên tính toán sau. Còn 2.027.000.000 đồng bà Mai phải trả cho bà Loan. Kể từ ngày 14/10/2010, quan hệ vay nợ giữa bà Mai và bà Loan đã chấm dứt.
Sáng ngày 15/10/2010, bà Loan tiếp tục đến nhà bà Mai mua vàng tổng cộng hơn 125 triệu đồng và hai bên thanh toán tiền sòng phẳng.

Theo bà Loan, sáng ngày 16/10/2010, khi nhận được điện thoại của bà Mai gọi đến để nhận vàng cấn trừ số tiền nợ 1 tỷ mà bà Loan đã giả bộ “xóa nợ” hôm trước, bà Loan đã chở mẹ mình đến nhà bà Mai lấy vàng. Tại đây, ngoài bà Mai, Loan còn có các bà Lê Thị Ngọc Kỳ, Lê Thị Tuyết Sương, Phạm Thị Phương, Trần Tuyên Thanh (con trai bà Mai) cũng đang có mặt tại nhà bà Mai. Bà Loan giả vờ giao dịch mua bán bình thường nên hỏi mua hết số vàng còn lại của bà Mai theo giá thị trường và không hề nói cho mọi người biết cấn trừ vào số nợ 1 tỷ đồng như đã thỏa thuận với bà Mai.

Bà Mai đã gọi bà Nguyễn Thị Bích Hà (em gái bà Mai và người đứng mua bán cho bà Mai tại tiệm vàng) đến cân vàng bán cho bà Loan. Bà Mai đã lấy vàng chứa trong 3 túi nhựa đưa cho bà Sương nhờ giao cho bà Hà đưa cho bà Loan. Trong đó có 464,602 chỉ vàng trắng và 303,45 chỉ vàng 18k. Khi bà Hà giao vàng cho bà Loan và đòi tiền thì bà Loan nói với bà Hà “Tao nói với chị mày rồi, lên nhà tao trả tiền” rồi lên xe đi về.

Lúc này, bà Hà và anh Thanh (con ruột bà Mai) đến nhà bà Loan ở số 46 đường Hùng Vương, TP. Quảng Ngãi để nhận số tiền bán vàng thì bà Loan nói cấn trừ vào số nợ 1 tỷ đồng.

Sau đó, bà Mai đã làm đơn tố cáo với Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Quảng Ngãi. Trong khi Cơ quan điều tra thụ lý đơn tố cáo của bà Mai thì tối ngày 16/10/2010, bà Loan đã mang toàn bộ số vàng trắng 464,602 chỉ đến giao nộp cho cơ quan Cảnh sát điều tra, ngoài ra bà Loan cho biết không có vàng 18k và đưa 2 tờ giấy cấn nợ của bà Đỗ Thị Minh Nguyên 600 triệu đồng và Lê Thị Hồng Hoa 300 triệu đồng mà hai bà thiếu bà Mai.

Bà Loan bị khởi tố và bắt giam. Bà Loan làm đơn khiếu nại kêu oan cho rằng, tối ngày 14/10/2010, giữa bà Loan và bà Mai chốt nợ thì bà Mai thiếu bà tổng cộng hơn 3 tỷ đồng. Lúc bấy giờ con nợ bao vây đòi siết nợ bà Mai nên bà Mai yêu cầu bà Loan "xóa nợ" 1 tỷ đồng, viết giấy nợ để bà Mai chỉ phải trả cho bà Loan 2 tỷ đồng. Mục đích “xoá nợ” và tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng để cho các chủ nợ khác thấy bà Loan làm vậy và làm theo. Ngược lại, bà Mai cấn nợ cho bà Loan 2 giấy nhận nợ số tiền 900 triệu đồng của bà Nguyên và bà Hoa. Khi nào bà Nguyên và bà Hoa trả nợ thì bà Mai trả cho bà Loan và lấy lại 2 tờ giấy đó.

Mới đây, TAND tỉnh Quảng Ngãi đã áp dụng điểm a khoản 4 Điều 139; điểm b khoản 1 Điều 46, Điều 33 BLHS tuyên phạt phạt bị cáo Nguyễn Thị Bích Loan 12 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Lời khai của người bị hại “tiền hậu bất nhất” và nhiều tình tiết vụ án chưa được làm rõ

Theo nhận định của Toà phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng thì cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng  nhiều vấn đề.

Thứ nhất, việc bị cáo Loan tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng, theo bị cáo Loan khai là tối ngày 14/10/2010, bà Mai đưa cho bị cáo Loan 2 giấy nợ của bà Đỗ Thị Minh Nguyên 600 triệu đồng và bà Lê Thị Hồng Hoa 300 triệu đồng, ngược lại bà Mai nhờ bà Loan tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ dồng để những người mà bà Mai còn nợ cho bớt tiền bà Mai. (Vì lúc này bà Mai vỡ nợ-PV). Đây là mấu chốt của vụ án nhưng cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Ngãi đã bỏ qua.

Về việc bà Mai có 8 lời khai bất nhất tại các bút lục: 137, 316, 667, 413, 417, 419, 483, 491... Lúc thì bà Mai cho rằng để 2 tờ giấy trong tủ bị mất; lúc thì do em làm mất; Công an thông báo bị mất mới biết.... Các lời khai không thống nhất, không xác định được thời gian mất như thế nào? Một tình tiết nữa là Cơ quan Cảnh sát điều tra khẳng định: “Đối với 2 giấy nợ của bà Nguyên và bà Hoa mà bị cáo Loan có được là do Loan lén lút chiếm giữ?" nhưng không xác định được thời gian, địa điểm Loan lấy 2 giấy nợ trên như thế nào? Mặt khác, giấy nợ của bà Hoa viết ngày 5/9/2010 (Âm lịch) và bà Nguyên viết ngày 12/10/2010 trước ngày bà Loan và Mai tính toán chốt nợ là 2 ngày. Đây là mấu chốt của vụ án nhưng Công an và VKS tỉnh Quảng Ngãi không làm rõ vấn đề.

Việc bị cáo Loan khai rằng sáng ngày 16/10/2010, bà Mai gọi điện thoại cho Loan đến cân vàng để trừ vào số tiền 1 tỷ đồng mà tuyên bố cho hôm 14/10/2010. Còn bà Mai thì khai bị cáo Loan gọi trước rồi mới tới nhà bà Mai cân vàng. Đây là vấn đề hết sức cần thiết để xác định ý thức chủ quan của bị cáo và bị hại...

Đáng chú ý ở phiên tòa sơ thẩm là sau khi bị cáo Loan nói lời nói sau cùng thì Hội đồng xét xử lại tiếp tục xét hỏi đối với người bị hại là bà Mai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rồi mới vào nghị án là vi phạm thủ tục tố tụng.

Các chuyên gia pháp lý nói gì?

Xung quanh vụ án này, một số chuyên gia pháp lý cho rằng vụ án trên đã kéo dài từ năm 2010 đến nay là gần 6 năm, nhưng các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa chứng minh được tội phạm của bị cáo Nguyễn Thị Bích Loan. Thực tế qua nhiều lần xét xử đều trả hồ sơ điều tra lại vì còn nhiều tình tiết chưa được làm rõ. Vì vậy, để đảm bảo quyền lợi cho bị cáo và tránh oan sai có thể xảy ra, cơ quan chức năng nên giải quyết theo hướng cho bị cáo Loan tại ngoại là phù hợp với pháp luật.

Tranh luận tại phiên toà, đại diện VKS giữ quyền công tố khẳng định hành vi của bị cáo Loan đủ điều kiện truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Tuy nhiên theo luật sư Trần Đức Nhân, Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Quảng Ngãi, Trưởng Văn phòng luật sư Công Anh, người bảo vệ quyền lợi cho bị cáo Loan thì cho rằng, bị cáo Loan là người đi vay tiền ngân hàng rồi về cho vay lại hưởng phần chênh lệch. Nếu bị cáo Loan cho bà Mai tiền lãi thì còn có cơ sở, trong khi 1 tỷ đồng đó có đến 730 triệu đồng tiền gốc vay từ ngân hàng. Bà Mai đã từng khai và khẳng định rằng bị cáo Loan “không cho ai đến 50.000 đồng”, lúc khác lại tuyên bố bà Loan cho bà Mai 1 tỷ đồng là điều phi lý.

Mặt khác, 2 giấy nhận nợ giữa bà Hoa và bà Nguyên thiếu nợ bà Mai 900 triệu đồng đối với bị cáo Loan không có giá trị gì. Vì bà Loan không thể đi đòi nợ các bà này. Việc bị cáo Loan giữ 2 tờ giấy nợ này chính là chứng cứ chứng minh cho việc hai bên thống nhất với nhau về hợp đồng “giả cách” cho 1 tỷ đồng vào tối ngày 14/10/2010 trước đó. Theo luật sư Nhân, không ai tự nhiên tuyên bố cho bà Mai 1 tỷ đồng rồi lại bày mưu lừa lại số tiền 1 tỷ đồng. Đây là sự mâu thuẫn trong tố tụng, về mặt logic trong vụ án là không có cơ sở...

Mới đây, Toà phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng nhận định cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, vụ việc có nhiều tình tiết có lợi cho bị cáo nhưng chưa được làm rõ. Vì vậy, HĐXX đã huỷ án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại.