Vụ tranh chấp HĐ thuê mặt bằng giữa Cty Trần Phú và Cty Đức Thịnh mới đây đã được khép lại bằng những phán quyết của TAND TP.Vũng Tàu thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận. Dưới góc nhìn pháp lý, LS Tạ Ngọc Sơn đã bày tỏ quan điểm về bản án Tòa đã tuyên.
Chúng tôi cũng xin nhấn mạnh, việc mời Luật sư Tạ Ngọc Sơn - Giám đốc Công ty Luật TNHH KOSY thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội - không phải là thành viên tham gia tố tụng trong vụ án này tham gia trả lời phỏng vấn nhằm mục đích đưa ra những thông tin đánh giá đa chiều và khách quan nhất.
Luật sư Tạ Ngọc Sơn - Giám đốc Công ty Luật TNHH KOSY thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội trả lời phỏng vấn
PV: Việc HĐXX kiến nghị UBND thành phố Vũng Tàu thu hồi diện tích đất trên của Công ty Trần Phú, theo Luật sư là đúng hay sai?
Luật sư Tạ Ngọc Sơn: Năm 1984, Hội đồng nhà đất đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo có xem xét và giao tạm thời cho Nhà máy in Trần Phú (tiền thân do Bộ Văn Hóa quản lý) một phần đất có diện tích là 250m2 với mục đích để làm nhà nghỉ cho công nhân.
Căn cứ theo Mục I Quyết định số 201 của Hội đồng Chính phủ thông qua ngày 1/7/1980 quy định về việc thống nhất quản lý ruộng đất và tăng cường công tác quản lý ruộng đất trong cả nước và Luật Đất đai 1987; thấy rằng Công ty Trần Phú là tổ chức được Nhà nước cho thuê đất. Do đó, Công ty này phải làm các thủ tục thuê đất và nộp tiền thuê đất cho Nhà nước hàng năm. Tuy nhiên, từ năm 1984 đến nay, Công ty Trần Phú lại không thực hiện nghĩa vụ và làm thủ tục thuê đất trong nhiều năm.
Ngoài ra, sau khi được giao đất, Nhà máy in Trần Phú đã sử dụng đất không đúng mục đích như khi trình xin ban đầu mà cho các đối tượng khác thuê lại kiếm lời, trong đó có các đối tượng sử dụng với mục đích xấu vi phạm pháp luật nên đã bị xử lý hình sự. Căn cứ theo Điều 38 Luật Đất đai 2003 và Điều 64 Luật Đất đai 2013 quy định về các trường hợp thu hồi đất, HĐXX đã xác định diện tích đất trên không thuộc quyền sử dụng hợp pháp và có hành vi vi phạm pháp luật nên đã đề nghị UBND Thành phố Vũng Tàu thực hiện các thủ tục thu hồi diện tích trên là đúng pháp luật.
PV: Liệu việc HĐXX - TAND TP.Vũng Tàu giao tạm thời toàn bộ tài sản trên đất, tiếp tục cho Công ty Đức Thịnh sử dụng diện tích đất tại số 83 Thùy Vân, phường 2, thành phố Vũng Tàu có thật sự khách quan?
Luật sư Tạ Ngọc Sơn: Căn cứ vào hồ sơ vụ án cho thấy: Kể từ năm 1991, khi Ban Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã giao cho ông Đặng Hồng (là Huấn luyện viên trưởng đội bóng chuyền lúc bấy giờ) làm đại diện trực tiếp khai thác mảnh đất (bao gồm cả 250 m2 trên) để có chỗ cho các chiến sỹ công an tập luyện thể dục thể thao. Tuy nhiên, từ năm 1992, khi kê khai nộp tiền sử dụng diện tích đất trên ông Hồng đều để tên Công ty Trần Phú mặc dù chính ông Đặng Hồng mới là người trực tiếp kê khai và nộp thuế sử dụng diện tích đất trên tại UBND phường 2, thành phố Vũng Tàu.
Sau khi tiếp nhận mặt bằng, ông Đặng Hồng đã bỏ tài sản cá nhân để khai hoang, cải tạo và mở rộng diện tích đất ra xung quanh. Diện tích thực tế sau khi mở rộng lên đến 2,829,3 m2 .
Sau này, cũng chính ông Đặng Hồng (lúc này là Chủ tịch HĐTV Công ty Đức Thịnh) đã bỏ chi phí đầu tư và nâng cấp mặt bằng để xây dựng mới khu nhà hàng và khách sạn như hiện nay.
Bên cạnh đó, căn cứ vào các giấy tờ, tài liệu; Bản tự khai của ông Phạm Văn Thiên (Nguyên Phó Trưởng phòng Hậu cần Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu) và ông Trần Văn Triệu (nguyên Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu) đều xác định ông Đặng Hồng là người trực tiếp đầu tư khai phá, mở rộng, quản lý và nâng cấp mặt bằng diện tích để kinh doanh lấy lợi nhuận nhằm phục vụ cho phong trào của Công an tỉnh. Tài sản trên đất như hiện nay đều do ông Hồng nâng cấp, xây mới và khai thác kinh doanh mặt bằng.
Việc TAND TP.Vũng Tàu xác định tài sản trên đất thuộc quyền sở hữu hợp pháp của ông Đặng Hồng và Công ty Đức Thịnh là hoàn toàn đúng.
PV: Quan điểm của Luật sư về việc HĐXX đã tuyên vô hiệu Biên bản đấu giá cạnh tranh (ngày 15/4/2013) giữa Công ty Trần Phú và Công ty Đức Thịnh; Hợp đồng chuyển nhượng Quyền sử dụng đất giữa Công ty Trần Phú với ông Trần Vũ Khôi?
Luật sư Tạ Ngọc Sơn: Như HĐXX đã nhận định Công ty Trần Phú là tổ chức do Nhà nước giao đất, cho thuê đất, không phải là chủ sử dụng đất hợp pháp. Căn cứ theo Điều 166, 167 Luật đất đai 2013, Công ty Trần Phú không có quyền thực hiện quyền của người sử dụng đất, sở hữu nhà và tài sản có trên đất.
Ngoài ra, căn cứ theo Điều 12 Luật Đất đai thì Công ty Trần Phú đã sử dụng đất không đúng mục đích được giao, vi phạm quy định pháp luật.
Công ty Trần Phú không có quyền của chủ sử dụng đất, diện tích đất 2,829,3m2 là tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước, nên đây không thuộc đối tượng tổ chức đấu giá và Công ty Trần Phú cũng không có quyền được phép chuyển nhượng diện tích đất trên.
PV: Luật sư nhận xét như thế nào về Bản án mà TAND TP.Vũng Tàu đã tuyên ngày 25/11/2016?
Luật sư Tạ Ngọc Sơn: “Theo tôi đây là một vụ việc phức tạp với nhiều quan hệ pháp luật diễn ra trong một quá trình rất dài, xung đột quyền lợi với giá trị tài sản rất lớn nhưng với sự công tâm, khách quan HĐXX TAND TP Vũng Tàu đã xác định đúng bản chất các quan hệ pháp luật, dựa trên sự xét xử vô tư đưa ra một bản án khách quan theo đúng quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Có thể thấy, từ góc nhìn pháp lý cũng như trên thực tế, HĐXX TAND TP.Vũng Tàu đã xét xử đúng theo pháp luật. Bởi lẽ căn cứ theo các quy định pháp luật về đất đai, các tài liệu và Bản tự khai của các đương sự, những người có liên quan cho thấy diện tích 2,829,3 m2 không thuộc quyền sử dụng của Công ty in Trần Phú. Chính doanh nghiệp Trần Phú cũng không có cơ sở nào để chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình. Ông Đặng Hồng đưa ra được các bằng chứng cho thấy ông đã bỏ công sức và tiền bạc để khai phá, sửa chữa nâng cấp các công trình và trực tiếp sử dụng diện tích đất trên trong suốt hơn 24 năm qua", Luật sư Tạ Ngọc Sơn đánh giá.
Luật sư Tạ Ngọc Sơn cũng bày tỏ, trong giai đoạn hiện nay, khi sự phát triển của doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh thì những vấn đề phát sinh trong quá trình hợp tác kinh doanh lại càng phức tạp. Các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, những người “cầm cân nảy mực” cần dựa trên các quy định pháp luật và tình hình thực tế để xác định đúng các quan hệ pháp luật, nhằm xét xử đảm bảo sự thật khách quan, đúng đắn và công bằng cho các đương sự như TAND TP Vũng Tàu đã thực hiện.