VARS: Giao dịch BĐS qua sàn ngăn chặn tình trạng đất hai giá

Mục tiêu của đề xuất này là tạo ra một môi trường giao dịch minh bạch, an toàn và công bằng cho người mua và người bán BĐS. Tuy nhiên, như bất kỳ quy định mới nào khác, đề xuất này cũng gặp phải những ý kiến trái chiều.

Theo Hội Môi giới BĐS Việt Nam (VARS), để hoàn thiện cơ chế xác định giá đất, Nghị quyết Trung ương đã quy định rằng, cần bỏ khung giá đất và thay vào đó áp dụng cơ chế và phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, dựa trên quy định chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm của cơ quan có nhiệm vụ xác định giá đất.

Hơn 30 năm trước, Luật Đất đai năm 1993 đã cho phép việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất dễ dàng hơn. Từ đó, thị trường BĐS chính thức hình thành và trong quá trình phát triển kinh tế, thị trường BĐS ngày càng khẳng định vai trò quan trọng và lớn mạnh trong nền kinh tế, thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dân cư, nhà đầu tư và các nhà hoạch định chính sách. Tuy nhiên, thị trường BĐS, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất, vẫn đang phát triển chưa ổn định, thiếu tính minh bạch, bền vững và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Vấn đề này xuất phát từ việc thị trường BĐS Việt Nam hiện đang tồn tại cơ chế hai giá đất. Giá đất quy định bởi nhà nước và giá đất theo thị trường có sự chênh lệch rõ rệt. Giá đất quy định thấp hơn nhiều so với giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường, gây thất thoát nguồn ngân sách, đồng thời tạo ra kênh đầu cơ, tăng giá đất và giá nhà. Chính vì vậy, chuyển đổi từ khung giá đất cố định sang cơ chế giá đất thị trường là một hướng đi đúng đắn và cần thiết để thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường BĐS Việt Nam.

Theo VARS, thông qua việc bắt buộc giao dịch BĐS qua sàn, các dữ liệu và thông tin về giá trị BĐS sẽ được thu thập và công khai, tạo nên cơ sở dữ liệu đáng tin cậy về giá đất và giá trị BĐS trên thị trường. Điều này giúp định giá đất tiệm cận với giá thị trường và mang lại giá trị phù hợp cho các giao dịch.

Thông qua sàn giao dịch, mọi thông tin về giao dịch BĐS sẽ được niêm yết, công khai và minh bạch. Việc này giúp ngăn chặn tình trạng khai hai giá, tránh sự thất thu ngân sách và đảm bảo tính minh bạch trong quá trình giao dịch. Đồng thời, việc thanh toán qua ngân hàng và kiểm soát chặt chẽ hợp đồng giao dịch cũng đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin giao dịch.

Ngoài ra, việc bắt buộc giao dịch qua sàn cũng giúp Nhà nước có cơ sở dữ liệu và công cụ quản lý thông tin về thị trường BĐS. Nhờ đó, các cơ quan chức năng có thể nắm bắt được tình hình thị trường và đưa ra các chính sách quản lý, điều tiết thích hợp để đảm bảo sự phát triển lành mạnh, ổn định của thị trường BĐS.

Tuy nhiên, VARS cũng cho rằng, để giải quyết những lo ngại liên quan đến quy định giao dịch BĐS qua sàn, cần có sự luật hóa và ràng buộc chặt chẽ hơn trong luật, đặc biệt là quy định về vai trò và trách nhiệm của sàn giao dịch. Khi sàn giao dịch được gắn trách nhiệm với giao dịch từ đầu đến cuối, họ sẽ không thể hoặc khó để thực hiện các hoạt động không minh bạch hoặc có tác động đến giá của các dự án BĐS.

Đồng thời, việc luật hóa sẽ đảm bảo rằng đội ngũ môi giới BĐS phải đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và chuyên môn.