Thủ tướng yêu cầu tăng cường an toàn, an ninh hàng không

Theo Chỉ thị, ngành hàng không dân dụng Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19. Năm 2024, vận tải hàng không đạt 75,5 triệu lượt hành khách và 1,29 triệu tấn hàng hóa. 6 tháng đầu năm 2025, lượng khách tăng 10,6% và hàng hóa tăng 15,1% so với cùng kỳ 2024; so với giai đoạn trước dịch năm 2019, mức tăng đạt 6,3% về hành khách và 14,6% về hàng hóa.

Kết quả này góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, mở rộng hội nhập quốc tế và đáp ứng nhu cầu đi lại, giao thương của người dân. Tuy nhiên, thời gian gần đây, xuất hiện một số sự cố ảnh hưởng đến an toàn và uy tín của ngành, như vụ va chạm giữa hai tàu bay tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, tình trạng chậm hủy chuyến kéo dài gây bức xúc dư luận, hay các vụ tấn công mạng vào hệ thống của doanh nghiệp hàng không khiến thông tin khách hàng bị lộ lọt.

Trước thực trạng đó, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh nguyên tắc: “Không đánh đổi an toàn, an ninh hàng không với bất cứ lý do gì; không có vi phạm nào là nhỏ, bởi lỗi nhỏ cũng tiềm ẩn nguy cơ gây thảm họa.” Ngành hàng không phải xây dựng và vận hành hệ thống quản lý an toàn, an ninh hiệu lực, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp pháp luật Việt Nam.

Chính phủ giao nhiệm vụ cho Bộ Xây dựng rà soát toàn bộ quy định pháp luật về an toàn hàng không, bảo đảm phù hợp các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; đồng thời khẩn trương xây dựng Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (thay thế) và các văn bản hướng dẫn. Bộ này cũng phải đề xuất cơ chế, nguồn lực đầu tư nâng cấp hạ tầng hàng không, đáp ứng yêu cầu khai thác an toàn.

Ngoài ra, năng lực giám sát an toàn của Nhà chức trách Hàng không Việt Nam cần được tăng cường, đặc biệt đội ngũ giám sát viên phải đạt chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Công tác kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất với các hãng bay, cảng hàng không phải được duy trì nghiêm, xử lý nghiêm hành vi vi phạm.

Bộ Công an được giao hoàn thiện chính sách về an ninh hàng không, ban hành quy chuẩn, quy trình nghiệp vụ đạt chuẩn ICAO. Lực lượng công an các cấp phải chủ động nắm tình hình, phát hiện và ngăn chặn kịp thời âm mưu khủng bố, phá hoại, gây rối tại cảng hàng không, trên tàu bay hay hạ tầng hàng không.

Bộ Công an là đầu mối điều phối các lực lượng tại cảng hàng không (an ninh hàng không, công an, quân sự, hải quan, kiểm dịch, cảng vụ…) để triển khai phương án thống nhất, hiệu quả. Đồng thời, lực lượng an ninh cần tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), sinh trắc học để nâng cao khả năng kiểm tra, nhận dạng, phòng ngừa can thiệp bất hợp pháp.

Bộ Quốc phòng được giao đẩy nhanh việc xây dựng Nghị định mới thay thế Nghị định 36/2008/NĐ-CP về quản lý tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ. Bộ này cần thu thập, công bố dữ liệu khu vực cấm bay, hạn chế bay; xây dựng phương án xử lý tình huống sử dụng thiết bị bay can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động hàng không dân dụng.

Các địa phương có cảng hàng không phải thực hiện biện pháp ngăn chặn việc sử dụng đèn laser, thả diều, thiết bị bay không người lái… gây nguy hiểm cho hoạt động bay; kiểm soát chướng ngại vật hàng không, động vật hoang dã; tuyên truyền pháp luật về an toàn hàng không đến người dân vùng lân cận.

Thủ tướng yêu cầu các hãng hàng không tuân thủ nghiêm tiêu chuẩn an toàn, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo hệ số đúng giờ khởi hành; công khai, minh bạch và xây dựng văn hóa phục vụ hành khách.

Hệ thống quản lý an toàn phải vận hành đồng bộ với Chương trình an toàn quốc gia; mọi hoạt động bảo dưỡng, khai thác tàu bay phải theo tiêu chuẩn và khuyến cáo của cơ quan quản lý. Các hãng cần đảm bảo nhân lực, công nghệ phù hợp với kế hoạch phát triển đội tàu bay và hạ tầng cảng hàng không.

Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam phải quán triệt nhân viên, đặc biệt kiểm soát viên không lưu, tuân thủ nghiêm quy trình điều hành bay; tăng cường kiểm tra tình trạng hệ thống, thiết bị bảo đảm hoạt động bay; nâng cấp hệ thống quan trắc và dự báo khí tượng để cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho hoạt động khai thác.

Người dân vùng lân cận sân bay cần được hướng dẫn, khuyến cáo không thả diều, đốt rơm rạ, chiếu đèn laser hay sử dụng thiết bị bay không người lái gây nguy hiểm cho hoạt động bay. Các cơ quan truyền thông cũng có trách nhiệm phản bác kịp thời thông tin sai lệch, gây ảnh hưởng đến ngành hàng không.