Thủ tướng: Pháp luật phải trở thành "đột phá của đột phá"

Sáng 25/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ Kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945 - 28/8/2025) và Đại hội thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI.

Dự sự kiện có: Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; Bộ trưởng Bộ Tư pháp nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, đại diện Đại sứ quán các nước, các cơ quan đại diện, tổ chức quốc tế tại Việt Nam; lãnh đạo các tỉnh, thành phố.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Bộ Tư pháp; Phó Thủ tướng Lê Thành Long trao Huân chương Lao động hạng Ba tặng các tập thể, cá nhân.

Ngành Tư pháp tập trung thực hiện "5 tiên phong"

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhìn lại lịch sử hình thành, phát triển và trưởng thành của Bộ Tư pháp và ngành Tư pháp trong hành trình 80 năm qua, chúng ta có thể khái quát 6 dấu ấn nổi bật, khái quát bằng 36 chữ: (1) Chủ động xây dựng pháp quyền; (2) Thực thi nghiêm túc pháp luật; (3) Hiệu quả trong án dân sự; (4) Tổ chức cán bộ nâng tầm; (5) Hợp tác quốc tế sâu rộng; (6) Tích cực tháo gỡ vướng mắc.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, ngành Tư pháp tiếp tục được Đảng, Nhà nước tin tưởng giao trọng trách tham mưu đổi mới công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, góp phần tạo đột phá về thể chế, kiến tạo đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới. Bộ Chính trị đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng Ban. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng hành của Quốc hội, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của nhân dân, chúng ta đã đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận trong xây dựng pháp luật.

Nhấn mạnh việc để đạt được việc hoàn thành 2 mục tiêu chiến lược 100 năm, nhiệm vụ đặt ra cho chúng ta là rất nặng nề; trong đó đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu rõ, thể chế đang là "điểm nghẽn của điểm nghẽn" và chỉ đạo hoàn thiện thể chế, pháp luật được coi là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu... Thủ tướng đề nghị, "Thể chế phải đi sớm, đi trước mở đường cho đột phá phát triển, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, sức sáng tạo, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế".

Trong đó, tập trung chuyển đổi trạng thái, đưa công tác xây dựng và thi hành pháp luật từ "điểm nghẽn của điểm nghẽn" trở thành "đột phá của đột phá", trở thành lợi thế cạnh tranh, đưa đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới...

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu ngành Tư pháp tập trung thực hiện "5 tiên phong": Tiên phong đẩy mạnh toàn diện công tác hoàn thiện thể chế, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng luật; tiên phong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quy định pháp luật từ yêu cầu thực tiễn; tiên phong rà soát, hệ thống hóa và pháp điển hóa; tiên phong phân cấp, phân quyền trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tiên phong phổ biến và giáo dục pháp luật.

Xóa bỏ tư duy "không quản được thì cấm"

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đổi mới tư duy trong công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển; chuyển từ tư duy "quản lý" sang "phục vụ", kiến tạo phát triển; xóa bỏ tư duy "không quản được thì cấm". Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới.

Thực hiện phương châm "thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh", tuy nhiên phải đi đôi với tăng cường và thiết kế công cụ kiểm tra giám sát, nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong thi hành pháp luật và trục lợi chính sách. Tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp. Giảm khâu trung gian, loại bỏ tình trạng cấp trên "hợp thức hóa" cho cấp dưới.

Xây dựng luật phải bám sát thực tiễn; chú ý lắng nghe góp ý của các nhà khoa học, chuyên gia, nhân dân với tinh thần "Cái gì đã chín, đã rõ, được thực tế chứng minh là đúng, đa số đồng tình thì luật hoá; vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, vừa mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội".

Phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, tháo gỡ nhiều "điểm nghẽn"

Trước đó, trình bày diễn văn tại lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp và ngành Tư pháp đã đi qua những chặng đường đầy thử thách nhưng cũng rất đỗi vẻ vang, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Bộ, ngành Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương giúp Chính phủ tham gia tích cực vào quá trình xây dựng các bản Hiến pháp, từ bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946, Hiến pháp năm 1959 đến các bản Hiến pháp của thời kỳ Đổi mới như Hiến pháp 1992, Hiến pháp năm 2013 và gần đây là sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm phục vụ chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.

Đồng thời, đã chủ động, sáng tạo tham mưu các cơ chế pháp luật đặc thù, đặc biệt góp phần phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, tháo gỡ nhiều "điểm nghẽn" trong thực tiễn.