Tổng thống Trump đang "châm lửa" thùng thuốc nổ Trung Đông

Ngày 6/12, phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Ông Trump cũng chỉ đạo Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu quy trình di chuyển trụ sở đại sứ quán Mỹ tại Tel Aviv đến Jerusalem.

Tổng thống Trump nhấn mạnh, việc công nhận không đồng nghĩa chính sách của Mỹ thay đổi trong vấn đề biên giới cuối cùng của nhà nước Palestine và Israel trong tương lai.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhanh chóng hoan nghênh tuyên bố của ông Trump là “cột mốc lịch sử” và thúc giục các nước khác hành động tương tự.

Trong khi đó, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đêm 6/12 khẳng định, Jerusalem chính là “thủ đô vĩnh cữu” của nhà nước Palestine. Ông Abbas nói, quyết định của Tổng thống Trump thể hiện sự thoái lui của nước Mỹ trong vai trò trung gian hoà bình.

Palestine quốc gia luôn coi Jerusalem là thủ đô cho rằng, Jerusalem là trọng tâm trong giải pháp hòa giải xung đột Palestine - Israel và việc Mỹ di dời đại sứ quán nước này ở Israel về Jerusalem sẽ phá hỏng mọi thứ.

Một số chuyên gia Palestine so sánh động thái của ông Trump như “nụ hôn tử thần” với giải pháp hai nhà nước. Vòng đàm phán hoà bình gần nhất do Washington làm trung gian đã sụp đổ năm 2014.

Thành phố Jerusalem 

Thế giới Arab đồng loạt lên tiếng phản đối tuyên bố của Tổng thống Trump. Theo đó, chính quyền Ai Cập, nước đầu tiên ký vào thoả thuận hoà bình Arab với Israel năm 1979, bác bỏ sự công nhận của Washington, khẳng định vị thế của Jerusalem hiện tại sẽ không thay đổi.

Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman al-Thani nói hành động của ông Trump là đưa ra “án tử hình” với tất cả những ai tìm kiếm hoà bình. Ông cho rằng, đây là một sự leo thang nguy hiểm.

Vương quốc Jordan khẳng định việc công nhận Jerusalem là “vô giá trị pháp lý”. Jordan là nước Arab thứ hai ký thoả thuận hoà bình với Israel vào năm 1994. Trong khi đó, hàng trăm người dân tụ tập trước toà tổng lãnh sự Mỹ tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) để phản đối. Bộ Ngoại giao nước này gọi hành động của ông Trump là “vô trách nhiệm”.

Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi chính quyền Mỹ xem xét lại quyết định sai lầm này, khi nó có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực, qua đó để tránh những bước đi gây tổn hại đến vị thế lịch sử và tính đa văn hoá của Jerusalem.

Chuyên gia Stephen Lendman, nhà báo kiêm nhà phân tích chính trị tại Chicago thì cho rằng, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel sẽ đặt dấu chấm hết cho tiến trình hòa bình Trung Đông.

Theo ông Lendman, quyết định của Tổng thống Trump không phải là một kế hoạch hòa bình mà nó đang vấp phải nhiều chỉ trích nặng nề từ thế giới Hồi giáo, đặc biệt là thế giới Arab. Ông cho biết, trước đây mỗi lần ý định này manh nha đều bị dập tắt, giờ đây sau quyết định này Mỹ đang mang đến cho Israel mọi thứ nước này cần và không mang lại gì cho người Palestine.