Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều hạn chế của NHNN trong phòng chống tham nhũng

Theo kết luận của TTCP, Ngân hàng Nhà nước còn sai phạm thiếu sót trong công tác thanh tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng

Theo thông báo kết luận do Phó tổng Thanh tra Ngô Văn Khánh ký ban hành ngày 31/8, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều sai phạm, thiếu sót của Ngân hàng Nhà nước trong việc chấp hành các chính sách nói trên.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, công tác giám sát của Ngân hàng Nhà nước chưa tổng hợp và phân tích sâu sắc các báo cáo của tổ chức tín dụng về các nội dung diễn biến cơ cấu tài sản nợ và tài sản có; chất lượng tài sản có; vốn tự có; tình hình thu nhập, chi phí và kết quả kinh doanh; việc thực hiện quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật.

Chất lượng công tác giám sát từ xa chưa cao trong việc phát hiện các tiểm ẩn rủi ro, chưa đánh giá nguy cơ tiềm ẩn đối với các tổ chức tín dụng, chưa phát huy được hiệu quả của vai trò cảnh báo hệ thống.

Về lập kế hoạch, phê duyệt và điều chỉnh kế hoạch thanh tra, Thanh tra Chính phủ cho hay, việc lựa chọn đối tượng thanh tra tại kế hoạch thanh tra chi tiết của Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng chưa phù hợp với định hướng. Hệ thống tín dụng có nhiều tiềm ẩn rủi ro nhưng Ngân hàng Nhà nước chưa có giải pháp tiến hành thanh tra đồng bộ và kịp thời; không rà soát và phối hợp với kết quả giám sát từ xa đề xây dựng kế hoạch.

Điều này dẫn đến việc các năm luôn phải điều chỉnh kế hoạch một cách bị động.

Cùng với đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phê duyệt kế hoạch thanh tra chậm so với quy định tại Khoản 3, Điều 36 Luật Thanh tra.

Đối với việc thực hiện kế hoạch thanh tra, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, trong thời gian từ ngày 1/1/2010 đến 30/6/2015, cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Hà Nội và Ngân hàng Nhà nước Tp.HCM có nhiều khuyết điểm, vi phạm.

Cụ thể, một số cuộc thanh tra vượt quyết định, không thực hiện hết nội dung được phê duyệt trong kế hoạch. Một số kết luận thanh tra việc kiến nghị, xử lý đối với các vi phạm chưa nghiêm theo các quy định của pháp luật; không xử phạt vi phạm hành chính đối với các đối tượng có vi phạm.

Ngân hàng Nhà nước chưa kịp thời có biện pháp xử lý, chấn chỉnh hữu hiệu đối với một số tổ chức tín dụng có nguy cơ mất khả năng chi trả. Chất lượng một số cuộc thanh tra chưa cao, thể hiện ở việc các tổ chức tín dụng có nhiều vi phạm nhưng trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa kịp thời phát hiện để xử lý, ngăn chặn.

Về công tác phòng chống tham nhũng, kết luận của Thanh tra Chính phủ cho rằng các văn bản hướng dẫn về kê khai và công khai tài sản, thu nhập của Ngân hàng Nhà nước không tuân thủ các quy định tại Nghị định 78/2013 của Chính phủ và thông tư của Thanh tra Chính phủ. Điều này dẫn tới việc thực hiện kê khai tài sản, thu nhập của Ngân hàng Nhà nước hàng năm chưa đúng về nguyên tắc, trình tự, thủ tục, chậm thời gian.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước không giao nhiệm vụ cho Vụ Tổ chức cán bộ tham mưu về việc thực hiện minh bạch tài sản, thu nhập mà giao nhiệm vụ cho Thủ trưởng các đơn vị tự lập, danh sách các đơn vị lập không được Thống đốc phê duyệt là chưa đúng quy định.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị một số biện pháp xử lý, trong đó kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước rà soát các quy định, hướng dẫn trong công tác thanh tra, giám sát và phòng chống tham nhũng để điều chỉnh, sửa đổi cho phù hợp với tình hình hiện nay.

Đồng thời kiến nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các cơ quan chức năng trực thuộc cùng Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Nội và Tp.HCM tiến hành kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, các cá nhân có vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng xử lý các vi phạm của các tổ chức tín dụng đã chỉ ra trong kết luận thanh tra; Đặc biệt là việc các tổ chức tín dụng cho vay đối với khách hàng có vi phạm, thanh tra giám sát ngân hàng cần sớm chỉ đạo ngân hàng nhà nước các tỉnh, thành phố giám sát, đôn đốc chặt chẽ việc thực hiện kiến nghị sau giám sát thanh tra; nếu thấy dấu hiệu tội phạm cần chuyển cơ quan điều tra để xử lý theo pháp luật.