Tập trung thanh tra giá thuốc, y dược tư nhân

Một trong những nội dung trọng điểm của công tác thanh tra ngành Y tế trong năm 2014 mới được công bố là sẽ tập trung vào các lĩnh vực như: Công tác quản lý nhà nước về giá thuốc, đấu thầu thuốc ở và lĩnh vực y dược tại một số tỉnh, thành phố trọng điểm; các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thuốc, mỹ phẩm… của một số đơn vị trực thuộc Bộ và Sở Y tế một số tỉnh, thành phố; Thanh tra công tác khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế…

Các cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân phát triển nhanh

Theo thống kê của Bộ Y tế, 10 năm qua số bệnh viện tư nhân tăng hơn gấp 4 lần (từ 40 bệnh viện năm 2004 lên 170 bệnh viện năm 2014). Hiện nay, cả nước hiện có 170 bệnh viện tư nhân (trong đó có 161 bệnh viện vốn đầu tư trong nước và 6 bệnh viện có vốn đầu tư nước ngoài), hơn 30.000 phòng khám tư nhân và cơ sở dịch vụ y tế (trong đó trong đó 30 Phòng khám đa khoa, 87 nhà hộ sinh, số còn lại là phòng khám chuyên khoa, dịch vụ y tế, 30 phòng khám có vốn đầu tư nước ngoài, 29 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có người nước ngoài tham gia khám bệnh, chữa bệnh. Tỷ lệ giường bệnh của bệnh viện tư nhân chiếm 4,2%. Tổng số người hành nghề trong toàn quốc 249.852 người, trong đó bác sĩ 64.422; y sĩ 54.478; điều dưỡng 88.019; kỹ thuật viên 15.185; hộ sinh 27.529; lương y 219.

Hệ thống y tế tư nhân được Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện để phát triển, nhiều bệnh viện tư nhân đã ứng dụng các kỹ thuật cao trong điều trị, cung cấp nhiều dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng cho nhân dân, giúp người dân dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh hơn, góp phần giảm tải bệnh viện công lập.

Thanh tra sẽ tập trung vào lĩnh vực giá thuốc

Tuy nhiên, lĩnh vực này đang tồn tại nhiều vấn đề nhức nhối. Một số cơ sở khám, chữa bệnh hành nghề vượt quá phạm vi hoạt động chuyên môn cho phép. Lạm dụng cận lâm sàng (xét nghiệm, X quang hoặc những xét nghiệm không cần thiết trong điều trị chuyên môn...) nhằm thu lợi nhuận cao.

Tại phiên trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng đã thừa nhận, một số chủ đầu tư các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân quá coi trọng lợi nhuận, coi thường pháp luật, lợi dụng lòng tin của người dân đã quảng cáo không đúng khả năng chuyên môn hoặc vượt quá phạm vi chuyên môn cho phép, không niêm yết giá hoặc có niêm yết nhưng thu tiền cao hơn giá niêm yết...

Nguyên nhân của tình trạng này là do nhân lực tham gia quản lý hành nghề khám, chữa bệnh tư nhân còn mỏng. Ở đa số các Sở Y tế, cán bộ của phòng nghiệp vụ kiêm nhiệm công tác quản lý hành nghề y tư nhân nên trong quá trình quản lý các cơ sở hành nghề này gặp rất nhiều khó khăn, nhất là công tác giám sát, thanh kiểm tra. Hiện cả nước chỉ có hơn 290 thanh tra viên y tế nên việc thanh tra, kiểm tra chưa được thường xuyên và sâu sát, chưa huy động được các cấp chính quyền và nhân dân trên địa bàn cùng tham gia kiểm tra, giám sát hoạt động khám bệnh, chữa bệnh tư nhân. Người chịu trách nhiệm chuyên môn kỹ thuật của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân chưa thực sự hiểu biết đầy đủ về pháp luật, vì vậy chưa phát huy được vai trò và trách nhiệm của mình, dẫn đến tình trạng chủ đầu tư thuê người nước ngoài vào cơ sở hành nghề sai quy định.

Đã xử lý một số doanh nghiệp sản xuất thuốc

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch & Đầu tư, năm 2013, mức độ tăng giá nhóm hàng dược phẩm là 3,45%, thấp hơn mức độ tăng giá của CPI (6,04%) và đứng thứ 9/11 nhóm hàng trọng yếu. Chỉ số giá dược phẩm 3 tháng đầu năm 2014 là 0,6% so với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là 0,8% sẽ dự báo chỉ số giá nhóm hàng dược phẩm, y tế trong năm 2014 thấp hơn chỉ số giá tiêu dùng.

Hiện nay, việc tham gia đấu thầu thuốc đã theo quy định mới theo Thông tư liên tịch số 36/2013/TTLT-BYT-BTC; Thông tư liên tịch số 01/2012/TT-BYT-BTC... Hiệu quả kinh tế của các gói thầu thuốc do ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế chi trả tuy đã có cải thiện nhưng bên cạnh đó vẫn có nhiều ý kiến trái chiều xung quanh vấn đề này. Chẳng hạn, ý kiến cho rằng thuốc trúng thầu theo quy định tại Thông tư liên tịch số 01/2012/TT-BYT-BTC vừa qua có chất lượng không đảm bảo, khiến cho dư luận hết sức lo lắng. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định, ý kiến đó là hoàn toàn không có cơ sở. Theo Bộ trưởng, vì quy trình tổ chức đấu thầu cũng như việc quản lý chất lượng thuốc chữa bệnh rất rõ ràng, rành mạch. Theo đó, việc mua sắm thuốc theo quy định hiện hành trải qua hai công đoạn: Đánh giá về tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng thuốc đạt yêu cầu và lựa chọn mặt hàng có giá đánh giá thấp nhất. Vì vậy, ý kiến cho rằng thuốc trúng thầu giá rẻ chất lượng không đảm bảo là cảm tính, không có cơ sở, gây hiểu nhầm cho dư luận.

Việc một số trường hợp lợi dụng có một số thuốc với hàm lượng mới và không thông dụng, ít có cạnh tranh trên thị trường nhằm mục đích nâng giá thuốc trúng thầu, Bộ trưởng Tiến lý giải, các trường hợp lợi dụng thuốc trên đều bị Cục quản lý Dược phát hiện và xử lý kịp thời.

Cụ thể, đối với doanh nghiệp sản xuất thuốc, thuốc có hàm lượng mới và không thông dụng như Công ty cổ phần Tập đoàn Merap, Công ty cổ phần dược phẩm Minh Dân... trong quá trình rà soát hồ sơ kê khai giá của doanh nghiệp này, Cục quản lý Dược đã có văn bản về tính bất hợp lý các mức giá kê khai của các mặt hàng trên và chưa công bố giá kê khai trên trang thông tin điện tử của cơ quan này theo quy định. Đồng thời, Cục quản lý Dược đã yêu cầu công ty kê khai lại mức giá phù hợp và báo cáo về cơ cấu giá các sản phẩm theo Quy chế tính giá tài sản hàng hóa dịch vụ của Bộ Tài chính để Tổ công tác liên ngành về giá thuốc xem xét, rà soát mức giá kê khai cho phù hợp.

Phía Bộ Y tế cũng cung cấp thêm thông tin, trong quá trình kiểm tra, giám sát công tác quản lý giá thuốc và đấu thầu thuốc, đã phát hiện một số Sở Y tế đang tổ chức xét thầu các mặt hàng có hàm lượng mới và không thông dụng, Cục quản lý Dược đã có văn bản yêu cầu một số Sở Y tế đang tiến hành tổ chức đấu thầu (như Bình Dương, Bình Thuận, Đồng Nai) báo cáo về việc lập kế hoạch, tổ chức đấu thầu mua sắm các mặt hàng trên để xem xét về việc thực hiện các quy định. Cục Quản lý Dược cũng yêu cầu các Sở Y tế trên chưa xem xét phê duyệt trúng thầu các trường hợp chưa hoàn thành các quy định về kê khai giá thuốc theo yêu cầu của Tổ công tác liên ngành về giá thuốc.
Đồng thời, tới đây Bộ sẽ tăng cường tổ chức và chỉ đạo hệ thống thanh tra dược phối hợp với các đơn vị chức năng thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm trong việc thực hiện các quy định về quản lý giá thuốc và đấu thầu thuốc theo đúng quy định hiện hành.