Suy đa tạng do tự uống corticoid chữa cúm

Bệnh nhân nữ 37 tuổi ở Hà Nội bị nhiễm cúm từ 27/10/2022 với biểu hiện sốt, ngứa họng, ho, chảy nước mũi, đau mỏi toàn thân. Bệnh nhân tự điều trị hạ sốt và corticoid (medrol 16mg/ngày). 3 ngày sau tình trạng không cải thiện, sốt cao kéo dài kèm khó thở nhiều, phải thở oxy sau đó thở máy.

ThS.BS Nguyễn Bá Cường - Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, khi vào Trung tâm, tình trạng bệnh nhân rất nặng, sốt cao liên tục, sốc nhiễm khuẩn nặng, oxy máu giảm rất thấp, X-quang phổi mờ trắng xóa cả 2 bên phế trường, test nhanh cúm B dương tính.

Bệnh nhân ngừng ECMO và thở máy sau gần 2 tháng điều trị. Ảnh: BVCC

Đặc biệt, mặc dù nhiễm cúm nhưng tình trạng nhiễm vi khuẩn trên xét nghiệm rất cao kèm theo đó là số lượng bạch cầu giảm trầm trọng còn 0.750 G/L (Bình thường 4.0-10.0 G/L). Ngay lập tức, bệnh nhân được điều trị kháng sinh, kháng virus, thở máy và lọc máu hấp phụ.

Do bệnh nhân không đáp ứng với điều trị hồi sức, các bác sĩ phải tiến hành can thiệp ECMO. Trong quá trình 37 ngày chạy ECMO, gần 50 ngày thở máy với ôxy liều cao, do suy giảm khả năng đề kháng, nữ bệnh nhân này rất nhạy cảm với các vi sinh vật trong bệnh viện và phải điều trị nhiều đợt kháng sinh, kháng nấm.

Các bác sĩ đã phải nhiều lần hội chẩn trong khoa và liên khoa để kịp thời đưa ra phác đồ điều trị thích hợp cho từng diễn biến của bệnh.

Sau hơn 2 tháng điều trị hồi sức tích cực, bệnh nhân được ra viện. "Tuy nhiên các tổn thương phổi có thể sẽ còn tồn tại và cần phải theo dõi trong thời gian dài", BS Cường nói.

Qua trường hợp bệnh nhân trên, BS Nguyễn Bá Cường khuyến cáo, việc lạm dụng corticoid diễn ra thường xuyên ở Việt Nam trong điều trị nhiễm cúm và các bệnh xương khớp (được trộn lẫn trong các thành phần thuốc cổ truyền không rõ nguồn gốc). Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc theo đúng chỉ định và liều lượng của bác sĩ; không được tự ý mua và sử dụng thuốc hoặc mua theo đơn cũ, theo lời mách bảo của người thân, người quen vì hậu quả sẽ là khôn lường.

Việc lạm dụng corticoid sẽ làm suy giảm khả năng đề kháng và rất dễ bội nhiễm vi khuẩn. Trong đợt dịch cúm và sốt xuất huyết năm nay, Trung tâm Hồi sức tích cực tiếp nhận rất nhiều các ca nhiễm virus nguy kịch, điều đặc biệt ở các ca này, ngoài vấn đề nặng do nhiễm virus thì các bệnh nhân đều bội nhiễm thêm vi khuẩn đa kháng thuốc (tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, phế cầu...) dẫn đến sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng. Một số ca phải can thiệp ECMO dài ngày, mặc dù có thể sống sót nhưng cũng để lại hậu quả tổn thương lâu dài.