Rào cản khi chuyển đổi xe xăng sang điện tại TP.HCM

Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM vừa trình UBND TP.HCM báo cáo tổng hợp ý kiến từ chuyên gia và các thành viên trong hệ sinh thái xe điện về các nội dung chuyển đổi giao thông xanh, trong đó có đề án chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho toàn bộ tài xế công nghệ và giao hàng.

Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, đa số ý kiến từ các chuyên gia, doanh nghiệp và các thành viên trong hệ sinh thái xe điện đều ủng hộ chủ trương chuyển đổi xanh trong giao thông, coi đây là xu hướng tất yếu.

Các nhiệm vụ trọng tâm gồm điện hóa phương tiện xe buýt công cộng trước năm 2030; phủ xanh vùng phát thải thấp tại Côn Đảo và Cần Giờ; chuyển đổi toàn bộ xe hai bánh phục vụ vận tải công nghệ và giao hàng sang điện.

Các bên cũng đề xuất xây dựng lộ trình phù hợp với thực tiễn, ưu tiên chính sách hỗ trợ người yếu thế và phát triển hạ tầng đồng bộ để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi.

Trong đó, các doanh nghiệp vận hành nền tảng công nghệ vận tải, giao hàng và doanh nghiệp nền tảng và các bên tài chính cam kết ủng hộ, đồng hành cùng TP.HCM trong chuyển đổi xanh; tuyên truyền khuyến khích tài xế tự nguyện chuyển đổi...

Bên cạnh sự ủng hộ chung, các doanh nghiệp và chuyên gia cũng đã chỉ ra một số rào cản, thách thức cần được xem xét, giải quyết nhằm đảm bảo tính khả thi và bền vững.

Thứ nhất, về chi phí và vốn vay, hiện giá xe điện hiện còn cao, trong khi tài xế khó tiếp cận tín dụng do thiếu hộ khẩu, khó chứng minh thu nhập hoặc lịch sử tín dụng chưa tốt.

Thứ hai, về hạ tầng trạm sạc, hiện mạng lưới trạm sạc tập trung ở khu vực trung tâm, thiếu ở ngoại thành và nơi dân cư đông. Nhiều mẫu xe điện chỉ chạy được 100 - 120km mỗi lần sạc, chưa đáp ứng nhu cầu di chuyển 8 - 12h/ngày của tài xế.

Thứ ba, về nguồn điện và môi trường, nguy cơ “xe điện hóa nhưng điện không sạch” nếu nguồn điện không từ năng lượng tái tạo. Vấn đề pin hỏng, pin hết hạn có thể gây ô nhiễm thứ cấp, cần chính sách thu hồi, tái chế và xử lý an toàn.

Để các chính sách, chương trình chuyển đổi xanh được triển khai đồng bộ và hiệu quả, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất UBND TP.HCM xem xét, giao Sở Xây dựng phối hợp các đơn vị thúc đẩy nhanh các đề án đã phê duyệt, nhất là Đề án kiểm soát khí thải giai đoạn 1 và chuyển đổi xe buýt sang điện.

Cạnh đó, giao Viện nghiên cứu phát triển chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng lộ trình và hoàn thiện phương án phủ xanh 100% giao thông khu vực phát thải thấp Cần Giờ và đặc khu Côn Đảo gần với chiến lược phát triển hai địa phương này.

Đồng thời, giao Viện chủ trì, phối hợp các đơn vị có liên quan bổ sung các kết quả từ các hội thảo vào đề án, triển khai khảo sát nhanh, lấy ý kiến tài xế về các khó khăn, thách thức khi tham gia lộ trình chuyển sang xe điện để có cơ sở trình đề án "Chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho toàn bộ tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM".

Trong quá trình thực hiện cần lưu ý làm rõ cơ sở pháp lý, thủ tục, thẩm quyền và trách nhiệm thực hiện đối với từng chính sách cụ thể, hoàn chỉnh báo cáo, tham mưu UBND TP.HCM trong tháng 9/2025.

Trước đó, TP.HCM đề xuất chuyển đổi khoảng 400.000 xe xăng sang điện.