Quy định mới về nuôi chó, mèo và trách nhiệm bồi thường khi cắn người

Theo Thông tư số 35/VBHN-BNNMT ngày 11/8/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chủ nuôi chó, mèo phải thực hiện nhiều quy định chặt chẽ, từ đăng ký, tiêm phòng đến trách nhiệm bồi thường nếu vật nuôi gây ra hậu quả xấu.

Trong đó, quy định chi tiết về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn, nêu rõ trách nhiệm của các chủ nuôi, đặc biệt là tại các đô thị và khu dân cư đông người. Cụ thể, chủ nuôi phải đăng ký việc nuôi chó với Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi mình sinh sống.

Bên cạnh đó, việc quản lý vật nuôi cũng được thắt chặt. Chủ nuôi có trách nhiệm xích, nhốt hoặc giữ chó trong khuôn viên gia đình, đảm bảo vệ sinh môi trường và không làm ảnh hưởng đến những người xung quanh. Khi đưa chó ra nơi công cộng, chó phải được đeo rọ mõm hoặc xích giữ và có người dắt để đảm bảo an toàn.

Đặc biệt, quy định về phòng, chống bệnh dại được đề cao. Hàng năm, chủ vật nuôi phải chấp hành tiêm vắc-xin phòng bệnh dại cho chó, mèo theo quy định. Tỷ lệ tiêm phòng phải đạt ít nhất 70% tổng đàn chó, mèo thuộc diện tiêm phòng do cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương xác định.

Về trách nhiệm của chủ vật nuôi khi chó, mèo gây ra hậu quả. Nếu chó, mèo cắn, cào người, chủ nuôi phải bồi thường vật chất cho người bị hại theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp chó, mèo vô cớ cắn người, chúng phải được nuôi cách ly và theo dõi trong vòng 14 ngày. Nếu phát bệnh dại, chúng sẽ bị tiêu hủy bắt buộc. Mọi chi phí liên quan đến việc bắt giữ, nuôi dưỡng và tiêu hủy chó thả rông sẽ do chủ nuôi chi trả.

UBND cấp xã có trách nhiệm lập sổ quản lý chó nuôi trên địa bàn, rà soát và cập nhật thông tin về đàn chó. Cơ quan này cũng sẽ thành lập đội chuyên trách để bắt chó thả rông và động vật mắc bệnh dại, đồng thời thông báo công khai để chủ vật nuôi đến nhận. Sau 48 giờ kể từ khi thông báo mà không có người nhận, chó bị bắt sẽ được xử lý theo quy định.

Việc thực hiện nghiêm túc các quy định này không chỉ giúp kiểm soát dịch bệnh, đặc biệt là bệnh dại, mà còn góp phần xây dựng môi trường sống an toàn và văn minh cho cộng đồng.

Bệnh dại (Rabies) là bệnh lây truyền giữa động vật và người. Nguồn mang mầm bệnh chủ yếu là chó (trên 90%), mèo nuôi và động vật hoang dã như chó sói, chó rừng, ngoài ra còn ở mèo, chồn, cầy, cáo và một số loài động vật có vú khác như gấu trúc, các loài dơi hút máu, dơi ăn sâu bọ.

Chó bị dại có dấu hiệu khác thường như trốn vào góc tối, kín đáo, đến gần chủ miễn cưỡng hoặc trái lại, tỏ ra vồn vã thái quá, thỉnh thoảng sủa vu vơ, tru lên từng hồi; hoặc bồn chồn, nhảy lên đớp không khí.

Các phản xạ vận động bị kích thích mạnh, cắn sủa người lạ dữ dội, quá vồ vập khi chủ gọi, chỉ cần có tiếng động nhẹ cùng nhảy lên sủa từng hồi dài. Vết thương nơi bị cắn ngứa, chó liếm hoặc tự cắn, cào đến rụng lông, chảy máu.

Chó bỏ ăn, nuốt khó, sốt, dãn đồng tử, con vật có biểu hiện khát nước, muốn uống nhưng không nuốt được; chó bắt đầu chảy nước dải, sùi bọt mép, tỏ vẻ bồn chồn, cảnh giác, sợ sệt, cắn vu vơ, hay giật mình, đi lại không có chủ định, trở nên dữ tợn, điên cuồng (2 - 3 ngày sau khi phát bệnh). Con vật bỏ nhà ra đi và thường không trở về; trên đường đi, gặp vật gì lạ nó cũng cắn gặm, ăn bừa bãi, tấn công chó khác, kể cả người.

Sau đó, chó bị liệt, không nuốt được thức ăn, nước uống, liệt hàm dưới và lưỡi nên trễ hàm, thè lưỡi ra ngoài, nước dãi chảy ra, chân sau liệt ngày càng rõ; chó chết trong khoảng từ 3 - 7 ngày sau khi có triệu chứng đầu tiên, do liệt cơ hô hấp và do kiệt sức vì không ăn uống được.

Theo thống kê, tổng đàn chó trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 385 nghìn con. Đàn chó hiện được nuôi tại nhiều gia đình song công tác thống kê, quản lý, tiêm phòng vắc-xin dại tại đây còn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến nguy cơ phát sinh và lây lan bệnh dại cao.

Hiện các đơn vị chức năng tỉnh Thanh Hóa đang phối hợp với các địa phương tổ chức quản lý đàn chó, mèo. Thực hiện rà soát, thống kê số lượng chó nuôi thực tế trong từng hộ, cam kết nuôi nhốt hoặc giữ chó trong khuôn viên gia đình, tổ chức tiêm phòng đạt 100% diện tiêm.

Phân công lực lượng tăng cường giám sát đến tận thôn, bản để phát hiện sớm bệnh dại trên đàn chó, có biện pháp xử lý, ngăn chặn và khống chế kịp thời, không để bệnh dại lây lan. Cùng với đó, hướng dẫn, vận động các hộ nuôi có trách nhiệm thực hiện nghiêm các quy định về quản lý vật nuôi.