UBND xã bị kiện vì không làm giấy khai sinh

Nguyên đơn trong vụ án là chị Nguyễn Thị Hạnh (SN 1994, trú xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) và bị đơn là UBND xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An do ông Bùi Xuân Lĩnh - Chủ tịch UBND xã Võ Liệt đại diện tại tòa.

Người dân kiện UBND xã ra tòa vì không làm giấy khai sinh

Nội dung vụ án thể hiện, ngày 28/7/2019, chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L. ( SN 1981, trú cùng xã) tổ chức kết hôn theo phong tục địa phương sau một thời gian dài yêu thương. Sau đó đến ngày 06/11/2019 hai người đến UBND xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, để đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật.

Trước khi kết hôn với anh Bùi Hải L., chị Nguyễn Thị Hạnh đã kết hôn với anh Hồ Anh S. (SN 1991, trú xã Thanh Khê, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) và đăng ký kết hôn tại UBND xã Võ Liệt vào ngày 22/01/2016.

Hai người chỉ đăng ký kết hôn nhưng không tổ chức cưới hỏi theo phong tục, vì sau đăng ký anh Hồ Anh S. đi xuất khẩu lao động tại nước Cộng Hòa Séc luôn, dự tính sau này sẽ về tổ chức cưới hỏi hai bên họ hàng.

Tuy nhiên, anh Hồ Anh S. đi xuất khẩu lao động từ đó cho đến nay không về nước cho nên tình cảm hai người không còn nên chị Hạnh đã thông qua gia đình anh Hồ Anh S. và làm đơn xin ly hôn đến TAND tỉnh Nghệ An.

Trong quá trình giải quyết ly hôn, anh Hồ Anh S. không về nước nhưng có ý kiến nhất trí ly hôn. Về phần con chung và tài sản, anh Hồ Anh S. có ý kiến giữa anh với chị Hạnh không có con chung và tài sản gì với nhau nên không yêu cầu Tòa án giải quyết.

Ngày 28/6/2019, TAND tỉnh Nghệ An đã đưa vụ án ra xét xử và quyết định: Cho chị Hạnh và anh Hồ Anh S. được ly hôn; Về con chung không xem xét giải quyết; về tài sản chung, nợ chung không xem xét giải quyết.

Quá trình yêu đương, giữa chị Hạnh và anh Bùi Hải L. có quan hệ "nam nữ " và có bầu trước cưới nên đến ngày 04/12/2019, vợ chồng anh chị đã sinh cháu Bùi Minh Kh (tên vợ chồng dự định đặt).

Ngày 02/01/2020, vợ chồng chị Hạnh đến UBND xã Võ Liệt để làm Giấy khai sinh cho con theo quy định nhưng bị UBND xã Võ Liệt từ chối vì cho rằng việc làm Giấy khai sinh này không đúng qui định.

Đến ngày 05/3/2020 chồng chị đã qua đời, để lại mình chị nuôi đứa con không được khai sinh. Vì vậy chị Hạnh đã khởi kiện và đề nghị Tòa án buộc UBND xã Võ Liệt có trách nhiệm làm thủ tục khai sinh cho con chung của vợ chồng chị tên là Bùi Minh Kh., có mẹ là Nguyễn Thị Hạnh và bố là Bùi Hải L.

UBND xã không làm giấy khai sinh vì cho rằng có tranh chấp về nguyên tắc pháp lý

Tại phiên xử, lý giải về việc không làm giấy khai sinh cho con vợ chồng chị Hạnh và anh Bùi Hải L., đại diện UBND xã Võ Liệt cho biết: Do đó cháu Bùi Minh Kh. con do chị Hạnh sinh ra trong thời kỳ hôn nhân với anh Bùi Hải L. nhưng cũng được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt mối quan hệ hôn nhân giữa chị Hạnh và anh Hồ Anh S. Như thế trường hợp này có tranh chấp về nguyên tắc pháp lý nên việc xác định cha - con thì phải có căn cứ và được Tòa án xác định”, đại diện xã Võ Liệt nói và cho biết xã căn cứ theo “khoản 1 Điều 88 Luật Hôn nhân gia đình 2014 và Tại khoản 1 Điều 11 Thông tư 15/2015/TT-BTP, ngày 16/11/2015 quy định chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con…

Đại diện xã Võ Liệt cho biết thêm, việc chị Nguyễn Thị Hạnh lập hồ sơ đăng ký khai sinh yêu cầu có tên cha đẻ Bùi Hải L. là chưa có cơ sở pháp lý theo quy định của pháp luật vì chị Hạnh có bầu trong thời kỳ hôn nhân với chồng trước. Ngoài ra vợ chồng chị Hạnh cũng không cung cấp các loại giấy tờ chứng minh mối quan hệ cha, con theo Điều 88 Luật Hôn nhân gia đình và Điều 11 Thông tư 15 Bộ Tư pháp nên xã chưa làm thủ tục khai sinh cho con vợ chồng chị Hạnh.

“Nếu chị Nguyễn Thị Hạnh yêu cầu đăng ký khai sinh cho cháu Bùi Minh Kh. có họ tên và ngày tháng năm sinh về phần mẹ, đối với phần họ tên bố để trống hoặc tên anh Bùi Hải L. thì UBND xã Võ Liệt sẽ không làm giấy khai sinh cho con chị Nguyễn Thị Hạnh. Nhưng nếu Phòng tư pháp có văn bản hay Tòa án có quyết định buộc UBND xã làm Giấy khai sinh cho cháu Bùi Minh Kh, thì UBND xã sẽ làm Giấy khai sinh ngay. Việc UBND xã chưa làm giấy khai sinh là đang còn có ý kiến khác nhau”, ý kiến của người đại diện xã Võ Liệt cho biết.

Làm chứng tại phiên tòa, ông Bùi Xuân Khai (bố của anh Hồ Anh S., chồng trước của chị Hạnh – PV) cho biết năm 2015 con trai ông và chị Hạnh có kết hôn với nhau nhưng con trai ông đi nước ngoài luôn nên giữa hai cháu không có con hay tài sản chung. Nên việc xã không làm giấy khai sinh cho con chung vợ chồng chị Hạnh và anh Bùi Hải L. là không đúng.

 HĐXX tuyên buộc UBND xã Võ Liệt phải có trách nhiệm làm giấy khai sinh cho con của vợ chồng chị Hạnh theo qui định pháp luật.

Tại phiên tòa ông Bùi Xuân Trường (bố của anh Bùi Hải L.) cho biết, con ông và chị Hạnh sau khi cưới về ở cùng với ông, sau khi sinh con (cháu Kh) thì con trai ông là anh Bùi Hải L. đã được Trung tâm y tế Nam Đàn cấp giấy chứng sinh, sau đó hai vợ chồng đã nhiều lần đến UBND xã Võ Liệt làm giấy khai sinh cho con nhưng không được. Nay ông đề nghị Tòa án buộc UBND xã Võ Liệt làm giấy khai sinh cháu Bùi Minh Kh, cháu nội của ông có tên mẹ là Nguyễn Thị Hạnh và tên bố là Bùi Hải L., vì con trai ông nay đã chết, việc làm giấy khai sinh cho cháu Bùi Minh Kh. cũng là di nguyện của con trai ông.

Đại diện Viện kiểm sát tham gia phiên tòa có ý kiến: Việc khởi kiện của chị Nguyễn Thị Hạnh là có căn cứ, nên đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện buộc UBND xã Võ Liệt huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, có trách nhiệm làm thủ tục đăng ký khai sinh cho cháu Bùi Minh Kh, là con của chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L., theo đúng quy định của pháp luật.

UBND xã hiểu sai qui định

Sau khi nghiên cứu các tài liệu có tại hồ sơ vụ án đã được thẩm tra tại phiên toà và căn cứ vào kết quả tranh luận tại phiên toà. HĐXX nhận định:

Việc UBND xã Võ Liệt cho rằng cháu Bùi Minh Kh con do chị Nguyễn Thị Hạnh sinh ra trong thời kỳ hôn nhân với anh Bùi Hải L., nhưng cũng là con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt mỗi quan hệ hôn nhân giữa chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Hồ Anh S. (chồng trước của chị Hạnh) để không làm thủ tục đăng ký khai sinh là không đúng.

“Mối quan hệ giữa chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Hồ Anh S. đã ly hôn theo quyết định của Bản án số 64/2019/HNGĐ-ST ngày 28/6/2019 của TAND tỉnh Nghệ An. Bản án này đã có hiệu lực pháp luật, trong bản án anh Hồ Anh S. đã nói rõ vợ chồng không có con chung với nhau, cho nên tại phần quyết định về con chung của bản án đã quyết định không xem xét giải quyết là đúng; Bản án số 64/2019/HNGĐ-ST ngày 28/6/2019 của TAND tỉnh Nghệ An là chứng cứ chứng minh chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Hồ Anh S. không còn là vợ chồng và hai người cũng không có con chung với nhau”, chủ tọa phiên tòa cho biết.

Tại phiên xử ông Bùi Xuân Khai là bố của anh Hồ Anh S. cũng thừa nhận từ năm 2016 cho đến trước khi chị Nguyễn Thị Hạnh sinh con không hề về nước, mà đang ở Cộng hòa Séc. Tại phiên tòa ông Bùi Xuân Trường là bố của anh Bùi Hải L. cũng thừa nhận là cháu Bùi Minh Kh. là con chung của chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L.

Việc UBND xã Võ Liệt yêu cầu chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L. cung cấp các loại giấy tờ chứng minh mối quan hệ cha, con (ví dụ như giám định gen hoặc quyết định của Tòa án xác định cha con), theo Điều 88 Luật hôn nhân và gia đình và theo Điều 11 Thông tư số 15/2015TT-BTP  ngày 16/11/2015 của Bộ Tư pháp, là hiểu không đúng các quy định của pháp luật.

Tại thời điểm vợ chồng chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L. đi đăng ký khai sinh cho con không hề có sự tranh chấp cha, mẹ, con với bất kỳ ai. Cháu Bùi Minh Kh sinh ra trong thời kỳ hôn nhân của hai người và được 02 người thừa nhận là cha mẹ và con. UBND xã Võ Liệt cũng không có chứng cứ nào chứng minh tại thời điểm làm thủ tục khai sinh đang có sự tranh chấp xác định cha, mẹ, con; UBND xã Võ Liệt cũng không có chứng cứ nào chứng minh cháu Bùi Minh Kh. không phải là con chung của chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L. để từ chối làm thủ tục đang ký khai sinh.

Điều 11 thông tư số 15/2015TT-BTP ngày 16/11/2015 của Bộ Tư pháp, là quy định chứng cứ, chứng minh quan hệ cha, mẹ, con về thủ tục khi đăng ký nhận cha, mẹ, con, theo quy định khoản 1 Điều 25; khoản 1 Điều 44 Luật Hộ tịch. Còn ở đây chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L. không làm thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con mà là đi đăng ký khai sinh cho con chung của hai người trong thời kỳ hôn nhân theo quy định của pháp luật.

Việc UBND xã Võ Liệt cho rằng trường hợp đăng ký khai sinh con của chị Nguyễn Thị Hạnh thuộc trường hợp có tranh chấp về nguyên tắc pháp lý là không đúng, hiểu sai các quy định của pháp luật.

Bởi các lẽ trên, HĐXX quyết định buộc UBND xã Võ Liệt có trách nhiệm làm thủ tục đăng ký khai sinh cho cháu Bùi Minh Kh., là con của chị Nguyễn Thị Hạnh và anh Bùi Hải L., theo đúng quy định của pháp luật.