Nhìn lại phiên tòa xét xử sơ thẩm "bầu" Kiên và đồng phạm

Liên quan đến vụ án này, có 8 người bị đưa vào vòng tố tụng gồm: Trần Ngọc Thanh, Nguyễn Thị Hải Yến bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm  Trung  Cang, Lý Xuân Hải, Huỳnh Quang Tuấn bị truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Nguyễn Đức Kiên và các bị cáo trước tòa

Trong đó, nhóm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản gồm: Bị cáo Trần Ngọc Thanh (62 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội): 5 năm 6 tháng tù.  Bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến (45 tuổi, nguyên kế toán trưởng Công ty cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội ): 5 năm tù.

Nhóm tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng: Bị cáo Lê Vũ Kỳ (58 tuổi, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB): 5 năm tù. Bị cáo Lý Xuân Hải (49 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Ngân hàng ACB): 8 năm tù. Bị cáo Trịnh Kim Quang (60 tuổi, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB): 4 năm tù. Bị cáo  Phạm Trung Cang (60 tuổi, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB) 3 năm tù và Huỳnh Quang Tuấn (nguyên thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB): 2 năm tù.

Trước đó, trong thời gian tháng từ 7 - 8/2013, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT) Bộ Công an nhận được nhiều đơn tố cáo với nội dung tố cáo Nguyễn Đức Kiên có hành vi kinh doanh trái phép, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, thao túng ngân hàng làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách tiền tệ của Nhà nước. Đồng thời, CQĐT cũng nhận được Kết luận thanh tra của Ngân hàng Nhà nước việt Nam (Chi nhánh TP Hà Nội) xác định: Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu (Chi nhánh Thăng Long và Chi nhánh Hà Nội) có một số sai phạm trong quản trị và hoạt động kinh doanh ngân hàng…Từ đó, CQĐT đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm.

                                                                     Nguyễn Đức Kiên tại phiên tòa xét xử sơ thẩm

CQĐT kết luận: Từ ngày 15/5/2007 đến ngày 3/8/2012, Nguyễn Đức Kiên đã thông qua 6 công ty gồm: Công ty CP Đầu tư Thương mại B&B, Công ty CP Tập đoàn tài chính Á Châu, Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội và Công ty CP phát triển sản xuất và Xuất nhập khẩu Thiên Nam do Nguyễn Đức Kiên là Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Chủ tịch Hội đồng thành viên để tổ chức hoạt động kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh, lợi dụng các cơ quan, tổ chức này để kinh doanh cổ phần, cổ phiếu và kinh doanh vàng với tổng số tiền trên 21 tỷ 490,4 triệu đồng.

Đối với hành vi trốn thuế, năm 2009, Công ty B&B kinh doanh giá vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với Ngân hàng ACB, thu được số tiền lãi 100 tỷ 46,8 triệu đồng. Lợi dụng chính sách của Nhà nước về việc miễn thuế thu nhập cá nhân, Nguyễn Đức Kiên với thủ đoạn ký hợp đồng ủy thác đầu tư tài chính giữa Công ty B&B với Nguyễn Thúy Hương (em gái Kiên) để chuyển lợi nhuận của doanh nghiệp sang cho cá nhân nhằm trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho Công ty B&B số tiền 25 tỷ 11,7 triệu đồng.

Về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Công ty CP Đầu tư ACB Hà Nội (Công ty ACBI) đang thế chấp 20 triệu cổ phần Công ty CP Thép Hòa Phát để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ tại Ngân hàng ACB. Tuy vậy, với tư cách là Chủ tịch Hội đồng quản trị, là người đại diện theo pháp luật của Công ty ACBI, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Trần Ngọc Thanh (Giám đốc) và Nguyễn Thị Hải Yến (Kế toán trưởng) Công ty ACBI lập khống biên bản họp Hội đồng quản trị và Quyết định của Hội đồng quản trị thể hiện chủ trương của Hội đồng quản trị Công ty ACBI bán 20 triệu cổ phần Công ty CP Thép Hòa Phát mà Công ty ACBI đang sở hữu để tạo lòng tin cho Công ty TNHH một thành viên CP Thép Hòa Phát ký hợp đồng mua cổ phần và chuyển giao số tiền 264 tỷ đồng nhưng không được sở hữu cổ phần đã mua. Như vậy, Nguyễn Đức Kiên đã có hành vi gian dối để chiếm đoạt tiền của Công ty CP TNHH một thành viên Thép Hòa Phát với số tiền 264 tỷ đồng.

Về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng: Thực hiện chủ trương ngày 22/3/2010 của Thường trực Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB và Nguyễn Đức Kiên về việc ủy thác cho cá nhân gửi tiền VNĐ và USD tại các tổ chức tín dụng, Lý Xuân Hải (Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB) đã chỉ đạo và ủy quyền cho Kế toán trưởng thực hiện việc ủy thác số tiền 718 tỷ 908 triệu đồng cho 19 nhân viên Ngân hàng ACB gửi tiết kiệm vào Ngân hàng Viettinbank Chi nhánh Nhà Bè và Vietinbank Chi nhánh TP Hồ Chí Minh. Toàn bộ số tiền ủy thác đã bị Huỳnh Thị Huyền Như sử dụng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt. Hành vi thống nhất và ban hành chủ trương ủy thác cho nhân viên Ngân hàng ACB gửi tiền vào Ngân hàng Vietinbank của Trần Xuân Giá, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải, Nguyễn Đức Kiên là làm trái quy định tại Điều 106 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010 và đã gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB số tiền 718 tỷ 908 triệu đồng.

Bản án sơ thẩm nhận định Nguyễn Đức Kiên đã thành lập sáu công ty và chỉ đạo các công ty này kinh doanh tài chính và kinh doanh vàng trạng thái trái phép với tổng số tiền lên tới 21.490 tỉ đồng. Trong thời gian đương chức, Nguyễn Đức Kiên đã cùng các thành viên trong Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB thống nhất chủ trương ủy thác cho các nhân viên ACB gửi 718 tỉ đồng vào Ngân hàng VietinBank chi nhánh Nhà Bè và chi nhánh TP.HCM. Toàn bộ số tiền này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như, nguyên Trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc VietinBank chi nhánh TP.HCM, chiếm đoạt.

Việc làm này được cho là trái quy định tại Điều 106 Luật các tổ chức tín dụng năm 2010. Ngoài ra, các thành viên trong Hội đồng quản trị Ngân hàng ACB đã thống nhất ban hành chủ trương mua cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, gây thiệt hại cho ACB hơn 687 tỉ đồng.