Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự phiên họp. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp.

Trình bày thẩm tra báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp và các cơ quan của Quốc hội cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC), Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC).

Trong năm 2025, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng, sự quyết tâm, đồng lòng, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, Quốc hội, Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC và các cơ quan hữu quan đã hoàn thành khối lượng công việc đặc biệt lớn liên quan đến công tác lập pháp, xây dựng pháp luật trong khoảng thời gian rất ngắn, kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Về công tác xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ tháng 10/2024 đến nay, Chính phủ đã xem xét, cho ý kiến đối với 58 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết tại các phiên họp thường kỳ và chuyên đề về xây dựng pháp luật. Đặc biệt, trong 7 tháng của năm 2025, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 47 dự án luật, nghị quyết và cho ý kiến 4 dự án luật.

Trong chỉ đạo, điều hành, Chính phủ đã kết hợp giữa kế thừa, phát huy và tích cực đổi mới, kịp thời có những giải pháp sáng tạo, chủ động, quyết liệt để đáp ứng việc ban hành khối lượng văn bản quy định chi tiết tăng đột biến theo yêu cầu, nhiệm vụ trong năm 2025, cụ thể là tăng 158 văn bản so với năm 2024 và tăng 291 văn bản so với năm 2023.

TANDTC đã trình Quốc hội ban hành 2 luật, 1 nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 1 pháp lệnh, 11 nghị quyết để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nhất là bảo đảm đồng bộ hóa về tổ chức bộ máy và thẩm quyền tố tụng của Tòa án theo mô hình 3 cấp. Các dự án, dự thảo bảo đảm chất lượng, tiến độ đề ra.

VKSNDTC đã trình Quốc hội thông qua 2 dự án luật và 2 dự thảo nghị quyết, trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự tại Kỳ họp thứ 9, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 5 nghị quyết để hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức VKSND, Bộ luật Tố tụng hình sự, để bảo đảm vận hành mô hình tổ chức 3 cấp kiểm sát.

Cho ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá các báo cáo đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, khuyết điểm, đồng thời nhấn mạnh cần làm rõ thêm nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền đối với những tồn tại, hạn chế.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý, khối lượng văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành trong thời gian tới đặc biệt lớn, vì vậy cần tiếp tục thực hiện đổi mới tư duy xây dựng pháp luật để hoàn thành khối lượng công việc lớn. Cùng với đó là thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tăng cường phân cấp, phân quyền, tiếp tục ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong các cơ quan để đảm bảo chất lượng, tiết kiệm thời gian, nhân lực.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu khẩn trương rà soát, ban hành kịp thời văn bản xử lý những vấn đề khó khăn, vướng mắc về pháp luật, đồng thời đề nghị Chính phủ, TANDTC, VKSNDTC, các bộ, ngành, địa phương cần nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Để bảo đảm chất lượng xây dựng luật, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu triển khai đồng bộ các giải pháp. Trong đó, Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong quá trình xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết; tăng cường công tác giám sát, triển khai thi hành pháp luật; tập trung nâng cao chất lượng công tác giám sát văn bản quy phạm pháp luật.

“Có những vấn đề Trung ương đã cho ý kiến sửa, chúng ta phải tính dài hạn và lâu dài, sửa để làm sao luật có tuổi thọ cao”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu và đề nghị Chính phủ cần tập trung giải quyết triệt để những tồn tại, hạn chế trong quá trình xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật; TANDTC, VKSNDTC tập trung nghiên cứu, đề xuất, sửa đổi, bổ sung các luật về tố tụng, kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, khẩn trương ban hành các quy định chi tiết theo thẩm quyền.