Luật hoá phân cấp, phân quyền trong đầu tư công

Tiếp tục chương trình làm việc Phiên họp 38, chiều 9/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi).

"Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”

Trình bày tờ trình tóm tắt của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Dự thảo Luật gồm 7 chương, 116 điều (sửa đổi 53 điều, bổ sung 22 điều, bãi bỏ 7 điều so với Luật Đầu tư công năm 2019), với các nội dung chủ yếu để cụ thể hóa 5 nhóm chính sách lớn gồm: nhóm chính sách thể chế hóa các cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù đã được Quốc hội cho phép áp dụng; nhóm chính sách về tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; nhóm chính sách về nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư, khai thác nguồn lực, năng lực thực hiện dự án đầu tư công của địa phương, doanh nghiệp nhà nước; nhóm chính sách về thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài (vốn nước ngoài); nhóm chính sách về đơn giản hóa trình tự, thủ tục; bổ sung, làm rõ các khái niệm, thuật ngữ, quy định, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Ông Dũng nhấn mạnh, nội dung sửa đổi Luật Đầu tư công nhằm cụ thể hóa đầy đủ, toàn diện 5 nhóm chính sách lớn, thể hiện sâu sắc tinh thần đột phá, cải cách, phân cấp, phân quyền của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Trung ương, Quốc hội, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo, tăng cường hoàn thiện thể chế và kiểm tra, giám sát; bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ kết quả; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, không để đùn đẩy trách nhiệm, tránh tạo cơ chế “xin - cho”.

Thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng, số lượng các điều, khoản luật thay đổi nhiều, phạm vi sửa đổi lớn (Chính phủ dự kiến sửa đổi 53 điều, bổ sung 22 điều, bãi bỏ 7 điều so với Luật Đầu tư công hiện hành).

Nhiều nội dung thể chế hóa các cơ chế, chính sách đặc thù mới được thí điểm, triển khai thực hiện trong thời gian ngắn. Đòi hỏi phải đánh giá kỹ về tác động chính sách và nghiên cứu, rà soát thận trọng để bảo đảm việc ban hành luật phù hợp với yêu cầu của thực tế.

Phải phù hợp với Hiến pháp

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, các nội dung sửa đổi Luật Đầu tư công lần này nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong đầu tư công, song điều cơ bản là phải bảo đảm các nội dung sửa đổi phù hợp với Hiến pháp.

Ông Tùng dẫn hiến pháp quy định, đối với những vấn đề về thẩm quyền quyết định dự toán, thẩm quyền của Quốc hội, của HĐND. "Tùy theo ngân sách cấp nào thì những nội dung này không thể phân quyền, giao cho cơ quan hành pháp vì sẽ trái nguyên tắc của Hiến pháp. Do vậy, cần rà soát để bảo đảm tuân thủ đúng quy định của Hiến pháp".

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị, cần rà soát thật kỹ để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật. Vì khi dự thảo Luật đề xuất sửa đổi các quy định bất hợp lý, đột phá "nhưng các dự thảo luật khác không đề xuất sửa đổi sẽ dẫn tới "vênh" và thiếu thống nhất của hệ thống pháp luật, đồng nghĩa sẽ gây ra vướng mắc trong triển khai thực tiễn".