Kỳ tích ghép tạng: Lần đầu tiên chia gan từ người hiến chết não để ghép cho 2 người

Theo đó, ngày 9/3, các bác sĩ đã chia gan của một người hiến tạng chết não (nam, 30 tuổi, chết não do chấn thương sọ não nặng) để ghép cho 2 bệnh nhân có chỉ định ghép gan.

Bệnh nhân thứ nhất là bệnh nhi 8 tuổi bị suy gan - hôn mê gan do xơ gan mất bù/ bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa đồng (Wilson) và teo đường mật bẩm sinh, một sự kết hợp giữa 2 bệnh lý hiếm và nặng và cần ghép gan cấp cứu.

Bệnh nhân thứ 2, là một bệnh nhân nam 49 tuổi bị ung thư gan trên nền gan xơ.

Ca mổ được bắt đầu từ 7h30 phút và kết thúc lúc 23h30 phút cùng ngày 9/3 với sự kết hợp của các chuyên gia đầu ngành tại bệnh viện từ nhiều chuyên khoa: Phẫu thuật ghép tạng; phẫu thuật tim mạch; phẫu thuật vi phẫu; gây mê hồi sức; chẩn đoán hình ảnh; các labo xét nghiệm...

Bệnh nhi được ghép gan chia đang điều trị tại Bệnh viện Việt Đức

Sau 16 giờ phẫu thuật, các bác sĩ cùng lúc lấy đa tạng để ghép cho 5 bệnh nhân, trong đó 1 nhân bệnh ghép tim, 2 bệnh nhân ghép gan và 2 bệnh nhân ghép thận. Ngoài ra, từ nguồn tạng hiến này, các bác sĩ đã lấy các đoạn mạch máu để gửi vào Ngân hàng mô bảo quản để ghép cho các bệnh nhân khác. 

Đến hôm nay (15/3), sau ghép 6 ngày, tất cả các bệnh nhân đều hồi phục. 2 bệnh nhân ghép gan đã tự thở, tỉnh táo, các chức năng của gan mới đã hoạt động tốt và hoà hợp với người nhận.

Chia sẻ về kỹ thuật chia gan để ghép, PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa - Giám đốc Trung tâm ghép tạng cho biết, việc chia gan trong ca ghép này rất khó, làm sao để số lượng chia gan khớp với người cần ghép, đặc biệt khi chia gan còn phải đảm bảo giữ được mạch máu đường mật, không bị chảy máu.

Kỹ thuật này rất khó thực hiện với các lý do: Không nắm được giải phẫu của gan người hiến trước khi chia; cùng lúc phải thực hiện kỹ thuật ghép gan cho 2 bệnh nhân, đòi hỏi mỗi trung tâm y tế phải có 3 kíp kỹ thuật có thể ghép được gan và thực hiện trong điều kiện cấp cứu (chuẩn bị người cho, 2 người nhận, kỹ thuật mổ, gây mê hồi sức....). Đây là một kỹ thuật tổng hoà của những kỹ thuật tiên tiến nhất.

Theo PGS Nghĩa, khó khăn trong ca chia gan để ghép này chính là người hiến bị nặng chấn thương sọ não, gan bị phù nề khó tìm mạch máu. Các bác sĩ mất 3 tiếng mới chia xong được 2 phần gan đều có đủ động mạch, tĩnh mạch. Thêm nữa, bệnh nhi nhận gan bị rối loạn đông máu, khi ghép có sự bất tương xứng mạch máu do cháu bé còn nhỏ còn mạch máu người lớn lại to. Ca ghép gan cho trẻ kéo dài đến 23 giờ đêm vì mạch máu của trẻ quá nhỏ, phải sử dụng kỹ thuật vi phẫu để nối, mất khá nhiều thời gian.

Được biết, chương trình ghép gan tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức được bắt đầu từ những năm đầu thế kỷ 21, ca ghép gan cho người lớn đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện thành công tại bệnh viện vào ngày 28/11/2007; đến ngày 15/04/2010, bệnh viện đã thực hiện thành công ca ghép gan từ người cho chết não (đầu tiên tại Việt Nam).

"Khó khăn lớn nhất của ghép gan là sự khan hiếm của nguồn tạng. Hiện nay, số lượng gan có sẵn để ghép chỉ đáp ứng 10 - 15% số bệnh nhân. Chính vì vậy, bệnh viện đã chủ trương tăng tối đa khả năng ghép gan cho bệnh nhân, trong đó giao cho Trung tâm ghép tạng nghiên cứu triển khai kỹ thuật chia gan để ghép", Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ.