"EVFTA là cơ hội nhưng cũng là thách thức"

Tại Hội nghị cơ hội và thách thức đối với nông nghiệp Việt Nam khi tham gia các hiệp định thương mại tự do, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết đến nay, Việt Nam đã ký kết thành công và tham gia 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) , bao gồm cả song phương và đa phương, trong đó có nhiều FTA thế hệ mới với những yêu cầu, tiêu chuẩn cao.

Những FTA này không những có tác động lớn đến hoạt động của từng Bộ, ngành, từng cơ quan quản lý nhà nước, mà còn đi vào đời sống của mỗi doanh nghiệp, người dân, góp phần tạo nền tảng quan trọng thay đổi vượt bậc, giải phóng năng lực sản xuất của nông dân và doanh nghiệp Việt.

“Từ đây có thể thấy không hề có giới hạn trong năng lực sản xuất nếu như chúng ta có cơ hội thị trường và điều kiện để tổ chức tái cơ cấu các ngành nghề theo quy mô lớn gắn với việc hình thành các chuỗi giá trị”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng cho rằng, trong hội nhập, không phải tất cả bức tranh đều là màu hồng, có rất nhiều áp lực, thách thức đặt ra cho cộng đồng doanh nghiệp và người nông dân.

Hiệp định EVFTA sẽ mang lại lợi ích về thuế quan đối với hàng loạt sản phẩm như thủy sản, gạo, chăn nuôi...Ảnh minh họa

Đồng quan điểm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đánh giá, với hai FTA mới đây có sự tham gia của Việt Nam là CPTPP và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đã chiếm tới trên 30% GDP toàn cầu, 35% giao dịch thương mại toàn cầu, cần nhận diện rõ ràng cơ hội và thách thức mà các FTA đang đặt ra.

“Đây là cơ hội lớn, nhưng ngược lại cũng đầy thách thức, nếu không vươn lên thì chính ta đánh mất cơ hội xuất khẩu và mất ngay thị trường sân nhà Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.

Theo Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hiệp định EVFTA sẽ mang lại lợi ích về thuế quan đối với hàng loạt sản phẩm như thủy sản, gạo, chăn nuôi…

Ví dụ như đối với nhóm hàng thịt trâu bò tươi, ướp lạnh, đông lạnh, thịt heo tươi, đông lạnh... cơ bản thuế sẽ giảm xuống còn 0%. 

Đối với mặt hàng rau quả, 530/556 dòng thuế về 0% khi hiệp định có hiệu lực. Bên cạnh đó, 93% sản phẩm cà phê, hồ tiêu được giảm về 0% khi hiệp định EVFTA đi vào hiệu lực.

Tuy nhiên, Theo Tiến sĩ Trần Công Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Nông nghiệp Phát triển Nông thôn, tham gia EVFTA, ngành nông nghiệp Việt Nam phải đối mặt với áp lực cạnh tranh và hàng rào phi thuế quan của các thị trường nhập khẩu. 

Cụ thuế, do hàng rào thuế dần được cắt giảm nên mức độ cạnh tranh gia tăng mạnh. Các quy định về truy xuất nguồn gốc của các nước nhập khẩu ngày càng chặt chẽ và cao hơn khi giảm thuế. 

Ngoài ra, Việt Nam sẽ phải đảm bảo tuân thủ các quy định khác về sở hữu trí tuệ, lao động, minh bạch hóa thông tin.

Doanh nghiệp cần phải tuân thủy các quy định các quy định của các nước nhập khẩu không chỉ đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn phải đảm bảo tiêu chuẩn về xã hội, lao động…

Để Việt Nam có thể tận dụng tối đa cơ hội của các FTA, hai Bộ trưởng cho rằng cần liên tục hoàn thiện thể chế để chính sách đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, đồng thời kêu gọi sự tham gia của toàn xã hội, các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị cũng như cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Trong đó, cần tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa nông lâm thủy sản và Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế thông qua phát triển sản phẩm theo chuỗi, tập trung vào chế biến sâu, cũng như tăng cường nhân lực, nâng cao năng suất lao động và phát triển lực lượng lao động tiên tiến phục vụ cho ngành.

Tính đến năm 2019, Việt Nam đã tham gia 16 FTA, trong đó 12 Hiệp định đã có hiệu lực và 4 Hiệp định đang đàm phán, đưa Việt Nam trở thành nước tham gia FTA nhiều nhất thế giới và chấp nhận mở cửa nông nghiệp không bảo hộ, chấp nhận cạnh tranh ngay lập tức, tuân thủ tiêu chuẩn thị trường trong cả 3 lĩnh vực kinh tế - xã hội - môi trường.