“Kẻ kiến tạo”: Tình người trong những cỗ máy trí tuệ nhân tạo

Trong tương lai, con người phát triển các A.I. vượt bậc, xóa nhòa khoảng cách giữa ngườI và máy. Những trí tuệ nhân tạo được cung cấp cơ thể vật lý, cũng như lớp da chân thực, sống bình đẳng trong xã hội. Sau sự kiện một đầu đạn hạt nhân phát nổ tại Los Angeles, Chính phủ Mỹ tuyên bố đây là hành động gây chiến của một lực lượng A.I. tại New Asia (Tân châu Á).

Đặc vụ Joshua (John David Washington thủ vai) thuộc lực lượng đặc nhiệm được cử đến vùng New Asia thâm nhập vào một tập thể những người có cảm tình với robot. Mục đích của Joshua là tiêu diệt tận gốc The Creator (tức thủ lĩnh của AI) vốn được xem là một nhà khoa học kiến tạo đầy bí ẩn.

Joshua cưới Maya (Gemma Chan đóng) với mục đích tìm kiếm thông tin, nhưng rồi lại nảy sinh tình cảm thực sự với cô ấy. Maya không may bị chết sau một cuộc đột kích khiến Joshua đau đớn và từ bỏ nhiệm vụ.

Nhiều năm sau, lực lượng đặc nhiệm tung thông tin mập mờ rằng Maya có thể vẫn còn sống để thuyết phục Joshua quay lại tham gia hoàn thành công việc. Mục tiêu của anh là một vũ khí hủy diệt do Nirmata (đấng sáng tạo của các A.I.) phát triển, có khả năng mang đến chiến thắng tuyệt đối cho phe người máy. Khi đến nơi, Joshua chỉ thấy một cô bé người máy bí ẩn mang tên Alphie (Madeleine Yuna Voyles).

“Kẻ kiến tạo” có thể xem là phần ngoại truyện của loạt phim “Chiến tranh giữa các vì sao” (Star Wars) trên trái đất. Phim cũng nhắc nhớ nhiều bộ phim về chủ đề AI khác nhau trước đây như “Tội phạm nhân bản 2049” (Blade Runner 2049), “AI-Trí tuệ nhân tạo” (A.I. Artificial Intelligence)…

Đạo diễn Gareth Edwards thường cài cắm các giá trị tâm linh đậm chất Á trong phim của mình, có thể kể đến như loạt phim Godzilla hay Rogue One: A Star Wars Story. Ở The Creator, anh ám chỉ quân đội Mỹ là những kẻ vô thần nên chỉ biết bắn giết, tìm niềm vui trong cuộc chiến phi nghĩa.

Ngược lại, tinh thần của các A.I. ngày một giàu đẹp, “nhân loại hóa” hơn, qua các phân đoạn thực hành tín ngưỡng nghiêm trang. Qua kỹ xảo mướt mắt, kết hợp ngoại cảnh hùng vỹ, hình ảnh những cỗ máy vận pháp phục, thiền định trên đỉnh núi mù sương gợi cảm xúc khó tả: vừa hoài cổ, vừa nghênh tân. Edwards hàm ý những trí tuệ nhân tạo tinh anh đều là Phật tử, khi gọi tên thủ lĩnh của họ là Nirmata - “đấng kiến tạo” trong ngôn ngữ Indo - Aryan.

“Kẻ kiến tạo” ra mắt trong thời điểm AI đang ngày càng bùng nổ mạnh mẽ, tác động đến nhiều khía cạnh của đời sống và gây phản ứng đa chiều trong cộng đồng thế giới. Bộ phim cho khán giả một góc nhìn khác về AI cùng mối tương quan giữa con người và máy móc, công nghệ và cảm xúc. Và hành tinh này không cần chiến tranh để giải quyết mâu thuẫn mà cần những robot mang tính “người” như Alphie có tình thương, sự cảm hóa dành cho cả người lẫn robot.