Hoa thủy tiên- nàng tiên nước kiêu sa và thuần khiết

Đây là thú chơi tao nhã chỉ dành cho bậc quyền quý, sang trọng của người Thăng Long xưa. Đến nay, thú chơi này đã được phổ biến và trở nên bình dân hơn. Theo văn hóa Ðông phương, hoa Thủy Tiên mang ý nghĩa tốt đẹp và an lành. Người xưa tin rằng Thủy Tiên đem đến may mắn, tài lộc và thịnh vượng. Mỗi độ đón Xuân về, nhiều gia đình trưng bày Thủy Tiên trong nhà khi cúng giao thừa, như để cầu mong được đón nhận điềm tốt tới gia đình.

Một bình hoa thủy tiên của nghệ nhân Huy Vũ đã bắt đầu nở hoa

Tuy vậy, không phải ai cũng chơi được hoa thủy tiên bởi độ khó, độ tỷ mỷ và kỹ lưỡng của nó.Là người có gần 20 năm trồng và chơi hoa thủy tiên, cũng là người có 3 đời trồng hoa thủy tiên, anh Nguyễn Huy Vũ, nghệ nhân trẻ trồng hoa thủy tiên có tiếng của Hà Nội chia sẻ: “ Hoa thủy tiên như một cô gái khó tính, kiêu kỳ. Thủy tiên kén chọn cả người chơi. Nếu không yêu thủy tiên, không có niềm đam mê thực sự chắc chắn hoa thủy tiên sẽ không chấp nhận bạn. Để theo đuổi được thủy tiên cũng như đang theo đuổi một cô gái khó tính, kiêu sa, cái quan trọng nhất đó là sự kiên trì và vốn hiểu biết về loài hoa này”.

Nghệ nhân Huy Vũ cẩn thận và tỷ mẩn chăm sóc bình hoa thủy tiên

Củ hoa thủy tiên và dụng cụ để cắt gọt hoa thủy tiên sao cho nở đúng vào thời khắc giao mùa 

Theo anh Huy Vũ, muốn có một bình thủy tiên đẹp, trong suốt thì khâu cắt gọt ban đầu rất quan trọng, đòi hỏi người chơi hoa phải tỷ mỷ gọt tỉa hết lá đen thì mới có một củ thủy tiên trong suốt.

Trong khuôn viên trước cửa nhà người nghệ nhân trẻ tuổi này, những bình hoa thủy tiên trong suốt đã lác đác chớm nở những bông hoa thủy tiên trắng muốt, xen lẫn nhụy vàng, phảng phất một mùi hương dịu nhẹ nhưng cứ vương vấn mãi không thôi, làm người chơi bị “say”, bị “ hớp hồn”.

Khi được hỏi về thời điểm đầu tiên bị hoa thủy tiên “ hớp hồn”, nghệ nhân Huy Vũ đưa chúng tôi về không gian yên bình của một Hà Nội đã xa. Khi đó, cậu bé Huy Vũ theo bố mình ra chợ tìm mua bình hoa thủy tiên để đặt lên ban thờ Tổ tiên cho ngày Tết. Chứng kiến sự tỷ mỷ, kiên nhẫn của bố khi chăm chút cho bình hoa thủy tiên đã nuôi dưỡng tình yêu của anh dành cho loài hoa vô cùng kiêu sa này.

Khuôn viên trưng bày các bình hoa thủy tiên của nghệ nhân Huy Vũ cho mọi người đến chiêm ngưỡng

Đặc biệt hơn, anh còn chia sẻ về cảm giác hạnh phúc, sung sướng của mình trong thời khắc giao mùa khi nhìn thấy bình thủy tiên trên ban thờ Tổ tiên bắt đầu bung ra những cánh hoa bé xíu, trắng xinh và ngát hương. Anh nói: “ Tôi khó mà quên được cái thời khắc xúc động đó, và cảm xúc thật khó diễn tả, chỉ biết rằng tôi cảm nhận được niềm vui, niềm hạnh phúc vô bờ bến trong đôi mắt của bố mình khi từng cánh hoa trắng muốt bung ra, tỏa hương khắp nhà. Và tôi đã yêu và biết rằng thủy tiên là đam mê của tôi”.

Bằng bàn tay khéo léo gọt tỉa, tạo hình, chăm sóc và bằng lòng đam mê, tình yêu với nghệ thuật chơi hoa cảnh của nghệ nhân Huy Vũ, những bình hoa Thủy Tiên đón Xuân sang thật tài tình đã biến thành những tác phẩm hoa đẹp mềm mại, uyển chuyển, giàu sức sáng tạo mang tính nghệ thuật cao. Bình hoa Thủy Tiên mang hình dáng của chim công, chim Phượng, chim Hạc, nàng tiên với suối tóc dài mềm mại hài hòa với thân hình mảnh mai kiều diễm đang xuống hạ giới vui vầy với cảnh đẹp thiên nhiên trần thế.

Có bình thì được chau chuốt tạo hình thành bộ ấm vàng chén bạc chuyên dùng trong cung đình cho các bậc vua chúa quyền quý và giới nhà giàu xưa. Cũng có bình được tạo dáng quần tụ hay sum họp, có những nhánh củ nhỏ nhưng chứa nhành hoa đẹp người nghệ nhân đã khéo léo tạo hình đẹp, đặt vừa ly thủy tinh để uống rượu. Và tác phẩm này ta gọi là chén rượu hoa mừng xuân và còn rất nhiều tác phẩm khác nữa vv...ra đời từ nghệ thuật chơi hoa Thủy Tiên.

Theo nghệ nhân Huy Vũ, một bình hoa Thủy Tiên đẹp được coi là chuẩn mực của vẻ đẹp Thủy Tiên thì cần hội tụ đủ 5 yếu tố làm nên đó là: Hoa nở to căng mọng ,dáng đẹp, khỏe, lá xanh mập có độ cao vừa phải tạo hình lá cong lá thẳng đong đối nhau hài hòa, bộ rễ dài, trắng như râu tóc ông lão cao niên và hương thơm ngào ngạt. Ngắm hoa đẹp nở đúng những ngày đẹp nhất của mùa xuân sẽ cho ta tâm hồn thanh thản ,niềm vui hân hoan và những hy vọng mới ở tương lai phía trước.

Bộ rễ hoa thủy tiên được xem là điểm nhấn vì nó được ví như bộ râu bạc phơ của một ông lão, có khi được ví như những làn sóng biển trong suốt

Với người Hà Nội, thú chơi hoa Thủy Tiên đã có từ rất lâu đời. Việc trồng và chơi Thủy Tiên thể hiện nét đẹp văn hóa thanh tao, nho nhã, như một cách để lưu giữ vẻ đẹp của quá khứ. Chẳng thế mà mỗi dịp Tết, người ta lại tìm mua cho kì được bình Thủy Tiên đẹp ,ưng ý đặt lên bàn thờ gia tiên. Đón giao thừa, đón khoảnh khắc Thủy Tiên hé nở, và nếu hoa Thủy Tiên nở đúng vào thời khắc giao thì năm đó gia chủ sẽ gặp nhiều may mắn.

Khi Tết đến những người con xa quê hương ,xa tổ quốc ở nơi xứ người còn tha thiết nhờ người thân ,bạn bè gửi cho kỳ được những củ Thủy Tiên khô từ quê nhà đến tận nơi mình đang sinh sống để chuẩn bị ngâm nước dưỡng củ với mong muốn có được bình hoa Thủy Tiên đẹp nở nơi xứ người cho vơi đi nỗi nhớ nhà và cũng là không quên đi một thú chơi hoa đẹp mà tao nhã khi mùa Xuân về. Với ý nghĩa đó nên mỗi dịp Tết đến, chơi hoa Thủy Tiên đã trở thành một tục lệ đón Xuân. Những ngày cuối năm, thủy tiên được chăm sóc để hoa nở đúng Giao Thừa, hy vọng mang đến tài lộc sung túc và may mắn trong năm mới.

Mời các bạn chiêm ngưỡng hoa thủy tiên trong khuôn viên nhà nghệ nhân Huy Vũ:

Hoa Thủy Tiên chính là một trong những thú chơi tao nhã ấy của người Hà Nội

Thủy Tiên là tên một loài hoa thanh nhã, cánh hoa trắng muốt, tinh khiết, mùi hương ngọt ngào, đường kính hoa cỡ 3cm, mọc từng chùm, nhụy hoa màu vàng hình chuông, lá xanh hình lưỡi liềm dài độ hơn một gang tay, mọc trên một củ tựa như củ hành tây

Ngày Tết, trên bàn thờ gia tiên và bàn tiếp khách, có những bình hoa thủy tiên thơm ngát hương, đó là cách chào xuân của nhiều gia đình Hà Nội.  Người ta cho rằng, nếu hoa thủy tiên nở đúng lúc giao thừa, gia đình sẽ gặp nhiều may mắn trong suốt cả năm.

Thủy tiên có khoảng hơn 20 loại với màu sắc và kích thước khác nhau, phân bố chủ yếu ở châu Á và châu Âu

Người ta còn ví von  hoa thủy tiên trắng tựa như “chén vàng trong mâm bạc”  hay " chén vàng đĩa ngọc"

Người ta yêu hoa thủy tiên vì vẻ đẹp thuần khiết của nó, yêu luôn cả cái cảm giác hồi hộp, đợi chờ hoa nở đúng đêm 30 Tết với mong ước một năm mới may mắn, tốt đẹp.