HH Ngân hàng: Tăng vốn điều lệ của các NHTM nhà nước là nhu cầu cấp bách

Theo Hiệp hội ngân hàng, tại Quyết định số 1058/QĐ-TTg ngày 19/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020” đã đề ra mục tiêu: Tăng vốn điều lệ để bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn theo chuẩn mực Basel II, bảo đảm vai trò chi phối của Nhà nước trong các ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước, trong đó Nhà nước nắm giữ mức tối thiểu 65% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết;…

Từ chủ trương trên của Chính phủ, các ngân hàng thương mại có cổ phần nhà nước chi phối là Ngân hàng Ngoại thương (Vietcombank), Ngân hàng Công thương (Vietinbank), Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank)đã xây dựng phương án cụ thể, tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả kinh doanh, thực hiện các biện pháp nâng cao năng lực tài chính. Tuy đã áp dụng đồng bộ và tối đa các biện pháp,  nhưng các ngân hàng này vẫn chưa đáp ứng mức vốn tối thiểu theo chuẩn mực của Basel II.

Hiện bốn ngân hàng đang có tổng tài sản và dư nợ tín dụng chiếm thị phần trên dưới 50% toàn hệ thống ngân hàng.

Hiệp hội Ngân hàng cho biết, khảo sát tình hình hoạt động của các ngân hàng này (Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank) cho thấy, hiện nay, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) bình quân của bốn ngân hàng thương mại nhà nước theo chuẩn mực vốn Basel I ở mức 9,4% đã sát mức tối thiểu theo quy định, thấp hơn so với mức bình quân chung của hệ thống các tổ chức tín dụng trong nước (13%).

Theo Hiệp hội Ngân hàng, nếu các ngân hàng này không nhanh chóng tăng được vốn điều lệ thì có thể ảnh hưởng đến sự an toàn hoạt động. Tuy nhiên, việc tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại nhà nước không chỉ dựa vào sự cố gắng tự thân mà rất cần sự hỗ trợ từ phía Nhà nước trong việc thực hiện phương án nâng vốn điều lệ mà các ngân hàng đã xây dựng.

Việc các ngân hàng thương mại nhà nước chậm tăng vốn điều lệ sẽ có thể ảnh hưởng tới khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế, thậm chí có ngân hàng phải giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, từ đó có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế, giảm thu ngân sách từ thuế.

Theo đánh giá của Hiệp hội ngân hàng, trong 4 ngân hàng trên, việc tăng vốn điều lệ của Vietinbank là đặc biệt cấp bách. Từ năm 2014 tới nay, Vietinbank không được bổ sung thêm vốn điều lệ và hiện là ngân hàng có tiến độ tăng vốn điều lệ chậm nhất trong số các ngân hàng thương mại nhà nước. Chính vì vậy, năm 2018, Vietinbank chỉ tăng trưởng tín dụng được 6% (mức tăng trưởng thấp nhất đối với Vietinbank trong hơn 10 năm trở lại đây); từ đầu năm 2019 tới nay, thậm chí Vietinbank không thể tăng trưởng tín dụng, ảnh hưởng rất lớn đến khả năng đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, tác động trực tiếp tới kết quả kinh doanh của ngân hàng và nguồn thu Ngân sách nhà nước.

Sự đóng góp của các ngân hàng lớn này đối với nền kinh tế là rất quan trọng. Hiện bốn ngân hàng đang có tổng tài sản và dư nợ tín dụng chiếm thị phần trên dưới 50% toàn hệ thống ngân hàng. Những năm qua, mặc dù không được Nhà nước cấp bổ sung vốn nhưng các ngân hàng vẫn cố gắng mở rộng tín dụng để đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế; các ngân hàng luôn phát huy tốt vai trò chủ lực và trụ cột, đi tiên phong triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; có mức tăng trưởng cao, đóng góp lớn cho Ngân sách nhà nước.

Hiệp hội Ngân hàng cho rằng, cần sự hỗ trợ từ phía Nhà nước giúp bốn ngân hàng này được tăng vốn điều lệ kịp thời. Trước mắt các ngân hàng thương mại nhà nước mong Nhà nước cho phép được giữ lại lợi nhuận hàng năm hoặc chia phần cổ tức của Nhà nước bằng cổ phiếu để tăng vốn, giải quyết phần nào những khó khăn, vướng mắc, cản trở hiện nay.

Hồi đầu tháng 5, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh cũng cho biết, Ngân hàng Nhà nước cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng đã họp cùng với Thường trực Chính phủ và các bộ, ngành và đề nghị đóng góp ý kiến. Hiện nayNHNN đang chờ ý kiến tham gia của các bộ, ngành có liên quan, tạo sự đồng thuận để sớm có quyết định của Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho các NHTM Nhà nước tăng vốn điều lệ.