Sắp diễn ra triển lãm “Tranh dân gian Đông Hồ xưa và nay”

Nằm cách Hà Nội khoảng 40km về phía Đông Bắc, Đông Hồ, ngôi làng nhỏ thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, là nơi làm tranh nổi tiếng với kỹ thuật in bằng ván khắc gỗ: Tranh dân gian Đông Hồ.

Gần 400 năm trôi qua, dòng tranh này vẫn, đã và đang là sản phẩm văn hóa tinh thần, có giá trị nghệ thuật dối với nhiều thế hệ người dân Việt Nam. Tranh Đông Hồ phản ánh sinh động và chân thực các khía cạnh đa dạng của cuộc sống. Ngôn ngữ tạo hình từ đường nét, màu sắc đến cách sắp đặt bố cục, không gian… mang tính ước lệ cao. Hình đi đôi với chữ minh họa đã tạo nên nét đặc sắc của tranh Đông Hồ. Với những giá trị nghệ thuật độc đáo này, ngày 27/12/2012, nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cần được bảo vệ.

Tranh dân gian Đông Hồ "Lợn ăn cây ráy"

Căn cứ Quyết định 335/QĐ-UBND ngày 28/3/2017 của UBND tỉnh Bắc Ninh về việc Phê quyệt đề cương chi tiết xây dựng Hồ sơ ứng cử quốc gia đề nghị UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp "Nghề tranh dân gian Đông Hồ"; căn cứ quyết định số 166/QĐ-UBND ngày 28/9/2018 về việc phê quyệt bổ sung nhiệm vụ xây dựng Hồ sơ ứng cử quốc gia đề nghị  UNESCO đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp "Nghề tranh dân gian Đông Hồ", Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao phối hợp với UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức triển lãm "Tranh dân gian Đông Hồ xưa và nay". Triển lãm kéo dài từ ngày 31/10/2019 - 31/1/2020, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội).

Triển lãm tranh dân gian Đông Hồ xưa và nay trưng bày trong hai phòng tranh, với hơn 100 hiện vật từ tranh in cho đến các ván khắc, dụng cụ thực hành nghề.

Hứng dừa

Phòng tranh Đông Hồ xưa, trưng bày một số bộ tranh in lưu giữ gần một thế kỷ và tranh in theo mẫu truyền thống được ưa chuộng xưa nay. Đó là hình ảnh các con vật quen thuộc trong tranh: gà đàn, lợn đàn, gà thư hùng, lợn ăn lá ráy…; hình ảnh em bé mũm mĩm trong tranh: vinh hoa phú quý, nhân nghĩa, lễ trí… hay các vị anh hùng dân tộc, nhân vật trong truyền thuyết… Tất cả hàm chứa giá trị biểu tượng tốt đẹp, đại diện cho sự chúc tụng: trường thọ, sung túc, con cháu đủ đầy, học hành đỗ đạt cao…

Phòng tiếp theo là tập hợp tranh được phục chế gần đây và các sáng tác mới của một số nghệ nhân đương đại. Tranh phục chế là các mẫu được cho là đã thất lạc, lấy từ nguồn tư liệu đáng quý của Maurice Durand, Henri Oger, Jean-Pierre Pascal. Tại đây, ta vẫn gặp những hình ảnh đặc trưng trong các tranh: nghinh xuân, sơn du, phúc lộc song toàn, thập nguyệt dưỡng thai…; hình ảnh xã hội Việt Nam thời Pháp thuộc trong tranh: phong tục cải lương, văn minh tiến bộ, nhảy đầm, thể dục chấn hung… Loạt tranh mới sáng tác của các nghệ nhân là sự cải tiến trong cách thức thực hiện và nội dung biểu đạt sẽ làm cho triển lãm thêm phong phú, đa dạng.

Với không gian trải nghiệm, triển lãm sẽ giúp người xem không chỉ để quan sát, mà còn có thể tham dự vào một trong các kỹ thuật của nghề làm tranh dân gian Đông Hồ.