Giải phóng mặt bằng - "điểm nghẽn" của nhiều dự án bất động sản

Vướng mắc trên xuất phát từ luật hiện hành chưa có cơ chế xử lý khi chủ đầu tư không đạt thỏa thuận bồi thường phần diện tích đất còn lại dẫn đến dự án “treo”, lãng phí nguồn lực đất đai và làm chậm tiến độ đầu tư.

Để gỡ nút thắt này, trong tờ trình dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất bổ sung cơ chế thu hồi đất của Nhà nước theo hướng cho phép Nhà nước thu hồi phần diện tích còn lại nếu chủ đầu tư đã đàm phán thành công trên 75% diện tích hoặc số người có đất.

Cuối tháng 7/2025, trong công văn gửi tới các các sở, ngành, nhà đầu tư, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên đã nhấn mạnh vấn đề GPMB, bàn giao đất cho các nhà đầu tư đang là một trong những “điểm nghẽn” lớn, ảnh hưởng tới quá trình thu hút đầu tư của tỉnh và yêu cầu tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ bồi thường, GPMB và tái định cư, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm để thu hút đầu tư của tỉnh.

Thực trạng trên cũng diễn ra tại nhiều địa phương khác. Đơn cử, mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hà Nội cho biết, trên địa bàn thành phố có 1.448 dự án đang thực hiện GPMB theo Luật Đất đai 2013 và tiếp tục triển khai theo Luật Đất đai 2024 với tổng diện tích hơn 12.430 ha. Tuy nhiên, quá trình chuyển tiếp giữa 2 luật đã phát sinh nhiều vướng mắc, ảnh hưởng đến tiến độ các dự án.

Trên thực tế, việc thu hồi đất trong các khu vực làm dự án luôn là vấn đề phức tạp và nhạy cảm do ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Một trong những giải pháp được đưa ra là phải chỉ ra được những “giá trị kép” mà các dự án mang lại không chỉ đối với người dân, mà cả lợi ích kinh tế - xã hội của quốc gia.

Bên cạnh đó, cần bổ sung một tổ chức trung gian như chính quyền địa phương hoặc tổ chức độc lập làm cầu nối giữa chủ đầu tư và người dân giúp hỗ trợ, hòa giải. Trường hợp các nỗ lực này không đạt kết quả, phương án Nhà nước thu hồi phần đất còn lại sẽ được xem xét.