Rất nhiều bạn đọc là người dân ở xóm Tân Hợp, xã Quy Kỳ (Định Hóa, Thái Nguyên) phản ánh bức xúc về công trình tiền tỉ “xây dựng nâng cấp đập Tân Hợp”, mới xây xong chưa kịp bàn giao đã hư hỏng xuống cấp nghiêm trọng.
Đập xây dựng không phù hợp dòng nước
Theo phản ánh của người dân, để tìm hiểu rõ hơn, trưa 3/9/2016, PV có mặt tại thôn Tân Hợp và đã được ông Hứa Văn Luyên, Trưởng thôn Tân Hợp cùng một số cán bộ trong thôn đưa ra tận nơi để "mục sở thị" công trình tiền tỉ.
Dẫn chúng tôi trên công trình vừa xây xong, ông Luyên cho biết: “Đầu năm 2016, khi bà con chúng tôi nghe có dự án xây dựng đập Tân Hợp để phục vụ tưới tiêu cho đồng ruộng, bà con phấn khởi lắm. Đến ngày 19/3/2016, công trình khởi công, tuy nhiên chỉ một cơn lũ nhỏ vừa qua đã cuốn trôi mấy sào đất lúa và hoa màu khiến bà con rất lo lắng”.
Mương dẫn nước không phù hợp bị lũ cuốn hỏng
Khi được hỏi về việc xây đập, bà con nơi đây đều thở dài và lắc đầu ngao ngán, ông Hứa Văn H, một người dân thôn Tân Hợp cho biết: "Có con đập là niềm mong mỏi bao đời của bà con, nhưng trước khi khởi công xây dựng, chủ đầu tư, cùng đơn vị tư vấn thiết kế giám sát đã bỏ qua ý kiến của người dân. Họ không tính hết được “con nước” lên xuống và việc lấy nước ra sao cho đồng ruộng, nên khi xây xong mặt tràn quá cao, nước không tràn qua đập, ngược lại mương dẫn nước quá bé, quá cao khiến nước cũng không vào được".
Như minh chứng cho những lời nói của mình là có cơ sở, ông Luyên cùng một số người dân đã dẫn chúng tôi sang mặt đập gần cánh đồng, chỉ tay về bãi đá ông Luyên bảo: "Vừa qua cơn lũ không lớn nhưng vì xây đập chưa chuẩn nên cơn lũ đã cuốn phăng 3 sào đất và hoa màu của mấy hộ trong thôn gồm hộ ông Hứa Văn Tiến và ông Luân Văn Tuấn, mảnh ruộng màu mỡ bỗng chốc trở thành bãi đá”.
Ông Luyên cho biết thêm, thực tế khi con đập này chưa đi vào sử dụng, ở phần thượng lưu con suối này đã có khoảng 3 sào đất cấy của bà con bị ngập úng. Khi con đập này đi vào sử dụng có thể diện tích bị úng ngập còn nhiều hơn.
Toàn cảnh con đập Tân Hợp
Theo ông Ngô Xuân Dùng, Bí thư chi bộ thôn Tân Hợp cho biết: "Vụ Đông Xuân vừa qua, khi đập Tân Hợp mới xây xong việc lấy nước tưới rất khó khăn. Trước tình hình trên, để có nước nhiều người dân đã phải nhờ cậy một doanh nghiệp tư nhân thi công bơm nước vào mương để dân có nước để cấy".
Theo ông Dùng, đập Tân Hợp xây rất hoành tráng nhưng bề rộng con mương quá bé, nước chảy không chỉ chậm mà mỗi cơn mưa đi qua, con mương lại bị vùi lấp khiến cho việc lấy nước cho lúa quá khó khăn.
Đập có bị “rút ruột”?
Đi một vòng quanh con đập, khi chứng kiến con đập vừa xây dựng xong chưa kịp bàn giao nhưng đã có dấu hiệu xuống cấp rõ rệt ai cũng thấy xót xa.
Trên thân đập tràn xuất hiện nhiều vết nứt, rò rỉ nước, hai bên mương xây cao khiến nước không thể chảy lên mương. Đáng chú ý, khi lấy que gõ lên mặt đập phát ra những âm thanh cho thấy bên trong thân đập nhiều điểm rỗng.
Ông Ngô Xuân Dùng, Bí thư chi bộ thôn chứng minh chất lượng của đập Tân Hợp
Theo người dân địa phương cho biết, trong quá trình thi công, đơn vị tư vấn giám sát lỏng lẻo nên đơn vị thi công trộn rất ít xi măng, thép cũng bị “ăn bớt”…nên người dân rất lo lắng cho tuổi thọ con đập.
Để xác thực con đập cho lời phản ánh của bà con là có cơ sở, bên hông con đập, ông Ngô Xuân Dùng chỉ dùng tay đã cậy tung nhiều tảng đá bên lớp bê tông mỏng dính.
Không dừng lại ở đó, cách đập khoảng 15m, con mương dẫn nước từ đập đã bị lũ đánh sập, lộ ra khoảng hở cho thấy đập thi công rất cẩu thả và sơ sài. Con mương dẫn nước, chống ngập được xây dựng rất "mỏng manh", đơn vị thi công khi xây đã không làm móng mà chỉ lót móng bằng những lớp nilon mỏng dính, chính vì thế khi lũ đi qua con mương đã bị phá nát.
Trao đổi với PV, ông Luân Đức Quỳnh, Chủ tịch UBND xã Quy Kỳ, Định Hóa, Thái Nguyên cho biết: "Những phản ánh của báo chí và bà con thôn Tân Hợp là có thật. Tiếp nhận thông tin về thiệt hại do lũ và sự cố đập Tân Hợp xã đã thống kê và báo cáo lên huyện để chờ được giải quyết".
Thân đập chưa bàn giao đã nứt, rò rỉ nước
Được biết, công trình đập Tân Hợp xây dựng cơ bản hoàn thành nhưng chưa bàn giao. Chủ đầu tư là Chi cục thủy lợi (Sở NN-PTNT tỉnh Thái Nguyên). Đơn vị tư vấn giám sát là Cty TNHH Xây dựng 18 tỉnh Thái Nguyên. Sử dụng chủ yếu nguồn vốn ngân sách nhà nước cấp. Đơn vị thi công là Doanh nghiệp tư nhân Duy Tùng, thực hiện theo phương thức chỉ định thầu.
Trước sự việc trên, dư luận đang đặt ra câu hỏi, các dự án được Chi cục thủy lợi tỉnh Thái Nguyên đã và đang triển khai trong thời gian qua liệu có hiệu quả, công tác quản lý giám sát có bị bỏ ngỏ? Trước những phản ánh của người dân và báo chí, thiết nghĩ cơ quan chức năng như Sở NN&PTNT, Công an tỉnh, UBND tỉnh Thái Nguyên cần vào cuộc điều tra làm rõ sự việc.