Đặc sắc Lễ hội dâng trâu tế trời đền Chín Gian

Sáng 22/2 (tức 25 tháng Giêng), huyện Như Xuân đã tổ chức lễ khai hội lễ dâng trâu tế trời đền Chín Gian. Đền Chín Gian là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thái ở huyện Như Xuân.

Dự lễ có bà Phạm Thị Thanh Thủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thanh Hóa; lãnh đạo Cục Quản lý Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo các ban, sở, ngành và đông đảo nhân dân trên địa bàn.

Theo sử sách ghi lại, đền Chín Gian được lập để thờ Thẻn Phà (thờ trời), Náng Xỉ Đả (con gái trời), Tạo Ló Ỳ (người có công xây bản, lập mường). Đền được làm theo kiểu nhà sàn - một đặc trưng của đồng bào Thái. Trong đền được chia làm 9 gian tương ứng với nơi thờ tự của 9 mường.

Cái tên Đền Chín Gian là bởi kiến trúc đặc trưng của đền với chín gian thờ chính, tượng trưng cho sự hòa hợp giữa trời, đất và con người. Đây là nơi thờ các vị thần linh và anh hùng dân tộc có công bảo vệ đất nước, đồng thời là không gian văn hóa tâm linh quan trọng đối với đồng bào dân tộc Thái nơi đây.

Lễ hội dâng trâu tế trời đền Chín Gian gồm phần Lễ và phần Hội. Phần Lễ có các nghi thức như: nghi lễ tắm trâu và lễ rước, lễ hiến trâu và cúng thần nhằm ghi nhớ công lao to lớn của cha ông đã lập bản, lập mường, khơi dậy tinh thần đoàn kết, gắn bó của đồng bào các dân tộc.

Lễ hội dâng trâu tế trời đền Chín Gian được bắt đầu với nghi thức dâng trâu - một nghi lễ thiêng liêng, trong đó một con trâu khỏe mạnh, chưa qua cày kéo, được chọn làm lễ vật dâng lên trời đất. Lễ dâng trâu là biểu trưng cho sự tôn kính và lòng biết ơn của người dân nơi đây đối với các vị thần và tổ tiên.

Mỗi mường sẽ chuẩn bị một con trâu tơ, 9 con lợn con, 90 con gà nhỏ, một chum rượu cần... Những lễ vật này được dâng lên thần linh với mong muốn nhận được phước lành. Trâu được dâng lên sân tế, sau đó các nghi thức cúng tế trang nghiêm diễn ra để thể hiện lòng tôn kính và cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa.

Lễ hội còn bao gồm các hoạt động văn hóa dân gian như hát múa, trình diễn các sản phẩm thủ công truyền thống và thi đấu thể thao dân tộc. Các hoạt động văn nghệ dân gian của 9 mường được thể hiện trong ngày lễ tế trâu, để giao lưu nền văn hóa.

Lễ hội dâng trâu đền Chín Gian không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn là sự kiện lớn để kết nối cộng đồng, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Thái tại địa phương.