Cứ 3 giây lại có một người bị sa sút trí tuệ

TS Trần Thị Hà An - Trưởng phòng Điều trị tâm thần người già, Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia cho biết, năm 2010, tổng số người trên 65 tuổi toàn cầu ước tính vào khoảng 8% dân số và ở Việt Nam là khoảng 5,7%. Tỷ lệ này được dự đoán tăng lên gấp đôi vào năm 2050. Ước tính, mỗi 3 giây có thêm một người mắc bệnh sa sút trí tuệ và số người mắc này sẽ tăng lên gấp đôi sau mỗi 20 năm.

Đây là hội chứng lâm sàng được gây ra bởi tổn thương não, với đặc trưng là các biểu hiện suy giảm các lĩnh vực nhận thức như trí nhớ, định hướng, ngôn ngữ, tri giác, suy luận, phán đoán, điều hành, khả năng thực hiện các nhiệm vụ liên tục...

Tại Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia, tuy chưa có thống kê cụ thể song bệnh nhân vào viện do sa sút trí tuệ đang có xu hướng gia tăng, nhưng rất ít người đến khám do triệu chứng hay quên mà thường đi khám một bệnh lý khác hoặc có các bệnh lý kèm theo. Trong đó, khoảng 60-80% bệnh nhân sa sút trí tuệ nhập viện do bệnh lý Alzheimer.

Ảnh minh họa

“Có những bệnh nhân sa sút trí tuệ đến mức không tự mặc được quần áo, thụ động, thậm chí có những hành vi bất thường, hoang tưởng, ảo giác, đặc biệt là mất ngủ. Rất nhiều bệnh nhân khác vào viện trong tình trạng không ăn được, nói rất ít, khó giao tiếp, đi đâu cũng phải có người thân đi theo giám sát. Số bệnh nhân là nữ giới mắc bệnh nhập viện nhiều hơn nam. Mặt khác, bệnh nhân mắc sa sút trí tuệ không chỉ là người già mà còn là những người có các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình, chấn thương sọ não, béo phì/ đái tháo đường type 2…”, TS Trần Thị Hà An nhấn mạnh.

Cũng theo TS Hà An, trong bối cảnh già hóa dân số hiện nay, chứng sa sút trí tuệ để lại nhiều gánh nặng cho người bệnh, gia đình, như chăm sóc khó khăn, tốn kém chi phí điều trị cũng như nhân lực, vật lực cho dịch vụ y tế.

Lấy ví dụ cụ thể về trường hợp của bệnh nhân Bùi Thanh Q. (66 tuổi, quê Thái Nguyên) đang điều trị tại đây, TS Hà An cho biết chứng sa sút trí tuệ khiến bệnh nhân mất trí nhớ hoàn toàn, không nhận ra vợ, con, thường xuyên lảm nhảm một mình. Căn bệnh có thời gian điều trị kéo dài khiến vợ ông phải ăn chực nằm chờ ở Viện, giám sát bệnh nhân mọi lúc mọi nơi, gây tốn kém tiền của.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi có 10 biểu hiện sau đây, người bệnh cần đi khám bác sĩ sớm để được tư vấn, điều trị kịp thời:

1. Giảm trí nhớ làm rối loạn cuộc sống hàng ngày.

2. Khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề.

3. Khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ quen thuộc.

4. Nhầm lẫn về thời gian và không gian.

5. Khó nhận biết về hình ảnh trực quan và mối quan hệ trong không gian.

6. Phát sinh vấn đề mới với từ ngữ khi viết/ đọc.

7. Đặt nhầm chỗ các đồ vật và mất khả năng nhớ lại các bước để tìm lại đồ.

8. Giảm khả năng phán đoán hoặc ra quyết định.

9. Thu mình khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội.

10. Thay đổi cảm xúc và nhân cách.