Chống tham nhũng khi ban hành NĐ dùng tài sản công thanh toán trong thực hiện dự án BT

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại phiên họp

Sáng 11/4 tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ thảo luận về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau của Dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT. 

Ban hành Nghị định với quy trình đầu tư BT rõ ràng hơn, có sự giám sát tốt hơn

Tại phiên họp các đại biểu đều cho rằng thực hiện các dự án BT là cần thiết trong bối cảnh nguồn lực ngân sách nhà nước hạn chế. Bản chất của dự án BT là Nhà nước huy động vốn xã hội đầu tư công trình thiết yếu, sau đó đổi trả bằng tài sản, hàng hóa khác.

Thời gian qua, không ít dự án BT bị cho là có thất thoát, nhất là các dự án thanh toán cho nhà đầu tư bằng đất đai. Bởi thực tế giá trị đất đai bị tính giá thấp hơn giá trị thực theo thị trường, trong khi giá dự án BT được định giá khá cao, khiến phần thiệt hại thuộc về Nhà nước.

Mặc dù Chính phủ đã có Nghị quyết số 160 ngày 28/12/2018 điều chỉnh các hợp đồng BT đã ký trước ngày 1/1/2018. Tuy vậy, để tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện loại hình dự án này,  Chính phủ đã giao Bộ Tài chính dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT.

Các đại biểu đại diện các bộ, ngành cũng cho rằng cần thảo luận làm rõ một số vấn đề, trong đó có quy định hình thức giao đất theo nguyên tắc ngang giá không thông qua đấu giá; có nên đấu thầu đồng thời dự án BT và đấu giá quyền sử dụng đất hay không...

Các đại biểu dự họp cũng thảo luận về việc thực hiện dự án BT bằng tiền (dự nguồn từ vượt thu hoặc đấu giá quyền sử dụng đất).

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính tiếp thu các ý kiến đóng góp để tiếp tục tháo gỡ, hoàn thiện Nghị định với tinh thần bảo đảm tính thực tiễn để đi vào cuộc sống, nhằm phát huy tác dụng phát triển kinh tế đất nước, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế 2019 và các năm tiếp theo. Bên cạnh đó, cần bảo đảm tính chặt chẽ về pháp lý để tránh thất thoát, lãng phí tài sản công, chống tham nhũng, tiêu cực.

Nhấn mạnh Nghị định phải mở ra không gian tốt để sử dụng nguồn lực phát triển đất nước, Thủ tướng nêu rõ cần sớm ban hành Nghị định này với quy trình đầu tư BT rõ ràng hơn, có sự giám sát tốt hơn.

Cho rằng các địa phương đang mong chờ văn bản này, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần phải theo nguyên tắc thị trường, không hồi tố, chống tham nhũng, tiêu cực.

Cần ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Quy hoạch 

Cũng tại cuộc họp, Thường trực Chính phủ thảo luận, xem xét dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch.

Kể từ ngày 1/1/2019, Luật Quy hoạch và 52 luật, pháp lệnh liên quan đến quy hoạch đã được sửa đổi, bổ sung và có hiệu lực thi hành.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong thời gian chưa có quy hoạch thời kỳ mới được lập theo quy định của Luật Quy hoạch, các bộ, ngành, địa phương gặp phải một số khó khăn, vướng mắc chính trong việc thực hiện chuyển tiếp đối với các quy hoạch như một số quy hoạch dự kiến thuộc Danh mục quy hoạch được tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh.

Một số quy hoạch ngành quốc gia trước đây được quy định ở luật chuyên ngành nhưng hiện nay quy định của các luật chuyên ngành đã hết hiệu lực kể từ ngày 1/1/2019 và phải thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch. Do đó, việc điều chỉnh cục bộ các quy hoạch này không thể thực hiện theo quy định của pháp luật chuyên ngành đã hết hiệu lực.

Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch, các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh trong hệ thống quy hoạch quốc gia (chủ yếu là quy hoạch cấp quốc gia như quy hoạch sử dụng đất quốc gia, 39 quy hoạch ngành quốc gia) thì tiếp tục thực hiện đến hết thời kỳ quy hoạch. Trong quá trình thực hiện, cần phải điều chỉnh các quy hoạch cho phù họp với thực tiễn thì thực hiện điều chỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch và pháp luật chuyên ngành hiện hành liên quan.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng nội dung dự thảo Nghị định đến nay đã cơ bản hoàn thiện. Do vậy, cần sớm ban hành Nghị định để các bộ ngành, địa phương có đầy đủ cơ sở pháp lý để tổ chức lập quy hoạch cho thời kỳ 2021-2030. Sự chậm trễ trong việc ban hành Nghị định làm ảnh hưởng đến việc ban hành Thông tư hướng dẫn về định mức chi phí hoạt động quy hoạch, đồng thời làm ảnh hưởng lớn đến công tác lập quy hoạch cho thời kỳ quy hoạch mới.

Nhấn mạnh sự cần thiết của Luật Quy hoạch, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ những vấn đề liên quan đến hạ tầng cứng về kinh tế, thậm chí có hạ tầng cứng về xã hội, bị vướng mắc do khái niệm về quy hoạch quốc gia tích hợp còn nhiều vấn đề phức tạp.

Thủ tướng đề nghị, trước hết, ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Quy hoạch về những điểm không bị vướng mắc lớn trên tinh thần dự thảo Nghị định sẽ không quy định nội dung chuyển tiếp đối với các quy hoạch quy định ở Điều 59 Luật Quy hoạch. Bên cạnh đó, cái gì còn vướng mắc, không thể thực hiện được, do luật pháp, do tính phức tạp của tích hợp, thì Chính phủ báo cáo Thường vụ Quốc hội xin chậm lại.

Thủ tướng nhấn mạnh cần sớm thực hiện hai công việc này trong tháng 4. Các cấp, các ngành tiếp tục triển khai những vấn đề đặt ra để không bị ách tắc về sản xuất, kinh doanh, “dòng chảy của kinh tế”, nhất là về vấn đề năng lượng.