Chính thức trình Quốc hội phạm vi sửa Hiến pháp

Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 xác định phạm vi dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 gồm có 2 điều. Điều 1 gồm 8 khoản sửa đổi, bổ sung một số quy định của Hiến pháp năm 2013 về Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương. Điều 2 gồm 3 khoản quy định về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp.

MTTQ Việt Nam có quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh

Về MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (quy định tại điều 9, 84 Hiến pháp), Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, các cơ quan này có vị trí là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân, bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc sắp xếp tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định về vị trí, chức năng, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam tại điều 9 theo hướng phù hợp với mô hình tổ chức mới sau khi sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam.

Đặc biệt, quy định Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh tại khoản 1 điều 84 của Hiến pháp năm 2013 để thống nhất với nội dung sửa đổi, bổ sung điều 9.

Đối với Công đoàn Việt Nam (tại điều 10), Ủy ban đề nghị sửa đổi, bổ sung điều 10 theo hướng: Khẳng định Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, trực thuộc MTTQ Việt Nam; Bổ sung nhiệm vụ của Công đoàn Việt Nam là đại diện của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn để phù hợp với bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Không quy định Chánh án tòa án nhân dân thuộc phạm vi đối tượng trả lời chất vấn

Về tổ chức đơn vị hành chính và một số nội dung khác về chính quyền địa phương (tại chương 9 Hiến pháp), Ủy ban đề nghị chỉ quy định có tính khái quát về việc phân định các đơn vị hành chính của Việt Nam tại điều 110 gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.

Việc xác định các loại đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính do Quốc hội quy định. Đồng thời thể chế hóa kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tổ chức chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã có HĐND và UBND.

Sửa đổi, bổ sung các điều 111, 112, 114 theo hướng quy định tổ chức chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND, không sử dụng thuật ngữ "cấp chính quyền địa phương".

Không quy định Chánh án tòa án nhân dân, Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân thuộc phạm vi đối tượng trả lời chất vấn của đại biểu HĐND tại khoản 2 điều 115 để phù hợp với tính chất và mô hình tổ chức các cơ quan nhà nước ở địa phương sau khi thực hiện sắp xếp.

Đặc biệt, Ủy ban đề nghị trong dự thảo nghị quyết cần có quy định chính thức tuyên bố việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện và điều khoản chuyển tiếp quy định việc chỉ định các chức danh của HĐND, UBND và trưởng đoàn, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trong năm 2025 và kiện toàn tổ chức bộ máy của HĐND, UBND nhiệm kỳ 2021 - 2026 khi không còn đơn vị hành chính cấp huyện.

Ủy ban đề nghị xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của nghị quyết là từ ngày 1/7.