Cảnh báo người trẻ bỏ điều trị HIV, gia tăng lây nhiễm trong cộng đồng

ThS.BSCKII Dư Tuấn Quy, Trưởng khoa Nhiễm - thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho biết, gần đây tình trạng trẻ vị thành niên, người trẻ tuổi nhiễm HIV, bỏ thuốc điều trị, quan hệ tình dục không an toàn; tái khám không đúng hẹn rất cao gây khó khăn cho điều trị.
Bên cạnh đó, một số trẻ vị thành niên bị nhiễm HIV do quan hệ tình dục đồng giới nam (MSM), trong đó có một học sinh lớp 8 đã tử vong hồi giữa tháng 12 vừa qua. 

Bác sĩ Dư Tuấn Quy trong một buổi giáo dục giới tính cho trẻ nhiễm HIV. Ảnh BSCC

Theo BS Quy, chương trình chăm sóc bệnh nhân là trẻ em nhiễm HIV từ năm 2004 đến nay đã trải qua 18 năm và hiện Bệnh viện Nhi đồng 1 quản lý 437 trẻ. Chương trình chấm dứt lây truyền HIV từ mẹ sang con hiệu quả nên số ca mới phát hiện rất ít, nên chủ yếu ca mới là lây nhiễm từ trẻ vị thành niên, người trẻ. Nghiên cứu 5 năm trước, sự tuân thủ điều trị của các trẻ vị thành niên chỉ trên 91,3%, tiêu chí phải trên 95% mới là tốt. Đặc biệt, sau dịch Covid-19, tỷ lệ bỏ thuốc điều trị HIV, tái khám không đúng hẹn rất cao, đáng báo động.

Giải thích vì sao một số người trẻ nhiễm HIV nhưng bỏ điều trị lại quan hệ tình dục không thực hiện các biện pháp bảo vệ, BS Quy cho biết, qua tìm hiểu thì số người trẻ này cha mẹ đã mất, sống tự lập. Để tồn tại, các em làm mọi nghề. Với con gái thì có thể làm tiệm cà phê, tiệm tóc, thậm chí là mại dâm để có tiền mưu sinh và con trai cũng tương tự như vậy. Nhưng các em này quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ. Có trường hợp em nữ được rủ đi tỉnh qua đêm để có tiền.

Vừa qua đã có 4 - 5 người quay trở lại bệnh viện khám vì bỏ thuốc, tình trạng nặng lên do nhiễm trùng cơ hội và lây lan HIV cho nhiều người. Hỏi tại sao bỏ thuốc thì các em nói đi làm mưu sinh, và quan hệ tình cảm với người khác để được trả tiền, để có tiền trả nhà trọ và đã lây nhiễm HIV cho rất nhiều người. Những câu chuyện này các em thổ lộ với bác sĩ.

Trước những tâm sự thầm kín của các em, BS Quy đã phải khuyên bảo, giáo dục những trẻ này không nên làm vậy vì sẽ lây truyền bệnh cho mọi người. "Những đứa trẻ đó bây giờ lớn rồi, vượt khỏi tầm tay kiểm soát của chúng tôi nên chúng tôi sợ các em sẽ lây truyền bệnh HIV ra xã hội", BS Quy lo lắng.

Ngoài nhóm trẻ này còn có nhóm là trẻ vị thành niên (từ 11-13 tuổi) nhiễm HIV từ quan hệ tình dục, đặc biệt là quan hệ tình dục đồng giới nam và tiêm chích ma túy.

BS Quy cho biết, mới đây có 1 trẻ đang học lớp 8 ở TP.HCM, quan hệ tình dục đồng giới với các anh lớn hơn (lớp 10-11) và bị nhiễm HIV. Khi bị nhiễm, nhẽ ra phải tuân thủ điều trị nhưng em đó không uống thuốc kháng HIV (ARV) nên bị nhiễm trùng và đã tử vong hồi giữa tháng 12 vừa qua.

Tương tự, khi dịch Covid-19 vừa hết, một số tỉnh hội chẩn với Bệnh viện Nhi đồng 1, họ đưa hình ảnh vì nghĩ là bệnh tay chân miệng, nhưng thực tế là giang mai. Có trẻ khác ở tỉnh lên Bệnh viện Nhi đồng 1 khám và phát hiện nhiễm HIV, em nói có quan hệ tình dục đồng giới với các anh lớn ở trong vuông tôm…

Từ thực trạng trên, BS Quy kêu gọi sự quan tâm hơn nữa của gia đình, xã hội với trẻ vị thành niên và người trẻ tuổi bị nhiễm HIV, tạo điều kiện cho các em sống tốt; hướng nghiệp dạy nghề cho những người trẻ này.

Phía cơ sở điều trị cần rà soát trẻ vị thành niên, người trẻ bỏ thuốc điều trị HIV, gọi các em vào cơ sở điều trị để tập huấn, giáo dục lại. Mặt khác, cần giáo dục giới tính cho trẻ em trong trường học để có biện pháp bảo vệ an toàn, tránh bị lây nhiễm bệnh truyền nhiễm, trong đó có HIV.