Cần xem xét trách nhiệm bộ phận an ninh hàng không để hành khách mang dao lên máy bay

 Lọt hành khách mang dao lên máy bay

Liên quan đến hình ảnh một hành khách đi máy bay cầm dao gọt hoa quả ở khoang hành khách gây xôn xao cộng động mạng, Cục Hàng không Việt Nam đã có thông tin ban đầu về vụ việc.

Theo đó, vụ việc xảy ra trên chuyến bay VN208 từ TP. Hồ Chí Minh về Nội Bài lúc 7h58 sáng 18/7. Khi tiếp viên đang phục vụ hành khách theo quy trình thì phát hiện một cặp vợ chồng lớn tuổi mang con dao dài khoảng 20cm ra gọt trái cây. Tiếp viên hàng không ngay sau đó đã lập biên bản vụ việc bất thường và tiến hành thu giữ con dao.

Sau khi hình ảnh được lan truyền trên mạng, rất nhiều độc giả cho rằng hành vi nơi lỏng, để lọt hành khách mang dao lên máy bay đã uy hiếp an ninh hàng không, ảnh hưởng đến an toàn bay, có thể gây nguy hiểm cho những hành khách và những người khác nên việc xem xét trách nhiệm và xử lý đối với cán bộ có liên quan là cần thiết.

Trao đổi với phóng viên, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: Theo quy định của pháp luật, nghiêm cấm hành khách mang vũ khí, chất dễ cháy nổ, sắc nhọn có khả năng gây ra thương tích cho người khác lên máy bay.

“Để hành khách mang những vật dụng bị cấm lên máy bay là có lỗi của nhân viên kiểm soát an ninh bởi để lên được máy bay thì hành khách phải đi qua rất nhiều thủ tục và qua cửa kiểm tra an ninh, với nhiều thiết bị kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt. Đặc biệt là với máy soi thì hoàn toàn có thể phát hiện ra những vật bằng kim loại mà hành khách mang theo”, ông Cường nói.

Theo luật sư Cường, cơ quan chức năng sẽ làm rõ nhân viên an ninh kiểm tra hành lý của vị khách này đã thực hiện hết chức trách nhiệm vụ được giao hay chưa? Vì sao lại không phát hiện con dao khi người này đi qua cửa kiểm soát an ninh, đây mới là lỗi vi phạm lớn gây ra mất an ninh an toàn hàng không.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy cán bộ kiểm soát an ninh có vi phạm dẫn đến bỏ lọt, không phát hiện dao nhọn trong hành lý của hành khách, không phát hiện khiến hành khách sử dụng dao nhọn trên chuyến bay làm nhiều người lo sợ thì cần phải xem xét xử lý kỷ luật cán bộ này và có thể xử phạt vi phạm hành chính. Nếu trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng thì cán bộ này còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Về lỗi của hành khách, luật sư Cường cho biết, hành vi của hành khách trong trường hợp này có thể do thiếu hiểu biết và do sơ suất của nhân viên an ninh.

“Người đàn ông này đã lớn tuổi và chỉ sử dụng con dao vào mục đích gọt hoa quả một cách công khai, không sử dụng con dao vào các mục đích khác, chưa gây nguy hiểm cho những người xung quanh. Tuy nhiên đây là hành vi bị cấm, việc mang theo dao nhọn lên máy bay chưa gây ra hậu quả gì thì người này cũng sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định số 162/2018/NĐ-CP ngày 30 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 123/2021/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ”, luật sư Cường bày tỏ.

Theo đó, hành vi của người đàn ông này có thể được xác định là không tuân thủ quy định về đảm bảo an ninh an toàn bay nên sẽ bị xử phạt với mức phạt từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng theo quy định tại khoản 1, Điều 8, Nghị định 162/2018/NĐ-CP:

Đối với nhân viên an ninh hàng không, nếu thiếu trách nhiệm bỏ lọt vũ khí, vật liệu nổ hoặc những chất cấm, vật dụng cấm mang lên máy bay thì cũng sẽ bị xử phạt hành chính, bị xử lý kỷ luật, nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hậu quả khó lường

Cùng nêu quan điểm về vụ việc, thạc sĩ, luật sư Nguyễn Văn Hoàng (Trưởng VPLS Minh Bạch Quốc tế, đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, ngoài tuần tra, kiểm soát máy bay, lực lượng an ninh sân bay còn có nhiệm vụ kiểm tra giấy tờ, soi chiếu hành lý của hành khách.

Cụ thể, theo Thông tư 13/2019 của Bộ GTVT, nhân viên an ninh hàng không được chia thành 3 nhóm: An ninh soi chiếu, an ninh cơ động và an ninh kiểm soát.

Trong đó, nhân viên an ninh soi chiếu chịu trách nhiệm kiểm tra giấy tờ, ngăn chặn hành khách mang vũ khí, vật liệu nổ và các vật dụng trái quy định vào khu vực hạn chế của sân bay. Bộ phận này thực hiện nhiệm vụ này bằng cách vận hành máy soi chiếu hoặc kiểm tra trực quan.

Do có tần suất giao tiếp với hành khách nhiều nhất nên nhân viên an ninh soi chiếu được đào tạo, huấn luyện kỹ hơn. “Việc để lọt hành khách mang dao lên máy bay là lỗi vi phạm lớn, hệ quả của việc mất an ninh, an toàn hàng không là khôn lường nên việc xem xét trách nhiệm và xử lý đối với cán bộ có liên quan là cần thiết để đảm bảo an ninh an toàn trong lĩnh vực hàng không”, luật sư Hoàng nêu ý kiến.

Còn luật sư Hoàng Văn Tùng (Trưởng VPLS Trung Hòa) cho rằng, an ninh hàng không đặc biệt gắn liền và có mối liên kết chặt chẽ với an ninh quốc phòng, cũng như bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Do vậy, các quốc gia đều có những quy định nghiêm ngặt đối với an ninh hàng không nhằm đảm bảo sự an toàn tuyệt đối với hoạt động diễn ra tại sân bay.

Pháp luật đã quy định rõ về việc hành khách, thành viên tổ bay, người phục vụ chuyến bay, người khác có liên quan, hành lý, hàng hoá,… đều phải được kiểm tra, soi chiếu, giám sát an ninh hàng không trước khi lên tàu bay. Để diễn ra trường hợp hành khách mang dao lên máy bay, không chỉ dừng lại ở việc xử lý vi phạm hành chính đối với khách hàng mà còn cần phải làm rõ trách nhiệm của nhân viên an ninh sân bay, đặc biệt là bộ phận soi chiếu hành lý.

“Có thể, trước mắt thấy việc mang dao lên máy bay để gọt hoa quả, phục vụ nhu cầu sinh hoạt của cá nhân là bình thường, chưa làm tổn hại tới ai. Nhưng nếu xét theo nguyên tắc về đảm bảo an toàn bay, thực chất đây là hành vi mang đến những hậu quả khó lường. Việc mang dao lên máy bay không chỉ gây nguy hiểm đối với người sử dụng mà còn gây mất trật tự, ảnh hưởng và nguy hiểm với những hành khách xung quanh, uy hiếp đến sự an toàn của chuyến bay. Bởi vậy, pháp luật cần có những quy định chặt chẽ hơn nữa cũng với những mức phạt nghiêm khắc, đủ tính răn đe để phòng ngừa những hành vi tương tự trong tương lai, đảm bảo môi trường bay an toàn, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế - xã hội”, luật sư Tùng nêu quan điểm.

 

Liên quan đến việc hành khách mang dao lên máy bay, trả lời trên báo chí, ông Đinh Văn Cung, Chánh Thanh tra Cục hàng không Việt Nam cho biết: Hành khách mang dao lên tàu bay có thể bị xử phạt theo Điều 26 Nghị định 162/2018/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không. Theo đó, hành vi đưa vật phẩm, chất nguy hiểm vào khu vực hạn chế tại cảng hàng không, sân bay trái quy định mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự có thể bị phạt từ 7 - 10 triệu đồng.

Với nhân viên soi chiếu an ninh hàng không để lọt dao có thể bị xử lý theo quy định tại Điều 16, Nghị định 162/2018/NĐ-CP vi phạm quy định về nhân viên hàng không và thực hiện công việc theo tài liệu, quy trình, yêu cầu công việc, quy trình phối hợp hoạt động.

Theo đó, mức phạt nhẹ nhất từ 1 - 3 triệu đồng. Nếu hành vi xét thấy có uy hiếp đến an ninh, an toàn hàng không, mức phạt có thể lên tới 10 triệu đồng.