Cả nước đã hết vaccine 5 trong 1 (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi do Hib và viêm màng não mủ do Hib), một số vaccine khác cũng dần cạn kiệt, khiến tỷ lệ tiêm chủng không đạt theo kế hoạch và thấp hơn so với năm 2021.
Thông tin trên được PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) chia sẻ tại Hội nghị sơ kết công tác tiêm chủng mở rộng năm 2022 khu vực phía Nam.
Bà Hồng cho biết, toàn quốc đã hết vaccine 5 trong 1 từ tháng 2/2023. Chỉ có một số huyện, xã còn rải rác vài liều vaccine 5 trong 1, đủ dùng cho đến tháng 4. Qua khảo sát, đến thời điểm hiện tại không còn tỉnh nào còn vaccine 5 trong 1.
Đối với các loại vaccine khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng như vaccine DPT cũng bắt đầu hết; vaccine BCG (phòng bệnh lao), sởi, rubella còn dùng được đến tháng 7, tháng 8; vaccine phòng bại liệt bOPV (dạng uống) sẽ thiếu trong vài tháng tới; vaccine uốn ván có thể dùng đến hết năm 2023; riêng vaccine bại liệt dạng tiêm còn dồi dào và hạn sử dụng đến hết tháng 8.
Bà Dương Thị Hồng khẳng định, Bộ Y tế đang rất nỗ lực, sắp tới đây sẽ trình lên Chính phủ với mong muốn tiếp tục được cung ứng tập trung vaccine.
Theo đó, Bộ Y tế đề xuất là sẽ xây dựng một khung giá chung với vaccine nhập khẩu 5 trong 1. Qua đó, các địa phương căn cứ vào nhu cầu thực tế và sau khi có kết quả mua sắm đấu thầu hoặc đàm phán theo giá quy định, Bộ Y tế sẽ cung cấp giá cho các địa phương. Các địa phương phải nhanh chóng ký hợp đồng để nhận vaccine. Cách thức giống như việc các Sở Y tế đã thực hiện mua một số thuốc tập trung.
Đối với vaccine trong nước, Bộ Y tế đang cố gắng để được đặt hàng từ Trung ương trong chương trình tiêm chủng mở rộng và có một giá cụ thể. Địa phương sẽ dựa vào đó để ký hợp đồng với nhà sản xuất trong nước và nhận vaccine.
"Chúng ta đang rất thiếu vaccine. Trong tháng 6, Bộ Y tế sẽ có văn bản chính thức đề nghị số lượng đặt hàng. Địa phương phải nỗ lực, nắm được con số chính xác, ở mức tối đa nhất có thể, tránh tình trạng quá thừa hoặc quá thiếu so với số lượng đề xuất.
Không thể nào nói chúng tôi đặt 100 liều nhưng chỉ lấy 50 liều. Việc này rất khó khăn, vì phải ký hợp đồng với nhà sản xuất để nhận vaccine", bà Hồng nói.
Theo Bộ Y tế, trong năm 2022, có 1.175.356 trẻ được tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine cơ bản với tỷ lệ 87,6% (chưa đạt so với chỉ tiêu từ 90% trở lên). Tỷ lệ tiêm chủng tất cả các vaccine cho trẻ dưới 1 tuổi đều chưa đạt chỉ tiêu ngoại trừ vaccine DPT-VGB-Hib.
Bà Hoàng Ngọc Mai - Đại diện chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia cho biết, tỷ lệ tiêm chủng mở rộng năm 2022 không đạt chỉ tiêu kế hoạch năm và thấp hơn năm 2021. Tỷ lệ tiêm chủng tất cả các vaccine cho trẻ dưới 1 tuổi đều chưa đạt chỉ tiêu ngoại trừ vaccine DPT-VGB-Hib.
Trên quy mô tuyến tỉnh, cả nước có 34/63 tỉnh thành đạt tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em dưới 1 tuổi từ 90% trở lên. Riêng khu vực miền Nam chỉ có 3/20 tỉnh đạt tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ em dưới 1 tuổi, tỷ lệ dưới 80%.
Cũng theo bà Mai, tình trạng này có thể dẫn đến nguy cơ xảy ra dịch các bệnh truyền nhiễm trên phạm vi lớn. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xếp nguy cơ bại liệt quay trở lại Việt Nam từ mức thấp nhất lên mức trung bình cao.
Tiêm chủng mở rộng là chương trình tiêm chủng quốc gia, miễn phí, bảo vệ trẻ khỏi mắc một số loại bệnh truyền nhiễm phổ biến và gây tử vong cao như lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, sởi, viêm não Nhật Bản, tả, thương hàn, viêm phổi, viêm màng não mủ do Hib.