Nếu mục đích của bạn là quay clip rồi đưa lên mạng để dằn mặt, bêu riếu, lăng mạ nạn nhân trong vụ đánh nhau sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội làm nhục người khác.
Một hôm đi học về em thấy có vụ đánh nhau, em đã quay lại và đăng lên trên Facebook. Được khoảng một ngày thì em bị nhà trường gọi lên và xử phạt, trong khi người đánh nhau không có ý kiến khiếu nại gì. Vậy cho em hỏi, hành động đăng clip lên Facebook của mình có bị xem là phạm luật không?
Độc giả Nguyễn Thanh Long (longtram36@gmail.com)
Trả lời: Dựa trên những dữ liệu mà bạn đã nêu, chúng tôi tư vấn những quy định của pháp luật về vấn đề mà bạn đang thắc mắc như sau:
Theo quy định tại Khoản 2, Điều 31 BLDS năm 2005 quy định: "Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ mười lăm tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng hoặc pháp luật có quy định khác".
Khoản 3 Điều 31 của Bộ luật này cũng nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh. Do vậy, việc tuỳ tiện đưa hình ảnh của người khác lên mạng có thể bị coi là hành vi vi phạm pháp luật.
Vì vậy, tùy theo mức độ khác nhau hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị xử lý vi phạm hành chính.
Xử lý hành chính:
Theo quy định tại điểm l khoản 3 Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình thì:
3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
l) Viết, phát tán, lưu hành tài liệu có nội dung xuyên tạc bịa đặt, vu cáo làm ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, cá nhân;
Áp dụng quy định trên, trong trường hợp này bạn có thể sẽ bị xử phạt từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi của mình.
Trách nhiệm hình sự
Đối với clip có nội dung vi phạm pháp luật dù hình ảnh trong các clip này là đúng sự thật nhưng cần xem xét động cơ người tán phát. Nếu mục đích của bạn là quay clip rồi đưa lên mạng để dằn mặt, bêu riếu, lăng mạ nạn nhân trong vụ đánh nhau sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội làm nhục người khác (Điều 121 BLHS năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009).
Điều 121. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm:
a) Phạm tội nhiều lần;
b) Đối với nhiều người;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình.
3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Còn nếu bạn có những tình tiết bịa đặt, tung tin đồn thất thiệt nhằm xúc phạm danh dự người bị hại trong vụ đánh nhau thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội vu khống (Điều 122 BLHS năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009).
Điều 122. Tội vu khống
1. Người nào bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ một năm đến bảy năm:
a) Có tổ chức;
b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
c) Đối với nhiều người;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh cho mình;
đ) Đối với người thi hành công vụ;
e) Vu khống người khác phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Ngoài ra tùy theo độ tuổi mà mức chế tài áp dụng trong từng trường hợp của bạn sẽ là khác nhau.
(Bạn đọc có những băn khoăn hay thắc mắc về pháp lý, xin hãy gửi câu hỏi về địa chỉ conglydientu@congly.com.vn để được các chuyên gia tư vấn pháp luật giải đáp trong thời gian sớm nhất).