Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng: Báo chí nâng cao vai trò đồng hành và hỗ trợ

Khóa tập huấn được triển khai theo nội dung, nhiệm vụ của Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025”, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 1/6/2021 tại Quyết định 830/QĐ-TTg.

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Cục Báo chí Mai Hương Giang nhấn mạnh, trong bối cảnh thông tin trên không gian mạng tác động mọi mặt tới đời sống xã hội, bên cạnh cơ hội học tập, sáng tạo và kết nối, trẻ em đang phải đối mặt với nhiều rủi ro như bị bắt nạt trực tuyến, xâm hại, lừa đảo hay tiếp cận nội dung độc hại. Những nguy cơ này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Bà Mai Hương Giang dẫn số liệu cho thấy trong nhóm trẻ 12–17 tuổi sử dụng Internet, có 87% online hằng ngày, nhưng chỉ 36% biết cách bảo đảm an toàn thông tin trên mạng.

Số liệu từ Trung tâm quốc gia về trẻ em mất tích và bị bóc lột (NCMEC, Hoa Kỳ) cho thấy, năm 2023 có khoảng hơn 500.000 báo cáo liên quan đến hình ảnh/video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng liên quan tới Việt Nam, đưa nước ta vào nhóm bị ảnh hưởng mạnh trong khu vực.

Theo UNICEF, có tới 66% trẻ em Việt Nam trả lời không biết các đường dây trợ giúp khi bị bắt nạt qua mạng, trong đó nhóm tuổi 10–14 là đối tượng bị bắt nạt trực tuyến nhiều nhất. Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng cho biết 40% trẻ em cảm thấy không an toàn, hơn 70% từng trải nghiệm không mong muốn khi sử dụng Internet, và khoảng 1% (xấp xỉ hơn 94.000 trẻ trong độ tuổi 12–17) là nạn nhân của bóc lột và xâm hại tình dục qua mạng.

Thống kê từ Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – A05 (Bộ Công an) chỉ ra rằng hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam truy cập Internet hàng ngày. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, thao túng tâm lý và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em và sinh viên, nhiều nạn nhân bị ép cắt đứt liên lạc với gia đình, bị điều khiển từ xa nhằm mục đích tống tiền hoặc buôn người.

Phó Cục trưởng Mai Hương Giang nhấn mạnh, những năm gần đây, nhiều chiến dịch tuyên truyền, hoạt động nâng cao nhận thức về phòng chống xâm hại mạng đối với trẻ em đã được triển khai mạnh mẽ.

Việc Việt Nam mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) vào tháng 10/2025 thể hiện nỗ lực toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương. Các chiến dịch “Không một mình”, “Chậm mà chắc” và nhiều hoạt động khác đã lan tỏa hiệu quả, nâng cao nhận thức cho học sinh, sinh viên, phụ huynh, nhà trường và cộng đồng.

Khóa tập huấn lần này là dịp để đội ngũ báo chí trao đổi kinh nghiệm, cập nhật thông tin và chia sẻ bài học thực tiễn, nhằm nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng – một nhiệm vụ vừa mang tính nhân văn, vừa là yêu cầu cấp thiết hiện nay.

Khóa tập huấn khép lại với kỳ vọng đội ngũ báo chí sẽ tiếp tục nâng cao năng lực, phát huy vai trò đồng hành, bảo vệ và hỗ trợ trẻ em an toàn, chủ động trên không gian mạng.