Bảo đảm các hoạt động tố tụng hình sự không gián đoạn khi không tổ chức Công an cấp huyện

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; Chánh án Toà án nhân dân tối cao Lê Minh Trí; Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến đồng chủ trì buổi lễ.

Dự lễ ký thông tư liên tịch còn có các đồng chí: Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an; Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Phó Chánh án Toà án nhân dân tối cao Nguyễn Quốc Đoàn; Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an; Phó Chánh án Toà án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến; Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Hồ Đức Anh.

Thông tư nhằm xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, thời gian qua, liên ngành tư pháp trung ương đã phối hợp rất chặt chẽ để xây dựng 2 dự thảo thông tư liên tịch quy định về quan hệ phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự

Đối với Thông tư liên tịch quy định về phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự, quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự khi không tổ chức Công an cấp huyện, Trung tướng Nguyễn Văn Long cho biết, thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, Bộ Công an đã báo cáo cấp có thẩm quyền về việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Công an địa phương hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới, trong đó, Công an nhân dân tổ chức gồm 03 cấp (bộ, tỉnh, xã), không tổ chức Công an cấp huyện.

Để bảo đảm quan hệ phối hợp giữa Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong hoạt động điều tra hình sự, quản lý thi hành tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự khi không tổ chức Công an cấp huyện, cần thiết phải ban hành Thông tư liên tịch của liên ngành tư pháp để thống nhất thực hiện trong khi chưa sửa đổi các luật có liên quan.

Việc xây dựng Thông tư liên tịch này đã được tiên hành rất khẩn trương, kịp thời và bảo đảm các quy định tại Nghị quyết số 190 ngày 19/02/2025 của Quốc hội khóa XV về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.

Về Thông tư liên tịch quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Điều 3 Nghị quyết số 164 ngày 28/11/2024 của Quốc hội về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự. Thực hiện Chương trình công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Đảng ủy Công an Trung ương đã báo cáo, đề xuất và được Bộ Chính trị thông qua Đề án về cơ chế xử lý vật chứng, tài sản bị tạm giữ, kê biên, phong tỏa trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, vụ việc và được thể chế hóa thành Nghị quyết số 164. Để tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, liên ngành tư pháp trung ương đã xây dựng Thông tư liên tịch quy định chi tiết để triền khai thi hành Nghị quyết này. Đến nay, 2 thông tư liên tịch này đã hoàn thiện, bảo đảm trình tự, thủ tục và thống nhất nội dung, đủ điều kiện ký ban hành.

Dưới sự chứng kiến của Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; Chánh án Toà án nhân dân tối cao Lê Minh Trí, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến, các cơ quan đã ký ban hành 2 Thông tư liên tịch bao gồm: (1) Thông tư liên tịch quy định về phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự, quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự khi không tổ chức Công an cấp huyện; (2) Thông tư liên tịch quy định chi tiêt, hướng dẫn thi hành Điều 3 Nghị quyết sô 164/2024/QH15 của Quôc hội.

Cơ sở pháp lý quan trọng

Phát biểu tại lễ ký kết, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, thực hiện kết luận của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về tiếp tục điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Bộ Công an theo hướng sắp xếp tố chức bộ máy Công an địa phương tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, không tổ chức Công an cấp huyện. Công an có chức năng, nhiệm vụ điều tra hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự. Yêu cầu khẩn trương xác định cụ thể quan hệ phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự, quản lý thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự khi không tổ chức Công an cấp huyện đặt ra cấp thiết.

Ngoài ra, qua thực tiễn công tác xử lý vật chứng, tài sản bị thu giữ, tạm giữ, kê biên, phong tỏa trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử đối với các vụ án, vụ việc cho thấy, số lượng vật chứng, tài sản tồn đọng, chưa được xử lý còn lớn, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Trước tình hình đó, với trách nhiệm cao nhất trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân, tất cả vì sự phát triển của đât nước, Đảng uỷ Công an Trung ương đã chủ động đề xuất và được Bộ Chính trị thông qua Đề án về cơ chế xử lý vật chứng, tài sản bị thu giữ, tạm giữ, kê biên, phong tỏa trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử đối với các vụ án, vụ việc;

Theo Bộ trưởng, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 164 thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự. Để khẩn trương thực hiện các kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm các hoạt động tố tụng hình sự, quản lý thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự diễn ra liên tục, không gián đoạn, không bỏ trống địa bàn khi không tổ chức công an cấp huyện; bảo đảm thu hồi tối đa tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân liên quan, tránh thất thoát, lãng phí, phát sinh vi phạm, tham nhũng, tiêu cực, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng theo chức năng, nhiệm vụ đã thống nhất xây dựng 2 Thông tư liên tịch này. Quá trình xây dựng Thông tư liên tịch quy định về phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền khi không tổ chức Công an cấp huyện diễn ra trong thời gian rất ngắn, chỉ khoảng 3 tuần, thể hiện sự nghiêm túc chấp hành chỉ đạo của Trung ương của liên ngành tư pháp Trung ương với tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" phục vụ triển khai mô hình tổ chức bộ máy mới của hệ thống chính trị.

Việc ký kết các Thông tư liên tịch sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng cho tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra của Công an nhân dân; việc thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với các vụ án, vụ việc; việc quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự và việc kiểm sát thi hành tạm giữ, tạm giam, kiểm sát thi hành án hình sự khi không tổ chức Công an cấp huyện; quy định chi tiết về căn cứ, điều kiện, thời hạn, trình tự, thủ tục, trách nhiệm của cơ quan, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong việc áp dụng các biện pháp xử lý vật chứng, tài sản theo quy định tại Điều 3, Nghị quyết số 164 của Quốc hội khóa XV.

Để các Thông tư liên tịch sớm triển khai có hiệu quả trong các mặt công tác liên quan, Bộ Công an sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chức năng triển khai ngay, thực hiện nghiêm túc các quy định trong các Thông tư liên tịch. Quyết liệt đấu tranh trấn áp các loại tội phạm; tiếp tục gương mẫu, đi đầu trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng của các bộ, ngành tham mưu luân phiên đôn đốc kiểm tra, sơ kết, đánh giá việc thực hiện các Thông tư liên tịch, cùng nhau tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất những vấn đề vượt thẩm quyền, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác trong tình hình mới.