Vụ án hành chính liên quan đến đất đai tại tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu được Tòa án các cấp tuyên người dân thắng kiện. Tuy nhiên, sau 5 năm, bản án có hiệu lực pháp luật vẫn chưa được thi hành.
Lực cản từ lãnh đạo địa phương?
Liên quan đến vụ án hành chính về thủ tục đất đai mà gia đình ông Hoàng Bùi Hường khởi kiện hành vi hành chính việc Văn phòng đăng ký QSDĐ thành phố Vũng Tàu trả hồ sơ, không cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho gia đình ông, qua 2 cấp xét xử của Tòa án tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đều nhận định diện tích đất của ông Hường, bà Liên có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Đồng thời, Tòa tuyên toàn bộ hành vi hành chính về việc trả hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ của Văn phòng đăng kí QSDĐ TP Vũng Tàu là trái luật, hủy bỏ văn bản trả lại hồ sơ của Văn phòng đăng kí QSDĐ TP Vũng Tàu.
Tuy nhiên, đến nay sau 5 năm kể từ khi bản án của Tòa có hiệu lực, không hiểu vì lý do gì, UBND thành phố Vũng Tàu vẫn cố tình né tránh trách nhiệm, không chấp hành bản án cũng như quyết định đã có hiệu lực của Tòa án.
Khu đất hơn 900m2 mà gia đình ông Hường sử dụng để ở từ năm 1990 đến nay
Gần đây, trong buổi làm việc với Đoàn công tác của Uỷ ban Tư pháp Quốc hội khóa 14, giám sát về việc chấp hành pháp luật trong giải quyết các vụ án hành chính, thi hành các bản án, quyết định hành chính tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ngày 27/3/2018, trả lời thắc mắc của Đoàn công tác liên quan đến vụ việc của gia đình ông Hường, một lãnh đạo địa phương này đã phát biểu, đại ý: Tôi ở gần khu đất này và nắm rất rõ sự việc. Đất này là đất Nhà nước quản lý. Vụ việc được một số cán bộ có am hiểu pháp luật công tác trong các ngành tư pháp phù phép hồ sơ nguồn gốc đất để biến đất nhà nước thành đất của tư nhân. Sự việc có biểu hiện lợi ích nhóm và không thể cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được. Chừng nào tôi còn làm lãnh đạo ở đây thì tôi chưa chấp hành bản án này (!?).
Luật sư Trần Văn Thanh – Đoàn luật sư Tp Hồ Chí Minh, Giám đốc công ty Luật Việt Thanh nhận định: Việc tuyên bố không thi hành bản án đã có hiệu lực pháp luật và không cấp giấy CNQSDĐ cho công dân (khi có đủ các điều kiện để được cấp giấy theo quy định của pháp luật) của đại diện lãnh đạo địa phương, là hành vi cố tình cản trở việc thi hành bản án hành chính được quy định tại Nghị định số 71/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định về thời hạn, trình tự, thủ tục thi hành án hành chính và xử lý trách nhiệm đối với người không thi hành bản án, quyết định của tòa án.
Bản án có hiệu lực bị “né” thi hành
Liên quan đến vụ việc, ông Hoàng Bùi Hường và bà Dương Thị Liên sử dụng mảnh đất diện tích 909,8m2 tại khu Ngọc Tước, bãi sau TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là số 02A đường Nguyễn Chí Thanh, phường Thắng Tam) để làm nhà ở và bán quán nước trước năm 1990 tới nay.
Năm 2010, gia đình ông Hường nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phát hiện một doanh nghiệp đang làm thủ tục xin thỏa thuận địa điểm đầu tư dự án khách sạn trên diện tích đất của gia đình đang ở. Ngay lập tức gia đình ông đã làm đơn đề nghị ngăn chặn. Sau đó, thỏa thuận địa điểm đầu tư khách sạn của doanh nghiệp không được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chấp nhận.
Còn về hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ của gia đình ông Hường cũng bị Văn phòng đăng kí quyền sử dụng đất thành phố Vũng Tàu trả hồ sơ với lý do hồ sơ không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận QSDĐ theo quy định. Ông Hường, bà Liên khởi kiện hành vi hành chính nói trên. Sau 2 cấp xét xử sở thẩm và phúc thẩm, gia đình ông đều thắng kiện.
Sau khi bản án có hiệu lực pháp luật, ngày 11/8/2014, gia đình ông Hường nộp lại hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng diện tích 909,8m2 đất nói trên. Sau đó, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất TP Vũng Tàu làm thủ tục chuyển hồ sơ sang cơ quan thuế và vợ chồng ông Hường đã hoàn tất nghĩa vụ thuế. Hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ sau đó được trình lên UBND TP Vũng Tàu. Tuy nhiên không hiểu vì lý do gì, hồ sơ này vẫn bị ngưng lại?
Ngày 25/9/2015, Chi cục Thi hành án dân sự TP Vũng Tàu có văn bản số 729/CCTHA gửi Chi nhánh Văn phòng đăng ký QSDĐ TP Vũng Tàu đôn đốc thi hành bản án phúc thẩm hành chính đã có hiệu lực pháp luật số 08/2014/HC-PT ngày 27/5/2014. Tuy nhiên UBND thành phố Vũng Tàu đã không thi hành bản án hành chính trên, không cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Hường
Mặt khác, chính quyền thành phố Vũng Tàu còn chuyển hồ sơ qua Công an TP Vũng Tàu để triệu tập ông Hường lên điều tra xác minh. Sau đó, Công an TP Vũng Tàu có văn bản báo cáo UBND thành phố Vũng Tàu. Dựa vào báo cáo này, ngày 20/10/2016, UBND TP Vũng Tàu và Chi nhánh Văn phòng đăng ký QSDĐ TP Vũng Tàu có văn bản đề nghị Chánh án TAND cấp cao và Viện trưởng VKSND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh xem xét theo thủ tục tái thẩm đối với bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Ngày 14/7/2018, VKSND cấp cao có Thông báo số 82/VC3-V3 và ngày 14/8/2018 TAND cấp cao có thông báo giải quyết đơn đề nghị tái thẩm số 101/TB-TA, đều trả lời UBND TP. Vũng Tàu và Chi nhánh văn phòng Đăng ký đất đai TP. Vũng Tàu với nội dung: Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm nhận định đúng về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Hường, bà Liên; việc tuyên bố hành vi hành chính của Văn phòng Đăng ký QSDĐ TP Vũng Tàu (về việc không cấp giấy CNQSDĐ cho ông Hường, bà Liên) là trái pháp luật, đồng thời hủy bỏ Công văn số 3326/CV-VPĐKQSDĐ là đúng. Vì vậy, không có căn cứ kháng nghị theo thủ tục tái thẩm đối với bản án hành chính phúc thẩm nêu trên.
Tuy nhiên cho đến nay, UBND TP Vũng Tàu vẫn không thi hành bản án hành chính trên. Bởi vậy, gia đình ông Hường liên tục mang đơn thư khiếu nại, gõ cửa kêu cứu khắp nơi.