Ashton Carter: Nga “khuấy đảo” châu Âu, “đổ dầu vào lửa” tại Syria

Kết thúc chuyến công du châu Á - Thái Bình Dương kéo dài 8 ngày (từ 30/10 - 06/11), hôm qua (07/11), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã có bài phát biểu tại Diễn đàn Quốc phòng Ronald Reagan do Thư viện Tổng thống Ronald Reagan tổ chức. Trong đó, ông bày tỏ lo ngại về sự mở rộng ảnh hưởng và phát triển sức mạnh quân sự của Trung Quốc. Tuy nhiên, đối tượng mà ông nhắm đến bằng những lời lẽ cứng rắn lại dành cho cựu thù trong Chiến tranh lạnh - Liên bang Nga.

Viện dẫn những lý do chẳng hạn như Moscow có liên quan tới cuộc xung đột đang diễn ra tại miền đông Ukraine, sự mơ hồ về vũ khí hạt nhân, ông chủ Lầu Năm Góc cáo buộc Nga “gây nguy hiểm” cho trật tự thế giới, AP cho biết. Đồng thời, ông Carter khẳng định Bộ Quốc phòng Mỹ đang tìm kiếm các phương thức sáng tạo nhằm ngăn chặn nguy cơ “gây hấn” từ nước Nga và bảo vệ các đồng minh cũng như đối tác của Mỹ.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, hiện Nga đang tiến hành các “hoạt động đầy thách thức” trên biển, trên không, trong vũ trụ và trong không gian mạng.

Tuy nhiên, ông Carter cho rằng: “Đáng lo ngại nhất, việc đe dọa tấn công hạt nhân của Moscow đã dấy lên những câu hỏi về cam kết của các nhà lãnh đạo Nga đối với sự ổn định chiến lược, việc tuân thủ các quy tắc về sử dụng vũ khí hạt nhân, và liệu rằng họ có tôn trọng sự thận trọng to lớn mà các nhà lãnh đạo thời kỳ hạt nhân thể hiện để xóa bỏ vũ khí hạt nhân”.

“Chúng tôi không tìm kiếm một cuộc chiến tranh lạnh, chứ đừng nói là nóng, với Nga. Chúng tôi không tìm cách biến Nga trở thành kẻ thù. Nhưng đừng có lầm, nước Mỹ sẽ bảo vệ lợi ích của mình, các đồng minh, trật tự quốc tế đã thành nguyên tắc, và tương lai tích cực mà nó mang lại cho tất cả chúng ta”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khẳng định.

Theo AP, bối cảnh ông Carter đưa ra lời nhận định nói trên là thực tế mà sau hơn 2 thập kỷ đóng vai trò thống trị mối quan hệ giữa các cường quốc, nước Mỹ đang chứng kiến nước Nga khẳng định lại sức mạnh của mình và Trung Quốc tìm cách mở rộng sự hiện diện quân sự vượt ra khỏi đường bờ biển của họ. Những xu hướng này đang cùng thử thách thế mạnh áp đảo của Mỹ cũng như trật tự thế giới hiện nay.

Một số trật tự quốc tế mà theo ông Carter cần được bảo vệ và củng cố bao gồm: giải quyết hòa bình các tranh chấp, không ép buộc, tôn trọng chủ quyền quốc gia, và tự do hàng hải.

Thế nhưng, ông Carter nhận định: “Một vài kẻ có ý định làm xói mòn các nguyên tắc và xóa bỏ trật tự quốc tế giúp thực thi chúng. Các yếu tố như Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), tất nhiên, hoàn toàn đi ngược lại các giá trị của chúng tôi. Nhưng những thách thức khác còn phức tạp hơn, và với quy mô cũng như khả năng của chúng, có thể còn gây tổn thất nhiều hơn nữa”.

“Tất nhiên, chẳng phải Nga hay Trung Quốc có thể làm đảo lộn trật tự đó. Song cả hai đặt ra những thách thức khác nhau cho trật tự đó”, ông nói thêm.

Theo AP, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cáo buộc Nga đang “khuấy đảo” châu Âu và Trung Đông. Tại châu Âu, ông Carter cho rằng Nga đang “vi phạm chủ quyền” ở Ukraine và Gruzia, đồng thời “tích cực cố gắng đe dọa” các quốc gia khu vực Baltic. Trong khi đó, tại Syria, ông chủ Lầu Năm Góc cho hành động của Điện Kremlin là “đổ dầu vào lửa” khiến cuộc nội chiến ở đây có thể kéo dài hơn.

Ông Carter đưa ra tuyên bố rõ ràng rằng, Nga được đặt lên vị trí đầu tiên trong mối quan ngại của Mỹ về các mối đe dọa an ninh, AP cho biết. Và do đó, theo ông, Mỹ và đồng minh sẽ “cùng hành động để ngăn chặn sự gây hấn của Nga, và giúp giảm tổn thương cho các đồng minh và đối tác”.

Để đối phó, ông Carter cho biết, Mỹ đang hiện đại hóa toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của mình, “đầu tư vào các công nghệ có thể đáp ứng thích hợp nhất với hành động khiêu khích của Nga”, không chỉ tàu ngầm, máy bay ném bom, tên lửa phóng từ mặt đất không chỉ được trang bị vũ khí hạt nhân tầm xa mà còn nâng cấp cả chính những vũ khí này.

Tuy nhiên, ông Carter cũng mở ra khả năng Nga sẽ đóng vai trò tích cực trong việc giải quyết xung đột tại Syria. Ông cho biết, Mỹ sẽ có một cách tiếp cận đúng đắn bằng cách làm việc với Moscow khi thấy hiệu quả và phù hợp.